Qazaqstan–Ózbekstan arasyndaǵy taýar aınalymy 5 jylda 10 mlrd dollarǵa deıin ulǵaıtylmaq
ALMATY. KAZINFORM – Májilis tóraǵasy Erlan Qoshanov pen Ózbekstan Olıı Majlısi Zań shyǵarý palatasynyń spıkeri Nýrıddın Ismoılov ekijaqty yntymaqtastyqty keńeıtý jáne parlamentaralyq qatynastardy damytý jónindegi ýaǵdalastyqtardyń iske asyrylý barysyn talqylady.
Otyrysty ashqan Májilis spıkeri keıingi jyldary Qazaqstan men Ózbekstan arasynda joǵary deńgeıdegi birqatar ózara sapar ótip, Odaqtastyq qatynastar týraly jáne Memlekettik shekarany demarkatsııalaý týraly sharttar men 2024-2034 jyldarǵa arnalǵan strategııalyq áriptestik baǵdarlamasy sııaqty tarıhı qujattarǵa qol qoıylǵanyn atap ótti.
– Eki el prezıdentteriniń saıası erik-jigeri men danalyǵynyń arqasynda qazaq-ózbek baılanysy buryn-sońdy bolmaǵan bıik deńgeıge jetti. 100-den astam kelisimnen turatyn berik sharttyq-quqyqtyq baza qalyptasty. Olar bizdiń qarym-qatynastarymyzdyń barlyq salasyn qamtıdy. Yntymaqtastyqtyń jańa formatynyń ınstıtýtsıonaldyq negizi qalandy. Prezıdentterimiz yqpaldastyqtyń basym baǵyttaryn aıqyndap, olardy ilgeriletý úshin naqty mindetter qoıdy, - dedi Erlan Qoshanov.
Ol eki el arasyndaǵy parlamentaralyq yqpaldastyqtyń júıeli sıpat alyp, naqty mazmunmen tolyǵa túskenine nazar aýdardy. Bul úrdis kópjaqty alańdarda da júzege asýda. Іske asyrylǵan bastamalar qatarynda Ortalyq Azııa memleketteriniń parlamentaralyq forýmy, Ortalyq Azııa elderi áıelderi dıalogy aıasyndaǵy is-sharalar jáne Tashkent qalasynda tabysty ótken Halyqaralyq Parlamentaralyq Odaqtyń 150-shi Assambleıasy bar.
Óz kezeginde, Nýrıddın Ismoılov parlamentaralyq dıalog elder arasyndaǵy senimdi nyǵaıtýdyń mańyzdy faktory ekenin jáne memleket basshylarynyń strategııalyq kelisimderin júzege asyrýǵa septigin tıgizetinin aıtty.
– Parlamentaralyq yntymaqtastyq keńesiniń formaty júıeli ári praktıkalyq máni zor. Parlamenttik dıalog memleketaralyq yntymaqtastyqqa ilesip qana qoımaı, sonymen qatar ony nyǵaıtýǵa, ekonomıka, áleýmettik sala, bilim berý jáne gýmanıtarlyq baǵyttaǵy birlesken bastamalardy ilgeriletýge yqpal etýge tıis degen pikirdemiz, - dedi Olıı Majlıs Zań shyǵarý palatasynyń spıkeri.
Keńestiń ekinshi otyrysynyń negizgi taqyryby ekonomıka, aqparattyq tehnologııalar jáne jasandy ıntellekt sııaqty baǵyttar boıynsha yntymaqtastyqtyń perspektıvalaryna, sondaı-aq mádenı-gýmanıtarlyq jáne týrıstik salalardaǵy jobalarǵa arnaldy.
Taraptar saýda-ekonomıka men agrarlyq salalardaǵy seriktestikti keńeıtý, mádenıet pen bilim baǵytyndaǵy yntymaqtastyqtyń joǵary qarqynyn saqtaý, ekologııa, energetıka jáne sý resýrstary máselelerin birlesip sheshý boıynsha eki el kóshbasshylary arasyndaǵy kelisimderdi iske asyrýda ilgerileýshilik bar ekenin atap ótti.
