Qazaqstandyqtar jasyl energetıka salasynda qandaı patentter tirkedi
ASTANA. KAZINFORM – Sońǵy 10 jyldyń ishinde otandyq ónertapqyshtar jel generatory, kún panelderin tazalaý júıesi, birneshe satyly kún jáne jel qondyrǵylary syndy kóptegen ónertabysty patenttedi.
Elimizdiń Ádilet mınıstrligi Zııatkerlik menshik quqyǵy komıtetine qarasty Ulttyq zııatkerlik menshik ınstıtýtynyń málimetinshe, 2015-2024 jyldary aralyǵynda elimizde jańartylatyn energııa salasynda 272 patent tirkelgen.
- Jel energııasyn paıdalanatyn ónertabystarǵa patenttiń eń kóp sany tirkeldi - 129, sýdyń gıdrodınamıkalyq energııasyn qoldanatyn patentter sany - 61. Kún sáýlesi energııasyn qoldanatyn ónertabystardyń sany – 44, geotermaldy energııany paıdalanatyn ónertabystarǵa patentterdiń eń az sany berilgen - 38, - dep naqtylady ınstıtýttan.
Mysaly, 2017 jyly Blok Shaıkenov «Jel dóńgelegi jáne únemdi elektr energııasyn óndirý úshin qalaqshalary búgilgen jel dóńgelegin jasaý ádisi» ónertabysyna patentin aldy. Ónertabys keıinirek eýropalyq, amerıkalyq, qytaılyq, japondyq jáne ońtústik koreıalyq patentter túrinde tirkeldi, tipti «EKSPO-2017» kórmesinde usynyldy. Onyń artyqshylyǵy - hokkeı taıaqshasy túrindegi jel dóńgeleginiń arnaıy dızaınynyń arqasynda jel energııasyn paıdalaný koeffıtsıentiniń joǵarylaýy, sondaı-aq jel qondyrǵysynyń materıaldary men salmaǵynyń azaıýy.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti 2021 jyly kún energııasyn utymdy paıdalaný úshin kún panelderiniń qorǵanysh plastınalaryn shańnan tazartý júıesin patenttedi. Jańartylatyn energııa kózderiniń qýaty az nysandaryna qurastyratyn otandyq «Tree Energy» kompanııasy qýaty 3,5 jáne 10 kVt-tyń jel generatorlaryna patent toptamasyn tirkedi.
Ótken jyly Q.Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq zertteý ýnıversıteti elektr energııasyn óndirýdiń gıdroelektrlik energııa júıesin patenttedi, al kóp uzamaı bul ónertabysty Eýrazııalyq patenttik vedomstvoda tirkedi. Shaǵyn GES-ti atom ónerkásibi kásiporyndarynda qum tundyrǵyshqa túsetin tehnologııalyq eritindilerdiń qozǵalysy kezinde elektr energııasyn óndirý esebinen paıdalanýǵa bolady.
Qyzyqty ónertabystardyń qataryna kúmbezdi kún trekeri, jel elektr stantsııasy, kún elektr qondyrǵysynyń fotoelektrlik modýli, vakýmdyq fraktaldyq kún kollektory, kún kollektoryna negizdelgen jylýmen jabdyqtaý júıesi jáne basqalary bar.
Bir qyzyǵy, bizde JEK salasynda patentter kóp bola alar edi. Biraq olardyń kópshiligi memlekettik baj salyǵyn tólemeý sebebinen merziminen buryn toqtatyldy. Onyń jyl saıynǵy belgilengen mólsheri azamattardyń sanatyna baılanysty belgilenedi – zańdy tulǵa, jeke tulǵa, jeńildik ıelenýshiler.
Munyń ústine ınstıtýt ár patenttiń óz merzimi bar ekendigin alǵa tartady: paıdaly modelge – 5 jyl, ónertabystarǵa – 20 jyl. Sodan keıin patentti úsh jylǵa uzartýǵa ótinish berýge bolady. Biraq eger patentke qoldaý kórsetilmese, onda ótinish berýshi merzimin qalpyna keltirmeıdi jáne patent qoǵamdyq ıgilikke aınalady.
Buǵan deıin otandyq ǵalymdar 3 jylda 81 halyqaralyq patent alǵanyn jazǵan edik.