Qazaqstandaǵy shaǵyn bıznes: 2026 jyldan bastap salyq salý tártibinde ne ózgeredi
ASTANA. KAZINFORM – Bızneske salyqtyq tekserýler, ósimpul men aıyppuldar boıynsha jeńildikter qarastyrylmaq. Bul týraly Qarjy vıtse-mınıstri Erjan Birjanov JJ Studio efırinde habarlady.
– Jańartylǵan Salyq kodeksi sheńberinde shaǵyn jáne orta bızneske qandaı qoldaý sharalary engizildi? Olardyń ishinde eń mańyzdysy ári qyzyqtysy qaısy?
– Úkimet mıkro jáne shaǵyn bıznestiń jańa Salyq kodeksine esh qıyndyqsyz aýysýyna kómektesetin qosymsha sharalar engizip jatyr. Birinshiden, 1 qańtardan bastap 2022, 2023, 2024 jáne 2025 jyldarǵa qatysty salyqtyq tekserýler júrgizilmeıdi.
Ekinshiden, kameraldyq baqylaý da bolmaıdy. Bul – salyqtyq ákimshilendirýdiń bir túri. Munda memlekettik organdar men bankterden alynǵan málimetter salystyrylady. Osyndaı baqylaý 2026 jyldyń 1 qańtaryna deıingi kezeńderge qoldanylmaıdy. Alaıda bul ózgeris keıbir jaǵdaılarda áser etpeıdi. Olar:
· rezıdent emes tulǵalardyń tabysyna qatysty;
· quqyq qorǵaý organdarynyń ótinishi boıynsha, eger qylmystyq is qozǵalǵan nemese tergeý amaldary júrip jatsa;
· salyq tóleýshiniń ózi tekserýdi surasa, mysaly, kompanııany jabý kezinde nemese QQS-ty qaıtarýǵa ótinish bergende.
– Qoldaý úshin taǵy qandaı sharalar bar?
– Endi negizgi qaryzdy tólegen kezde ósimpuldar men aıyppuldar keshiriledi. Eger kásipkerdiń qaryzy jınalyp qalsa da, negizgi somany tólese, eseptelgen barlyq ósimpuldar avtomatty túrde joıylady. Sonymen qatar, kelesi jyldan bastap mámilelerdi nemese tirkeýlerdi jaramsyz dep taný týraly sotqa talap aryzdar joldaı almaımyz. Bul protsester uzaqqa sozylyp, salyq tóleýshiler men sot organdary arasynda daý týdyrǵandyqtan, ýaqytsha toqtatyldy.
Oǵan qosa, salyq tóleýshilerge kompanııany nemese kásipti qıyndyqsyz, jeńil jáne jyldam túrde jabýǵa múmkindik beretin jeńildetilgen tártip engiziledi. Buryn mundaı kezde tekserýler men kameraldyq baqylaýdan ótip, bank málimetterin berý kerek bolatyn. Endi bul úderis jeńildeıdi.
Biz osy erejelerdi ázirlep jatyrmyz. Jalpy, 1 qańtardan bastap jańa Salyq kodeksi men jańa erejeler boıynsha jumysty bastap, burynǵy kezeńderge oralmaımyz.
– Mundaı jeńildik – baqylaý tolyq júrgizilmeıdi degendi bildiredi. Ondaı kezde qaýip-qaterler týyndaıdy. Sizder sol qaýiptermen qalaı kúresesizder?
– Árıne, qaýip-qaterler bar. Eger baqylaý álsirese, túrli shema paıda bolýy múmkin. Sondyqtan biz ótken kezeńderdi teksermeımiz. Biraq 2026 jyly salyq tóleýshiler zań buzsa, olarǵa zań buzýshylyqtardy ózderi túzetýin talap etip, habarlamalar jiberemiz.
– Kishi jáne orta bıznes úshin jeńildikter saqtala ma?
– Iá, arnaıy salyq rejımderi saqtalady. Sonymen qatar, Úkimet 44 túrli qyzmet túriniń tizimin bekitti, oǵan arnaıy rejım qoldanylmaıdy. Mysaly, alkogol ónimderin óndirý, qurylys, banktik qyzmet, jarylǵysh zattardy tasymaldaý sııaqty salalar.
Basqa barlyq bıznes túrleri jeńildetilgen rejımde jumys isteı alady. Sondaı-aq arnaıy salyq rejımi qaıta quryldy. Buryn 20 000 AEK (shamamen 80 mln teńge) shegine jetkende kásipker QQS tóleýi tıis bolatyn. Qazir bul shekteý alynyp tastaldy. Endi jeńildetilgen rejımde 2,5 mlrd teńgege deıin QQS tólemeı jumys isteýge bolady.
Sonymen qatar, qyzmetkerler sanyna qoıylatyn shekteýler alyndy. Endi 100 nemese 150 qyzmetker bolsa da, arnaıy rejımde qalýǵa bolady. Biz deklaratsııalardy aldyn ala toltyrý rejımine de ótip jatyrmyz. ıAǵnı, salyq tóleýshi bizden tolyq toltyrylǵan deklaratsııany alyp, ony tekserip, rastaı alady.
– Bul ózgeristerdiń negizgi maqsaty qandaı?
– Negizgi maqsat – shaǵyn jáne orta bıznestiń jańa erejelerge aýysýyn jeńildetý. Kópshiliktiń esepshisi joq, salyq boıynsha bilimi jetkiliksiz, adamdar sanktsııalardan qorqady. Sondyqtan ótken kezeńder úshin jaýapkershilik bolmaıtynyn aıtamyz.
Sonymen qatar, jańa jyldan bastap salyq esebin tapsyrmaý úshin ákimshilik jaýapkershilik joıylady. Buryn mundaı zań buzýshylyqtar negizinen shaǵyn bızneste shamamen 300 myńǵa jetetin. Endi eger kásipker deklaratsııa tapsyrmasa, bul úlken másele emes. Biz onyń kirisi joq dep qabyldaımyz. Keıin kiris paıda bolsa, ol málimetterdi túzetip, aıyppulsyz, hattamasyz retteı alady.