Qazaqstannyń Ózbekstandaǵy Elshisi: Ótken jyl tabysty boldy
- «Qazaqstandaǵy Ózbekstan jyly» aıasynda qandaı sharalardy iske asyrý kózdelip otyr?
- Qazaqstandaǵy Ózbekstan jylyn ótkizý ıdeıasy eki el basshylarynyń kelissózderi kezinde týǵan bolatyn. Ótken jyly Prezıdentter birneshe ret kezdesti. Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń Ózbekstanǵa sapary bolyp, Ózbekstan basshysy Shavkat Mıromonovıch Mırzıeev ta eki ret Astanaǵa kelgen bolatyn. Sonymen qatar, memleketaralyq forýmdarda da Memleket basshylary bes ret kezdesken. Osynyń nátıjesinde, eki el arasyndaǵy qarym-qatynas aıtarlyqtaı tez damyp keledi. Aıta keterligi, dál eki memlekettiń Prezıdentteri baýyrlas elderdiń arasyndaǵy bastamalarǵa muryndyq bolýda.
Qazirgi ýaqytta Qazaqstandaǵy Ózbekstan jylyn ótkizýdiń jospary bekitilgenin atap ótkim keledi. Ol taqyryptardyń aýqymdylyǵy sonshalyq, tipti biz sharalar legin 2019 jyly da jalǵastyrǵaly otyrmyz.
Jalpy, bul aıtýly oqıǵaǵa Qazaqstan men Ózbekstannyń barlyq mınıstrlikteri men oblys ákimdikteri aralasyp, sharalar josparyna ózderiniń bastamalaryn joldap jatyr.
Óz tarapymyzdan bizdiń elshilik te «Qazaqstandaǵy Ózbekstan jyly» sharalaryna óz usynystarymyzdy berdik. Biz usynǵan pýnkterde aımaqtar arasyndaǵy yntymaqtastyq máseleleri de qarastyrylǵan. Osylaısha, Prezıdentterdiń qatysýymen aımaqtardyń forýmyn ótkizip, bilim salasynda osy jyldyń mamyr aıynda Qazaqstan men Ózbekstan elderiniń JOO rektorlarynyń forýmyn uıymdastyrýdy kózdeýdemiz.
Qazaqstandaǵy Ózbekstan jyly aıasynda biz sonymen qatar, I.Savıtskıı atyndaǵy óner mýzeıi kollektsııasynyń kórmesi (Núkiste, ÓR) men ÓR óndirisindegi taýar kórmesin ótkizý josparlanýda.
Sporttyq sharalarǵa kópshiliktiń qyzyǵýshylyǵyn eskere otyryp, «Qaırat» pen «Pahtakor» fýtbol komandalary arasynda joldastyq kezdesý ótkizýdiń mańyzy bar dep bilemiz.
Kınoındýstrııa salasy da umyt qalmaıdy. Qazaqstandyqtar súıip tamashalaıtyn kınolar Ózbekstanda jıi túsiriledi. Osyǵan baılanysty qazaqstandyq kınosúıer qaýym úshin Ózbek kınolarynyń kúnin ótkizý josparda bar. Ondaı sharalar Tarazda, Túrkistanda, Shymkent men Qyzylorda qalalarynda uıymdastyrylady.
Sonymen qatar, birlesken týrıstik baǵdarlardyń bolashaǵy zor. Qazirgi tańda týrıstik salaǵa Ózbekstanda basa mańyz berilgen. Prezıdent tapsyrmasy pen Úkimet qaýlysy boıynsha týrıstik salany damytýǵa, vızalyq tártipti jeńildetýge nazar aýdarylýda.
- Ekijaqty qarym-qatynas turǵysynda ótken jyly qandaı aýqymdy ózgerister boldy?
- Ótken jyl ekijaqty qarym-qatynas úshin asa tabysty bolǵanyn erekshe atap ótkim keledi. Aıtyp ótkenimdeı, Qazaqstan Prezıdenti men Ózbekstan basshysy birneshe ret kezdesken bolatyn. Osy saparlardyń barysynda strategııalyq yntymaqtastyq tártibinde aımaqaralyq yntymaqtastyq, Ekonomıkalyq yntymaqtastyq Strategııasy týraly Kelisimge qol qoıyldy. Astana men Tashkentte eki iri ónerkásiptik kórme ótkizildi. Sonyń nátıjesinde, quny 1,3 mlrd dollarlyq kommertsııalyq kelisimge qol qoıyldy.
