Qazaqstanda jasóspirimderdiń jartysy energetıkterge táýeldi

ASTANA. KAZINFORM — Elimizde 11-15 jas aralyǵyndaǵy jasóspirimderdiń 43 paıyzy energetıkalyq sýsyn tutynady. Bul týraly Jibek Joly arnasynyń «Búgin LIVE» stýdııasyna qonaq bolǵan «Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý» UO tóraǵasynyń orynbasary málimdedi.

— Sońǵy jyldary energetıkalyq sýsyndarǵa tek eresekter ǵana emes, jastar, jasóspirimder jáne tipti balalar arasynda da qyzyǵýshylyq artyp keledi. Bul — statıstıkamen de dáleldengen fakt. Mundaı sýsyndardy shamadan tys tutyný jas aǵzaǵa aıtarlyqtaı zııan keltiredi, — deıdi Saltanat Nazarova.

Stýdııa qonaǵy energetıkalyq sýsyndardyń adam aǵzasyna qalaı áser etetinin túsindirdi.

— Energetıkalyq sýsyndardyń quramynda kofeın, qant, taýrın, gýarana, túrli stımýlıatorlar men aromatızatorlar bar. Bul zattar jas aǵzaǵa, onyń ishinde júrek-qan tamyr júıesine, júıke júıesine, endokrındik júıege, asqazan-ishek joldaryna keri áser etedi. Sonymen qatar, olar artyq salmaq pen túrli ınfektsııalyq emes aýrýlarǵa alyp kelýi múmkin. Ásirese quramyndaǵy kofeınniń kóp bolýy adamda fızıkalyq jáne psıhıkalyq táýeldilik týdyrady. Kofeın qan qysymyn joǵarylatyp, tahıkardııany týdyrýy yqtımal, — deıdi maman.

Saltanat Nazarova mundaı sýsyndardy kimderdiń ishýine bolmaıtynyn aıtty.

— Energetıkalyq sýsyndardy júkti áıelder men sozylmaly aýrýlary bar naýqastar tutynbaýy tıis. Olaı ishken jaǵdaıda ınfarkt nemese ınsýltke ushyraýy múmkin. Sonymen birge, kóp mólsherde energetıkalyq sýsyn ishý aǵzadaǵy sý mólsherin azaıtady, — deıdi ol.

«Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý» UO tóraǵasynyń orynbasary energetıkalyq sýsyndardyń kúsh-qýat beretini ótirik deıdi.

— Jarnamada energetıkalyq sýsyndar kúsh-qýat beredi dep kórsetilse de, shyn máninde olar syrttan energııa bermeıdi. Olar aǵzanyń rezervtegi energııasyn paıdalanady, sondyqtan kelesi kúni adam múlde álsirep qalýy múmkin. Bul ásirese jastardyń neırodamýyna keri áserin tıgizedi. Neırodamý ádette 25 jasqa deıin júredi, — deıdi stýdııa qonaǵy.

Maman elimizdegi jasóspirimder arasynda energetıkalyq sýsynǵa táýeldilik údep bara jatqanyn jetkizdi. 

— Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń usynysy boıynsha, adam táýligine 25-30 grammnan artyq qant tutynbaýy kerek. Al bir quty energetıkalyq sýsynnyń quramynda 50-55 gramm qant bar. Sonymen qatar, adamdar kúndelikti basqa da táttilerdi tutynady. Bul semizdik máselesiniń kóbeıýine sebep bolyp otyr. Sońǵy zertteýler boıynsha, 6-9 jas aralyǵyndaǵy balalardyń 20,6 paıyzy artyq salmaqqa, al 6,6 paıyzy semizdikke shaldyqqan. Elimizde 11-15 jastaǵy jasóspirimderdiń 43,2 paıyzy energetıkalyq sýsyndardy tutynady, onyń 17,5 paıyzy aptasyna keminde 5 ret, al 3 paıyzy kúndelikti sýsyn ishedi, — deıdi Saltanat Nazarova.

Aıta keteıik, buǵan deıin elimizde ana men bala densaýlyǵyn jaqsartý úshin qandaı jumys atqarylǵanyn jazǵan edik.