QAZAQSTANDYQ BATYRLAR: Nurken Ábdirov
1939 jyly Qaraǵandy aeroklýbynyń ushqyshtar kýrsyn bitirip, zapastaǵy pılot mamandyǵyn alady. Qyzyl armııa qataryna 1940 jyly shaqyrylǵan. Orynbor avıatsııa ýchılışesin bitirgennen keıin (1942 j. ), 267-shi avıatsııa dıvızııasynyń 808-shi polkine jiberildi. Shaıqasta erjúrektiligimen, isker qımyldarymen kózge tústi, jaýdyń oq-dári, qarý-jaraq qoımalaryn, adam kúshi men urys tehnıkasyn joıdy. 16 ret áýe shaıqasyna qatysyp, fashısterdiń 12 tankisin, 28 júk avtomobılin, oq-dári tıegen 18 mashınasyn, janarmaı quıylǵan 3 tsısternasyn, 3 zeńbiregin joıyp, 50-den astam nemis soldaty men ofıtserin jer kushtyrǵan. N. Ábdirov jaýdyń Stalıngrad shebine enetin Bokov-Ponomarevka aýdanyndaǵy qorǵanys bekinisi men shoǵyrlanǵan tankilerin joıý úshin áýege kóteriledi. Tapsyrmany oryndaý kezinde N. Ábdirov birneshe dzotty, zenıt artıllerııasynyń 2 núktesin, 6 tankti joıdy, biraq óziniń ushaǵy da zaqymdandy. Jalyn sharpyǵan ushaǵyn jaý tehnıkasy shoǵyrlanǵan tusqa baǵyttap, kapıtan N.F. Gastello sııakty qaharmańdyqpen qaza tapty. Rostov oblysynyń Veshensk aýdanynyń N. Ábdirov jerlengen Konkı hýtorynda, Qaraǵandy qalasynda, sondaı-aq onyń esimi berilgen aýylda (batyrdyń týǵan jerinde) N. Ábdirovke eskertkishter ornatylǵan. Qaraǵandyda N. Ábdirov atyndaǵy dańǵyl bar. Jyl saıyn N. Ábdirov atyńdaǵy júlde úshin erkin kúresten jarys ótkiziledi. Volgogradtaǵy Mamaev qorǵanynyń eteginde N. Ábdirov beıneli zıraty jasalǵan. Qaraǵandydaǵy kenshilerdiń mádenıet saraıynyń repertýaryna Nurken Ábdirov týraly balet engizilgen (mýzykasy A. Rýdenskııdiki). N. Ábdirov týraly G. ıAkımov jazǵan «Máńgilik ómir shyńyna» («Pıke v bessmertıe») atty derekti povest (Almaty, 1966 j. ) boıynsha «Qazaqtelefılm» stýdııasy fılm shyǵardy.
Ábdirov Nurken 1919 jyly Qarqaraly óńirinde burynǵy 5-shi aýyl, qazirgi Nurken atyndaǵy sharýashylyq aýmaǵynda sharýanyń otbasynda dúnıege kelgen. Keıin ata-anasymen birge Qaraǵandyǵa qonys aýdaryp, osy qalada áýe klýbynda ushqysh mamandyǵyn ıgergen. Soǵys bastalǵanda Nurken Orynbor áýe ýchılışesinde oqıtyn. Ol maıdanǵa attanýǵa umtyla berdi, sondyqtan da ony aldymen Tashkenttegi, odan keıin Sibir qalalarynyń birindegi shabýylshy áskerı ushqysh daıyndaıtyn kýrstarǵa jiberdi. Oqýdy támamdaǵannan keıin ol 267-áýe dıvızııasynyń 808-shi shabýylshy polky quramynda maıdanǵa attandy. N.Ábdirov talaı áýe shaıqasyna qatysyp, erlik pen ójettik, áskerı sheberlik tanytty, ár tapsyrmany muqııat oryndap otyrdy. Qazannyń 23-i kúni tuńǵysh ret áýe shaıqasyna attanar aldynda Nurken bylaı dep jazǵan eken: "eger biz fashısterdi qurtpasaq, olar bizdiń túbimizge jetedi. Sóıtip qýanyshty, baqytty ómirmen qoshtasamyz..." Qarapaıym qazaq balasy N.Ábdirovtiń ómiri men erligi qaharman, qanshyl qazaq ultynyń boıyndaǵy ıgi qasıetterdiń aınasyndaı álemge shuǵyla shashyp tur.
