Qazaqstandyq ǵalymdar medıtsınalyq qaldyqtardy joıýdyń biregeı ádisin oılap tapty
Otandyq ǵylymı zertteýshiler ázirlegen qaldyqtardy qaıta óńdeýdiń plazmalyq tehnologııasy men plazmohımııalyq reaktordyń álem boıynsha balamasy joq. Ázirlemeler arnaıy patenttermen qorǵalǵan.
Qaldyqtardy joıýdyń plazmalyq tehnologııasynyń biregeıligi onyń bıomedıtsınalyq qaldyqtardy tolyq termııalyq zalalsyzdandyrýǵa múmkindik beretindiginde bolyp otyr. Biregeı tehnologııanyń nátıjesinde óńdeý tıimdiligi artyp, protseske energııa az shyǵyndalady.
Qaldyqtardy joıýdyń plazmalyq tehnologııasy bıomedıtsınalyq qaldyqtardy suryptaýsyz qaıta óńdeýge múmkindik beredi.
Aıta keteıik, COVID-19 indetine baılanysty Qazaqstanda jáne jalpy álem boıynsha bıomedıtsınalyq qaldyqtardyń kólemi turaqty negizde artyp keledi. Medıtsınalyq maskalar, qolǵaptar, bahılalar, qorǵanys kombınezondaryn jáne basqa da medıtsınalyq quraldardy paıdalanǵannan keıin qalǵan qaldyqtardy joıý máselesi burynǵydan da ózekti bolyp otyr. Infektsııalanǵan joǵary ýytty medıtsınalyq qaldyqtar adam densaýlyǵy úshin de, qorshaǵan orta úshin de qaýipti. Osyǵan baılanysty qazaqstandyq ǵalymdar medıtsınalyq qaldyqtardy qaıta óńdeýdiń eń tıimdi jáne ekologııalyq ádisin oılap tapty.
«Qaldyqtardy joıýdyń plazmalyq ádisiniń qoldanystaǵy tehnologııalardan basty aıyrmashylyǵy – joǵary temperatýraly plazmalyq alaýdyń paıdalanylýynda. Ol kez-kelgen organıkalyq jáne beıorganıkalyq qosylystardy ydyratady. Sonymen qatar plazmadaǵy kúrdeli qosylystardyń joıylýy ottegisiz tıimdi júredi. Medıtsınalyq qaldyqtardy jaǵý ádisterimen salystyrǵanda plazmalyq ydyratý tehnologııasynyń birqatar mańyzdy artyqshylyǵy bar. Atap aıtsaq, reaktor kóleminiń joǵary ónimdilikpen 6-8 ese azaıýy, qajetti óndiristik úı-jaılardyń aýdanyn qysqartý, bólinetin gazdar kóleminiń tártibin tómendetý. Plazmohımııalyq reaktordaǵy qaldyqtardy óńdeý 2000 K deıingi temperatýrada júredi. Bul mıneraldy qaldyqtyń erýin jaqsartady jáne ýly komponentterdiń paıda bolýyna jol bermeıdi», – dedi Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ eksperımenttik jáne teorııalyq fızıka ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń bólim meńgerýshisi Aleksandr Ýstımenko.