Qazaqstandaǵy jalǵyz tuqymbaq nesimen erekshe
SEMEI. KAZINFORM — Memleket basshysy Qasym Jomart Toqaev bıylǵy Joldaýynda «Semeı ormany» rezervatyndaǵy orman tuqymbaǵyn atap ótip, basqa oblystarda da osyndaı jobany qolǵa alý qajettigin jetkizgen bolatyn. Kazinform tilshisi osy baqtyń nesimen erekshe ekendigin bilip kórdi.
Prezıdent óz Joldaýynda Qazaqstannyń biregeı janýarlar jáne ósimdikter álemin saqtaý máselesi árdaıym ózekti bolyp qala beretinin, memleket aldaǵy ýaqytta da ormandy órtten qorǵaý úshin barlyq qajetti sharany qabyldaıtynyn atap ótti.
«Elimizdi kógaldandyrý jumysynyń qarqyny jaman emes. Toqtap qalmaı, ony jalǵastyrý qajet. „Semeı ormany“ aıasynda orman tuqymbaǵy bar. Bul — Ortalyq Azııadaǵy halyqaralyq ozyq talaptarǵa saı kóshet ósiretin birden-bir keshen. Osy jobany basqa da ormandy aımaqtarda júzege asyrǵan abzal. Orman-toǵaıdy kóbeıtý búkil eldi jumyldyratyn naǵyz halyqtyq ıdeıaǵa aınalýy kerek. Sondyqtan el ishinde aýqymdy aqparattyq-túsindirý jumystaryn júrgizgen jón», — dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Orman tuqymbaǵy jaıly keńirek aqparat alý úshin «Semeı ormany» memlekettik orman tabıǵı rezervaty bas dırektorynyń orynbasary Áset Saınovke habarlastyq.
«Semeı ormanyndaǵy» Kanonerka orman tuqymbaǵy kesheni 2016 jyly qurylyp, sol jyly qoldanysqa berilgen. Osy ýaqyttan beri baqtaǵy jasyl jelekter kólemi ulǵaıyp keledi. Biraq bizde qaraǵaı ǵana ósedi. Qylqanjapyraqty máńgi jasyl ósimdik 500-600 jylǵa deıin ómir súredi. Qaraǵaı jaıqalǵan tuqym baqtyń jalpy aýdany — 20,4 gektardy qurap otyr», — deıdi ol.
Tuqymbaqty kútip-ustap, oǵan jańa kóshet otyrǵyzýmen 26 qyzmetker turaqty túrde aınalysady. Sondaı-aq maýsym saıyn 20 adam ýaqytsha jumysqa alynady. Munda kóshetterdiń ósýi tolyqtaı qadaǵalanady.
«Aldaǵy ýaqytta tuqymbaq kesheniniń topyraǵyn jaqsartý jumystary júrgiziledi. Atap aıtqanda, organıkalyq tyńaıtqyshtar, sıderattar engizý kózdelgen. Rezervat aýmaǵynda atalǵan keshennen bólek, 8 orman tuqymbaǵy bar. „Taza Qazaqstan“ jalpyulttyq ekologııalyq aktsııasy jarııalanǵan ýaqyttan bastap bizde kóshet egý jumystary jańa qarqyn aldy. Aldaǵy ýaqytta da bul baǵyttaǵy sharalardy jalǵastyramyz», — deıdi Áset Saınov.
Rezervattyń bas dırektorynyń orynbasarynan byltyr «Semeı ormanynda» bolǵan alapat órtten janyp ketken aýmaqta osy ýaqytqa deıin qandaı jumystar atqarylǵanyn surap kórdik.
«Qazirgi ýaqytta ot shyrpyǵan aýmaqty aǵash otyrǵyzýǵa daıyndap jatyrmyz. ıAǵnı janyp ketken aǵashtardy kesý, tazalaý jumystary júrgizilýde. Órtengen alańda orman ekpelerin otyrǵyzýdyń jańa jumys jobasy qarastyrylýda», — dep jaýap berdi ol.
Prezıdenttiń 2020 jylǵy Jarlyǵyna sáıkes 5 jyl ishinde el boıynsha orman alqabyna 2 mlrd aǵash otyrǵyzylýy tıis.
Soǵan oraı «Semeı ormanynda» 2021-2027 jyldary orman alqabyn otyrǵyzýdy keńeıtýdiń keshendi jospary jasalǵan. Barlyǵy 133 mln aǵash otyrǵyzý josparlanyp otyr.
Sol jospar boıynsha:
- 2021 jyly — 3600 gektarǵa 17 mln kóshet;
- 2022 jyly — 4500 gektarǵa 21 mln 100 myń kóshet;
- 2023 jyly — 2440,1 gektarǵa 11 mln 248 myń kóshet;
- 2024 jyly — 5139,0 gektarǵa 24 mln 462 myń kóshet;
- 2025 jyly — 4900 gektarǵa 22 mln 988 myń kóshet;
- 2026 jyly — 4000 gektarǵa 17 mln 276 myń kóshet;
- 2027 jyly — 4150 gektarǵa 19 mln 418 myń kóshet egiledi.
«Osy jyly josparǵa sáıkes memlekettik orman qory alqabyna 5139 gektar aýmaqta 24 mln 462 myń qaraǵaı kósheti otyrǵyzyldy», — deıdi Áset Saınov.
Eske sala keteıik, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Semeı qalasy tóńiregindegi órtengen qaraǵaıly ormandy qalpyna keltirý jónindegi jergilikti turǵyndardyń bastamasyn qoldaǵan edi.
Osyǵan oraı bıyl «Semeı ormany» rezervatyna 29 mln-ǵa jýyq kóshet otyrǵyzylatyny aıtyldy.
