Qazaqstandyq «Nık Výıchıch» qıyndyqtardy qalaı eńserdi?
Álıdiń anasy Aqmaraldyń aıtýynsha, balasy Qazaqstanda kezdese bermeıtin patologııamen - aıaqsyz dúnıege kelgen. Ótken kúndi eske alý qıyn bolsa da, Aqmaralǵa áý basta bári de - týystarynan bastap medıtsınalyq personalǵa deıin balamen qosh aıtysýǵa úgittegen eken. Alaıda buǵan ana júregi kónbepti.
«Sábıimdi tastap ketýge keńes berdi. Biraq, bulaı isteý meniń basyma syımady. Óz balańdy qalaı qıyp ketesiń? Onyń ústine jarymjan bolyp ómirge keldi. Sol ýaqytta basyma qandaı kún týsa da balamdy tastamaýǵa bekindim», - deıdi ol.
Qazirgi ýaqytta Álıden keıin de otbasynyń balalary ómirge kelgen. Búgingi kúni otbasynyń 4 balasy bar.
«Tuńǵysh balam osylaı ómirge kelgendikten, maǵan ekinshi balany tabý tipten qaýipti ekenin eskertti. Biraq, 11 aıdan keıin Ámir keldi dúnıege. Qazir ol Álıdiń jeke kómekshisi. Men olardyń qalaı birge balabaqshaǵa nemese mektepke baratynyn elestetetinmin. Oıym iske asty. Tipten kishkentaı kezderinde-aq Ámir aǵasyna dıvanǵa shyǵýǵa nemese bir zatty ákelip berýge kómektesetin. Bir aýyz sózi joq, aǵasynyń keregine jarap júr. Bir-birine degen baýyrmaldyǵy erekshe», - deıdi anasy.
Álı ósken saıyn keıbir jaılar aýyr túse bastaǵany sezile túsedi. Óıtkeni, protezder onyń aıaǵyna kele bermeıdi.
«Qazaqstannyń da, ózge de memleketterdiń klınıkalarynda protez alý týrasynda ótinishimizden bas tartty. Óıtkeni, Álıdiń aıaǵyna protez kelmeıdi eken. Men Beıjińdegi professorlardan balama yńǵaıly protez jasap berýdi surap, jalyndym. Demeýshiler tabylyp, Álıimniń aıaǵynan tik turyp ketýine de jol ashylǵan. Bul úshin 30 myń AQSh dollary ketti. Qaıyrymdylyq qorlarynda belgili bir jobalar bolǵanymen, olardyń qarjysy aldyn ala bólinip qoıady. Memlekettik kómekke de qol sozdyq. Alaıda mundaı jaǵdaı úshin aqsha qarastyrylmapty. Іri kompanııalar zańdy tulǵalarmen ǵana jumys júrgizetinin, jeke adamdarǵa kómek berilmeıtinin aıtty. Sondyqtan, bul bir shyǵar qýysy joq sheńber sekildi kórinip ketti. Sol tusta men eń basty maqsat retinde balama sapaly bilim berý jón dep sheshtim. Bilim alsa ǵana ol óziniń bolashaǵyn qura alady. Bizge bári kómektesti. Tipti zeınet jasyndaǵy ájeler zeınetaqysynan 2-5 myń teńgelerin ustatqan kezder de bar. Arýjan Saınnyń qory, tipti reseılik qorlar da kómek qolyn sozdy», - deıdi Aqmaral.
Dese de, ómirlik kedergilerdiń birin eńsergen Turǵanbaevtardyń aldynan synaqtyń ekinshisi kese kóldeneń shyqqan. Álıdiń mektepke barar jasy kelgenimen, bilim ordalary múmkindigi shekteýli balalardy bilim mekemelerine qabyldaı bermeıtinin bilgen.
«Barmaǵan mektebim joq. Tipti balama yńǵaıly bolý úshin bilim ordalarynyń dárethanalaryna deıin kórip, dırektorlardyń bárimen betpe-bet kezdestim. Biraq, barlyq jerde jaýap birdeı edi - «qabyldamaımyz» deıtin. Maǵan «Qalaısha balańyz arbamen esikten kire alady?» dep suraıtyn. Biraq, men balamnyń bilim alýǵa qaqy bar ekenin, olardyń bas tartýy negizsiz ekenin biletin edim», - deıdi ana.
Álıdiń bolashaǵy úshin áke men sheshe eshkim qushaǵyn jaıyp turmaǵan Astanaǵa týra tartypty. Nátıjesinde, jas jetkinshekti qarapaıym orta mektepke oqytýǵa jol ashylǵan. Biraq, bala onda adam estip bilmegen qatynasqa tap bolypty.
«Adamı faktorlardyń kesiri bizge óte aýyr tıdi. Birinshi qyrkúıekti balam asyǵa kútken edi. Kóńildi bolatyn. Biz jıynǵa bardyq ta, balam muǵalimge gúl usyna bergeni sol edi... Muǵalim ony ıterip jiberdi. Ol bizge «Nelikten munda ákeldińder?» dep dúrse qoıa berdi. Sol kezde balamnyń qalaısha bul jerde 11-synypqa deıin oqıtynyn kózime elestete almaı qoıdym», - deıdi Aqmaral.