Sonymen qatar Májilis spıkeri kún tártibindegi basym baǵyttarǵa nazar aýdardy. Olardyń qatarynda Qazaqstan men Ózbekstan arasyndaǵy ekijaqty taýar aınalymyn 2030 jylǵa qaraı 10 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıtý mindeti de bar. Depýtattar osy mejege tezirek qol jetkizý úshin qajetti zańnamalyq sharalardy talqylady.
– Búginde Qazaqstan Ózbekstannyń eń iri úsh saýda seriktesiniń qataryna kiredi. Eki el arasyndaǵy taýar aınalymy jyl saıyn 4 mıllıard AQSh dollaryn quraıdy. Keıingi jyldary ózara tıimdi yntymaqtastyqtyń negizgi qozǵaýshy kúshi ónerkásiptik kooperatsııa, avtokólik qurastyrý, aýyl sharýashylyǵy jáne logıstıka bolyp otyr, - dedi Erlan Qoshanov.
Otyrys barysynda depýtattar joǵary deńgeıde qol jetkizilgen úsh negizgi kólik-logıstıka jobasynyń júzege asyrylý máselelerin de talqylady. Olar: Darbaza – Maqtaaral temirjol jelisiniń qurylysy, Tashkent oblysynda Kópfýnktsıonaldy logıstıka ortalyǵyn qurý, sondaı-aq Qyzylorda – Úshqudyq temirjol jáne avtomobıl jolynyń qurylysy.
Sonymen qatar Ózbekstan Respýblıkasy Olıı Majlısynyń Zań shyǵarýshy palatasy delegatsııasyna Qazaqstan men Ózbekstan prezıdentteriniń tapsyrmalaryn oryndaý boıynsha júzege asyrylǵan ónerkásiptik jobalar tanystyryldy. Olardyń ishinde birqatar birlesken kásiporyn bar. Atap aıtqanda, Qostanaı oblysyndaǵy avtokólik zaýyty, Qaraǵandy oblysyndaǵy turmystyq tehnıka shyǵaratyn kásiporyn men Shymkent qalasyndaǵy medıtsınalyq buıymdar óndirisimen aınalysatyn zaýyt. Sondaı-aq mártebeli meımandarǵa Almaty mańynda ornalasqan Alatau City – ınnovatsııalyq qalasy jáne «Jańa Jibek joly» boıyndaǵy jahandyq týrıstik ortalyǵy tanystyryldy. Jobanyń alǵashqy kezegin iske qosý 2030 jylǵa josparlanǵan. Alatau City jańa óndirister men jumys oryndarynyń ashylýyn qamtamasyz etip, óńirdegi damý ortalyǵyna aınalýǵa tıis.
Jumys saparynyń baǵdarlamasynda ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń bazasynda ornalasqan Farabi HUB joǵary tehnologııalyq jobalar men startaptardy damytý platformasyna jáne Almaty qalasynyń mádenı nysandaryna barý josparlanǵan.
Aıta keteıik, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi men Ózbekstan Respýblıkasy Olıı Majlısynyń Zań shyǵarýshy palatasy arasyndaǵy Parlamentaralyq yntymaqtastyq jónindegi keńesti qurý týraly sheshim Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzıeevtiń 2021 jylǵy jeltoqsan aıynda Astanaǵa jasaǵan memlekettik sapary aıasynda qabyldandy. Onyń alǵashqy otyrysy 2023 jyly qazan aıynda Tashkent qalasynda ótti. Keńes – eki eldiń memleket basshylary arasynda qol jetkizilgen kelisimderdi júzege asyrýǵa járdemdesý jáne zańnamalyq turǵyda qamtamasyz etý maqsatymen qurylǵan birlesken jumys organy.
Buǵan deıin Májilis tóraǵasy Erlan Qoshanov májbúrlep nekege turǵyzý áreketi men ınternet alaıaqtyq úshin jazaný kúsheıtý normalaryna qatysty pikir bildirgen edi.