Qazaqstannyń tólem balansyndaǵy tapshylyǵy 5,8 mlrd dollarǵa azaıǵan
ASTANA. KAZINFORM – Ulttyq bank 2024 jylǵy tólem balansynyń kórsetkishterin jarııalady. Eldiń halyqaralyq alys-berisindegi túsimder men tólemderdiń teńgerim tapshylyǵy 3,7 mlrd dollar bolǵan. 2023 jyly bul kórsetkish 9,5 mlrd dollar edi.
- 2024 jylǵy qorytyndy boıynsha aǵymdaǵy operatsııalar shoty defıtsıt bolyp 3,7 mlrd AQSh dollaryna teń boldy (2023 jyly aǵymdaǵy shottyń tapshylyǵy 9,5 mlrd AQSh dollary bolǵan). Saýda balansynyń oń saldosy 18,9 mlrd dollar bolyp, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 4,8% qysqardy. Taýar eksporty 0,2% tómendep, 80,1 mlrd dollar bolǵan. Taýar ımporty 1,3% joǵarylap, 61,2 mlrd dollaryn teń boldy, - dep jazylǵan resmı málimette.
Muny qarapaıym tilmen aıtsaq, eldiń syrtqy saýdasyna jáne aqsha aınalymynda jumsalǵan aqsha men túsken aqshanyń aıyrmasy bir jyldyń ishinde 9,5 mıllıard dollardan 3,7 mıllıard dollarǵa deıin qysqardy degen sóz. ıAǵnı, Qazaqstan shetelge azyraq aqsha shyǵaryp, ishke kóbirek aqsha kirgizgen.
Bul shetelden qaryz alý qajettiligin báseńdetedi. Óıtkeni tólem balansyndaǵy operatsııalar shotynyń tapshylyǵy úlken bolsa, ony jabý úshin Úkimet syrttan kóbirek qaryz alýǵa májbúr bolady. Sondaı-aq bul faktor teńgeniń turaqtylyǵyna da áser etetin kórsetkish bolyp esepteledi. Óıtkeni ishke syrttan shetel aqshasy kóbirek tússe, ony aıyrbastaý úshin teńgege suranys artady. Qazaqstan jaǵdaıynda bul teńgeniń baǵamyn nyǵaıtyp jibermese de, qandaı da bir qysym artyp jatsa, kúrt quldyraýyn baıaýlatady. Syrttan túsken aqsha kóbeıse, memleket jınaıtyn salyq ta kóbeıdi degen sóz. Tólem balansyndaǵy aýytqýlar ınvestorlar úshin de aıqyn sıgnal bolyp esepteledi.
Tólem balansy jaqsarǵan eldiń ekonomıkasy ornyqty bola tústi dep esepteledi. Ondaı elge ınvestorlar aqsha salýdan qoryqpaıdy. Bir sózben aıtqanda, Ulttyq banktiń málimetine súıenip, eldiń aqshalaı kirisi men shyǵysy birtindep teńesip keledi dep topshylaýǵa bolady.
Buǵan deıin Ulttyq bank Qazaqstan ekonomıkasy 3 aıda 5,8% ósim kórsetkenin málim etken bolatyn.