«Odan keıin biz týraly televıdenıe baǵdarlama túsirdi. Sol baǵdarlama arqyly joǵary shendi sheneýniktiń zaıyby bizdi taýyp alyp, «Nurorda» mektebine oqytýǵa jol ashyp berdi. Kúni búginge deıin qýanyshymdy shekteı almaı, shúkirlik aıtamyn. Men baǵdarlamaǵa qatysýǵa keńes bergen adamdardan bastap, bizdi mektepke deıin jetelegen meıirimdi jandardyń barlyǵyna alǵys aıtamyn. Ol adamdardyń bári de meniń balamnyń baǵyn ashyp berdi. Men bul bilim ordasynyń ákimshiligine, basshylaryna, muǵalimderi men oqýshylarynyń barlyǵyna da sheksiz rahmetimdi aıtqym keledi. Men olardyń bárine de baqytty ǵumyr tileımin», - deıdi Aqmaral.
Álıdiń ákesi Azamattyń aıtýynsha, kóptegen qıyndyqtar men kedergilerden keıin ómirleri ornymen ońala bastaǵannan keıin áke-shesheniń ekeýi de kóz jastaryna erik beripti. Óz kezeginde bastaýysh synyp boıynsha tárbıe jónindegi orynbasary Qorlan Úlebaeva bilim ordasynda eń aldymen adamdardyń ózara qarym-qatynasyna erekshe den qoıylatynyn aıtady.
«Biz balamen de, ata-anamen de tyǵyz qarym-qatynas jasaımyz. Álı bizge kele jatyr degen kezde munda eshkim de tańqalǵan joq. Ony kóptiń biri dep qabyldady. Arnaıy qajettiligi bar mektep bolmaǵandyqtan, Álıge arnalǵan arnaıy qurylǵylar joq edi. Biraq, ujymmen, psıhologtarmen durys baǵytta jumys júrgizip, Álıge eń birinshi kezekte psıhologııalyq turǵydan júk túsip ketpeýin qadaǵaladyq», - deıdi Qorlan Úlebaeva.
Aqyrynda, birlese atqarylǵan jumystan keıin búkil ujym Álıdi kútip alýǵa saqadaı saı daıyn bolǵan.
«Álı óte meıirimdi bala. Arbaǵa tańylǵanyna qaramastan, barlyǵyna kómegim tıse eken dep oılaıdy. Eń bastysy, ózin eshkimnen kem sanamaıdy», - deıdi Qorlan Úlebaeva.
Álı bul mektepte óziniń baýyry Ámirmen birge oqyp júrgenin atap ótý kerek. Keleshekte Álı júzýshi bolǵysy keletinin aıtady.
«Maǵan munda bári unaıdy. Dostarym da, muǵalimderim de qamqor. Eshkimmen eregispeımin, bárimen dospyn. Bári de kómektesýge qushtar. Ámir ylǵı qasymda. Úshinshi synyptan bastap sýǵa júzý sabaǵy bastaldy. Osylaısha, júzýge den qoıdym. Keleshekte sýǵa júzýden top jaryp, kóp aqsha tapqym keledi. Shahmat pen matematıkaǵa da qyzyǵýshylyǵym zor. Baýyrym ekeýimiz kóp jaǵdaıda planshetpen oınaımyz», - deıdi Álı.
Álı úshin mektepke jetý ońaı bolýy úshin áke-sheshe jaqyn mańnan páter jaldaǵan eken.
«Biz osy aýdannan arnaıy páter jaldap otyrmyz. Álıdiń mobıldi telefony bar. Qajet bolsa, birden habarlasady. Kún sýyq kezderi bizge Invataksı qyzmet kórsetedi», - deıdi balanyń ákesi.
Biraq, keıde qıyndyqtarda da bolyp jatatyn kórinedi.
«Bizge keıde mektepke ózderiń jetip alyńdar deıdi. Biraq, Astananyń aıazy bizge mursha bere bermeıdi. Arbanyń dóńgelegi taıǵanaqtap ketip, balamnyń jolǵa syrǵyp ketken kezi bar. Tipti bir kezde Álı oqýshylardyń kózinshe bordıýrge qulap qalǵan. Mundaı kezderde árıne, eshqaısymyzǵa ońaı tımeıdi. Biraq, bárin ázilge aınaldyryp jiberýge tyrysamyz. Ol óte kóńildi bala. Aıaǵy bar kúıde júgirip júrgeni týraly keıde tús kóredi eken. Qalaı desek te, muńaıǵanyn maǵan kórsetkisi kelmeıdi. Biraq, onyń júreginiń jarasyn túsinemin ǵoı», - deıdi Aqmaral.
Aqmaral keleshekte ulynyń ataqty adam bolatynyna senedi. Biraq, bul ataqtyń aıaýshylyqtan týǵanyn ana qalamaıdy. Aqmaral balasyna Nık Výıchıchtiń kitabyn oqıdy eken. Nık Výıchıch - bala Álıdiń kýmıri.
Qoryta kele, Turǵanbaevtardyń áli de bolsa qajettiligi baryn atap ótkimiz keledi. Álıdiń protezi men baspanany jaldaý otbasy úshin ońaı tıip turǵan joq.
Otbasyǵa kómek qolyn sozǵysy kelgender 87051309433 nómiri nemese Ali_amir_happy ınstagramy arqyly baılanysqa shyǵa alady.