«Qazaqtyń baǵy da, baılyǵy da - táýelsizdik!» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetinde birazdan beri «Zamana zııalylar zerdesinde» aıdarymen berilip kele jatqan materıaldardyń aıtar oıy salmaqty, qozǵaıtyn máseleleriniń kesek ekenin kóziqaraqty oqyrman jaqsy biledi. Búgingi osy aıdardyń qonaǵy saıasattanýshy, tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor Búrkit Gelmanuly Aıaǵan memleketshildik, táýelsizdik, tarıh, bilim tóńireginde óz oılarymen bólisedi. «...Kóptegen azamattar «memleket» týraly túsinikti Keńes Odaǵymen para-par sanap keldi, memlekettiń eń durys formasy osy eken dep qabyldady. Alaıda, ne nárseni bolsyn, áriden oılaıtyn zııalylarymyz qazaq ulty mindetti túrde ózine laıyqty tolyqqandy memlekettilikke qol jetkizetinin ishteı sezetin», - deıdi ol suhbatynda. Suhbat «Qazaqtyń baǵy da, baılyǵy da - táýelsizdik!» degen taqyryppen berilgen.
Sondaı-aq, gazette «Senimniń shyrqaý bıigi» degen taqyryppen Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Fılosofııa, saıasattaný jáne dintaný ınstıtýtynyń dırektory, psıhologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Zarema Sháýkenovanyń maqalasy berilgen.
Ústimizdegi jyldyń 29 qarashasynda Astanada tuńǵysh ret «Alǵashqy Nazarbaev oqýlary: «Jańa álemdegi jańa Qazaqstan» taqyrybynda halyqaralyq forým ótedi. Qazaqstan ǵalymdary aldaǵy oqıǵaǵa úlken rýhanı órleý ústinde daıyndalyp jatyr. Osy oraıda atalǵan maqalada ulttyq ıdeıa men ıdeologııany qalyptastyrýdaǵy Kóshbasshynyń róli týraly sóz bolady.
«Prezıdenttiń saıasaty tarıhı ádilettilikti qalpyna keltirdi. Qazaq etnosynyń tıtýldy ult, qazirgi Qazaqstan aýmaǵynyń murageri retindegi róli men quqy ornyqtyryldy. Osymen bir mezgilde, Qazaqstan basshylyǵy utymdy ulttyq saıasat júrgizýiniń nátıjesinde Qazaqstandaǵy etnostardy úılesimdi túrde, zorlyq-zombylyqsyz toptastyra aldy. Qazaq tiliniń memlekettik mártebe alýy osynyń mańyzdy ındıkatory boldy. 2020 jylǵa qaraı Qazaqstan mektepteriniń barlyq túlekteri qazaq tilin meńgerip shyǵady», - deıdi avtor maqalasynda.
***
«Aıqyn» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Júrektiń kózi» aıdarynda jazýshy, Memlekettik syılyqtyń ıegeri Ánes Saraımen aradaǵy suhbat «Armanym joq deýime bolady» degen taqyryppen berilipti. Suhbatta jetpistiń beseýine shyǵyp otyrǵan jazýshy ótken ómirine sheginis jasap, óz oılarymen oqyrman qaýymmen bólisedi. «Jetpis bes jyl ómir súrý ońaı emes. Biz halyqtyń basyndaǵy qıyn kezeń ótip jatqan 1937 jyly týǵandarmyz ǵoı. Osy jyly týǵan 15-ke jýyq jazýshy bar edik bir kezderde. Búgin solardan Qaırat Jumaǵalıev ekeýimiz ǵana 75-ke jetip otyrmyz. Demek, osy ómirdiń ózin júrip ótý ońaı sharýa bolmaǵany da. Sonyń ózi oıǵa qaldyrady. Biz soǵys balalarymyz ǵoı. Soǵys balalarynyń basynan az taýqymet ótken joq. Áıteýir anamyzdyń jalǵyz tuıaq dep alaqanyna salyp, ósirgeniniń arqasynda aman qaldyq», - deıdi jazýshy.
Sondaı-aq, osy gazette «Olaq odaq osylaısha opynyp otyrmaıyq» degen taqyryppen Kedendik odaqqa qatysty maqala jarııalandy. «Bul - teńdiktiń odaǵy emes, kemdiktiń odaǵy. Bul odaq o bastan teń quqyly emes-tin. Úshinshi elderden keletin ımporttyń kómegimen, Reseı bólip bergen keden baj salyǵynan túsetin bıýdjettik túsimderdiń negizinde Qazaqstan qazirgi ýaqytta Keden odaǵyna qosylýdan paıda kórip jatyr dep qorytyndy jasaý qıyn» - delingen maqalada.
Avtor Kedendik odaqtyń barlyq tetikteri iske qosylǵannan beri Qazaqstan, Reseı men Belarýs elderi arasyndaǵy ekonomıkalyq yqpaldastyq kúsheıe bastaǵandyǵyn aıta kelip, kez kelgen memleket ekonomıkalyq damýdy kózdese, óz upaıyn túgendeýge baǵyt ustaý tıis ekendgin tilge tıek etedi. Alaıda Kedendik odaqtyń kúngeıinen kóleńkeli tustary áli kóp. Biraq odaq ishinde áli kúnge deıin sheshilmeı jatqan máseleler bar. Eń bastysy, memlekettik organdar men kásipkerler arasynda naqty baılanys joq deı kele, avtor bizdiń kásipkerlerler taýar sertıfıkatyn eki ret alyp, qosymsha qun salyǵyn eki ese artyq tóleýge májbúr bolyp otyrǵandyǵyn aıtady. «Reseıde - 18 paıyz, al Qazaqstanda - 12 paıyz, barlyǵy 30 paıyzǵa shyǵyp otyr. Bul - úlken shyǵyn. Osynyń saldarynan elimizde taýar qymbatshylyǵy bastaldy. Keden tarıfteriniń kesirinen paıda bolǵan qymbatshylyqty Qazaqstan azamattary tólep otyr. Qazaqstan ortasha merzimdi kezeńde, 2015 jylǵa deıin Keden odaǵyna qosylýdan utyla beredi. Uzaq merzimdi múmkindikter qazirgi sátte bulyńǵyr kórinedi, sebebi o bastan bul odaqtyń ekonomıkalyq sıpatynan góri saıası sıpaty basym» - deıdi gazet.
