Qazaqstannyń teńiz flotyna arnalǵan jańa zańnyń salaǵa tóndiretin qaýpi qandaı
ASTANA.KAZINFORM — Qazaqstan Álem muhıtyna shyǵar joly joq elderdiń qatarynda bolǵanyna qaramastan, Kaspıı teńizi aımaǵynda teńiz salasyn damytyp kele jatqan iri memleket.
Qazaqstannyń ulttyq floty 25 jyldan astam ýaqyt boıy júk tasymalyn Aqtaý jáne Quryq porttary arqyly júzege asyryp keledi. Alaıda, 2025 jyldyń 1 qańtarynan bastap Saýda kemeleri týraly zańǵa engizilgen ózgerister kúshine enedi. Jańa zań talaby boıynsha kemelerdiń ekıpajdary tek Qazaqstan azamattarynan jasaqtalýy tıis.
Teńizshi mamandyǵy halyqaralyq sıpatqa ıe bolǵandyqtan, atalǵan talapqa qatysty basy ashyq birqatar suraqtar týyndaıdy. Sebebi salada jumys isteý úshin ámbebap daǵdylar, tájirıbe jáne biliktilik qajet. Atalǵan múmkindikterdi kóp jaǵdaıda halyqaralyq yntymaqtastyq arqyly ǵana alýǵa bolady. Sonymen qatar, teńiz tasymaly, navıgatsııa jáne keme qatynasy jahandyq logıstıkamen jáne elder arasyndaǵy yntymaqtastyqpen tyǵyz baılanysty.
Máselen, Qazaqstanda shetel azamaty biliktiligi talaptarǵa saı kelse, ushqysh bolyp jumys isteı alady. Bul mamandyq ta halyqaralyq sıpatqa ıe. Dál osyndaı tásildi teńiz salasyndaǵy mamandyqtarǵa da qoldaný qajet.
Teńizshiler men ushqyshtar jahandyq tasymal jáne saýda júıeleriniń turaqtylyǵyn qamtamasyz etedi. Olar elder men mádenıetterdi biriktiretin halyqaralyq standarttar boıynsha jumys isteıdi. Bul tájirıbe jeke mamandardy da, tutas salalardy da damytý úshin baǵa jetpes qundylyqqa ıe.
Cala sarapshylarynyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta ekıpajdardy tolyqtaı qazaqstandyq teńizshilermen qamtamasyz etý múmkin emes. Ulttyq kadrlardy daıarlaýǵa salynyp jatqan kúsh-jigerge qaramastan, Qazaqstanǵa mamandar tapshylyǵyn tolyǵymen sheshý úshin qosymsha ýaqyt pen resýrstar qajet.
Aıta ketetini, 2025 jyly elde teńiz kadrlaryn daıarlaý baǵdarlamasyn iske qosý josparlanyp otyr. Tórt jyldyq baǵdarlamaǵa qazaqstandyq, sondaı-aq, sheteldik abıtýrıentterde qatysa alady. Baǵdarlama maqsaty – Qazaqstannyń saýda flotyna arnalǵan bilikti mamandardy daıarlaý, ári tabysty mansaptyq ósýge qolaıly jaǵdaı jasaý.
Júk eksportyn toqtatpaı, Qazaqstannyń teńiz salasyn tıimdi damytý úshin «Saýda kemeleri týraly» zań talaptaryn qaıta qaraý mańyzdy. «Ekıpaj quramynyń 100%-y qazaqstandyq bolýy tıis» degen shartty alyp tastaý – elimizdiń álemdik teńiz logıstıkasy júıesine kirýi men ulttyq kadrlardy damytý baǵytyn saqtaýǵa múmkindik beredi.
Búginde Qazaqstan Ortalyq dálizdi belsendi túrde damytyp, Eýrazııanyń logıstıkalyq habyna aınalyp keledi. Bul áleýetti barynsha tıimdi paıdalaný úshin zańnamalyq shekteýler halyqaralyq yntymaqtastyqty tejemeı, kerisinshe, qoldaýǵa baǵyttalýy qajet.