Qazaqstannyń zeınetaqy júıesi AQSh, Ispanııa, Japonııa, Koreıa, Qytaı elderinen ozdy
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstannyń zeınetaqy júıesi Qazaqstan AQSh, Ispanııa, Japonııa, Ońtústik Koreıa, Qytaı, Saýd Arabııasy jáne basqa elderden ozyp, "S+" baǵasyn aldy. Bul týraly BJZQ baspasóz qyzmeti habarlady.
Mercer ınstıtýty CFA-men birlesip, jyl saıyn ótkizetin Mercer CFA Institute Global Pension Index (MCGPI) zeınetaqy ındeksinde Qazaqstannyń zeınetaqy júıesi 24-shi oryndy ıelendi.
«Zeınetaqy júıeleri keshendi túrde zertteletin 2024 jylǵy halyqaralyq reıtıngke álemniń 48 eli kirdi. Mercer CFA ınstıtýtynyń jahandyq zeınetaqy ındeksi aıasynda júıelerdi 50-den astam ındıkatordy qamtıtyn "Laıyqtylyq", "Turaqtylyq" jáne "Tutastyq" úsh qosalqy ındeksi negizinde baǵalaý júzege asyryldy. Osy ındıkatorlar boıynsha zeınetaqy júıelerine tolyq jáne obektıvti baǵalaý júrgizý úshin EYDU, Dúnıejúzilik bank, Halyqaralyq eńbek uıymy, Economist Group zertteý jáne taldaý bólimshesi sııaqty t. b. uıymdardyń derekterin qamtıtyn ashyq halyqaralyq kózderden alynǵan málimetter paıdalanyldy. 64,0 ball jınaǵan Qazaqstan AQSh, Ispanııa, Japonııa, Ońtústik Koreıa, Qytaı, Saýd Arabııasy jáne basqa elderden ozyp, "S+" baǵasyn aldy», - delingen habarlamada.
Qorytyndy ball úles salmaǵy boıynsha ólshengen qosalqy ındekstik baǵalardyń nátıjelerin jınaqtaý jolymen alyndy:
-Laıyqtylyq" qosalqy ındeksi boıynsha - 45,8 ball (úles salmaǵynyń 40%: Qazaqstan, mysaly Malaızııadan, Ońtústik Koreıadan, Indonezııadan, Ońtústik Afrıkadan ozyp ketti);
- "Turaqtylyq" qosalqy ındeksi boıynsha - 73,1 ball (úles salmaǵynyń 35%: Qazaqstan ındeksi Shveıtsarııa, Chılı, Jańa Zelandııa, Fınlıandııa, Kanada, Norvegııa, Frantsııa, Ulybrıtanııa, AQSh jáne basqa da kóptegen elderdiń kórsetkishterinen asyp túsedi);
- "Tutastyq" qosalqy ındeksi boıynsha - 80,4 ball (úles salmaǵynyń 25%: Qazaqstannyń kórsetkishi Shvetsııa, Danııa, Ulybrıtanııa, AQSh, Qytaı jáne basqa elderge qaraǵanda joǵary).
Joǵaryda keltirilgen sandardan kórinip turǵandaı, Qazaqstannyń turaqtylyq (jalpy reıtıngide 8-oryn) jáne tutastyq (16-oryn) qosalqy ındeksteri óte joǵary baǵalandy. Respýblıkanyń zeınetaqy júıesindegi nyǵaıtýdy qajet etetin neǵurlym osal orny – laıyqtylyq qosalqy ındeksi boıynsha (47 orynnyń 41-si) sıpattaldy.
Mercer CFA ınstıtýty qazaqstandyq zeınetaqy júıesin odan ári jetildirý jáne zeınetaqymen qamsyzdandyrý kórsetkishiniń laıyqtylyǵyn arttyrý boıynsha mynadaı usynystar jasady:
· eń kedeı qart adamdardy/zeınetkerlerdi qoldaýdyń eń tómengi deńgeıin arttyrý;
· úı sharýashylyqtarynyń zeınetaqy jınaqtarynyń deńgeıin kóterýge yntalandyrý:
· zeınetaqy jınaqtaryna qol jetkizýdi shekteý arqyly zeınetke shyǵar aldyndaǵy kezeńde jınaqtardyń shyǵys aǵynyn qysqartý;
· ómir súrý uzaqtyǵy ulǵaıǵan saıyn egde jastaǵy adamdardyń jumys kúshine qatysý deńgeıin arttyrý;
· zeınetaqy júıesine qatysýshylardyń jyldyq úzindi kóshirmelerinde boljamdy zeınetaqy tólemderin kórsetý boıynsha talaptardy engizý.
Jahandyq zeınetaqy ındeksinde bala týýdyń tómendeýine jáne ómir súrý uzaqtyǵynyń ulǵaıýyna qatysty jalǵasyp jatqan úrdisterdi eskere otyryp, zeınetaqy júıelerin jetildirý qajettiligi atap ótiledi. Ol týraly Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmda da aıtyldy: "Adamzat tarıhynda alǵash ret 65 jáne odan egde adamdar sany 5 jáne odan kishi jastaǵy balalarǵa qaraǵanda kóbirek».
Esterińizge sala keteıik, 2023 jyly Qazaqstannyń zeınetaqy júıesi alǵash ret jyl saıynǵy reıtıng - Mercer CFA ınstıtýtynyń jahandyq zeınetaqy ındeksine engizilip, birden 64,9 ball jınap, 20-orynǵa ıe boldy. 2024 jylǵy zertteýlerdiń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan tizimniń týra ortasyndaǵy oryndy ıelendi. Al birinshi oryndy Nıderlandynyń zeınetaqy júıesi saqtap, 84,8 ball jınady. Atap keteıik, Nıderlandyda 2028 jylǵa qaraı barlyq zeınetaqy josparlaryn jınaqtaýshy júıege (DC) tolyq kóshirý josparlanyp otyr. Indekste búkil álem boıynsha zeınetaqy júıeleri belgilengen tólemderdiń (DB) josparlarynan edáýir alshaqtap, bekitilgen jarnalardyń (DC) júıelerine aýysyp jatqandyǵy atap kórsetilgen.