Parlamentaralyq yntymaqtastyq ta belsendi túrde damı tústi. 2017 jyldyń qyrkúıek aıynda QR Parlament Senatynyń Tóraǵasy Q.Toqaev bastaǵan Qazaqstannyń parlamenttik delegatsııasynyń Ózbekstanǵa sapary bolyp ótti. Jeltoqsan aıynda Astanaǵa jaýapty sapar aıasynda ÓR parlamenttik delegatsııasy Astanada boldy.
Eki eldiń arasynda áskerı-tehnıkalyq salada baılanys ornaı bastady. Osylaısha, eki eldiń Prezıdentteriniń sheshimi boıynsha Elshilikter janynda áskerı attashe ınstıtýty ashyldy. Ótken jyldyń tamyz aıynda QR Qorǵanys mınıstri S.Jasuzaqovtyń Ózbekstanǵa sapary aıasynda qorǵanys vedomstvolarynyń basshylary ońtústik baǵyttaǵy qaýip máselesin talqylady.
Osy jyldan bastap Ózbekstannyń arnaıy kúsh qurylymdary men áskerı kúsh qurylymdarynyń bólimshelerine qazaqstandyq óndiristegi túngi ýaqytta kórý qabileti zor qurylǵylar jetkizile bastady.
- Qazaqstanda Ózbekstannyń saýda-sattyq turǵysynda eń iri úsh seriktesiniń biri bolyp tabylady. Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha ekijaqty taýar aınalymy boıynsha naqty kórsetkishterdi atap óte alasyz ba?
- Statıstıka boıynsha, Qazaqstan men Ózbekstan arasyndaǵy taýar aınalymy 2 mlrd AQSh dollaryna jetken. Bul 2016 jylmen salystyrǵanda 32 paıyzǵa artyq.
Osy jyl boıynsha biz quny 3 mlrd AQSh dollar bolatyn saýda-sattyq jáne ınvestıtsııalyq baǵytta kelisimderge qol qoıdyq. Aldaǵy úsh jylda eki memleket bul somany 5 mlrd AQSh dollaryna jetkizýdi kózdep otyr. Biraq, bul sandar da - shegi emes. Menińshe, memleketterdiń áleýetin eskere otyryp, bul kórsetkishke bir jyldyń ishinde jetýge bolady.
Ózbekstanǵa baratyn Qazaqstannyń eksporty ótken jyly 35,1 paıyzǵa artty. Ózbekstannyń bizdiń elge ımporty da 25,1 paıyzǵa kóbeıip, 735,2 mln AQSh dollaryn qurady.
Qazaqstannan Ózbekstanǵa bıdaı, tabıǵı gaz, un, munaı, ken men kontsentrattar, metalloprokat, alıýmınıı jetkizilse, óz kezeginde Ózbekstannan Qazaqstanǵa tabıǵa gaz, tsınk, jemis-jıdek jetkizildi.
- Elshilik óz aldyna taǵy qandaı josparlardy qoıyp otyr? Máselen, buryn Samarqan sekildi qalalarda konsýldyq ashý josparlanǵanyn estip edik..
- Qazaqstannyń basqa elderde konsýldyq ashýy qajettilikten týyndaıtynyn túsiný kerek. Bul máseleler QR SІM men ÓR SІM-niń kelisý arqyly júzege asady. Sondyqtan, biz barlyq shyǵyndy esepteı kele Qazaqstanǵa bul qanshalyqty qajet degen suraqqa jaýap taýyp alýymyz kerek.
Menińshe, aldaǵy ýaqytta Samarqanda konsýldyq ashylýy kerek. Biraq, Qazaqstandaǵy Ózbekstan jylyna qaıta orala kele bul jyl ekijaqty qarym-qatynastyń damýyna tyń serpin beretinin aıtqym keledi. Sózsiz, bul jyl tek «mádenı» ǵana bolmaıdy, barlyq salada baılanys ornatýdyń bastamasy retinde bola alaryna senimim zor.
-Áńgimeńizge rahmet!
Foto: m.ru.sputniknews-uz.com
