Qazaqstanda jas ǵalymdarǵa arnalǵan qandaı jobalar bar
QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi ǵylym komıtetiniń tóraǵasy Darhan Ahmed-Zakı keltirgen málimetke saı, komıtet 2023-2025 jyldarǵa arnalǵan 3 ǵylymı grant baıqaýyn jarııalady.
Aldymen ǵylym salasyna endi kelgenderge arnalǵan «Jas ǵalym» jobasy. Jobanyń bıýdjeti 3 mlrd teńgeni quraıdy. Ekinshi joba da jas ǵalymdarǵa arnalyp otyr. Naqty aıtqanda, ǵylymı-tehnıka salasyna 2023-2025 jyldary 9 mlrd teńge qarastyrylyp otyr.
Odan bólek, jalpy ǵylym jáne ǵylymı-tehnıkalyq jobalarǵa taǵy 74 mlrd teńge bólinbek.
«Joǵaryda atalǵan úsh ǵylymı baıqaýdyń jalpy bıýdjeti 86 mlrd teńgeni quraıdy. Bul 2020-2022 jyldarǵa qaraǵanda 4 ese kóp degen sóz. «Tsıfrlandyrý, ǵylym jáne ınnovatsııalar esebinen tehnologııalyq serpilis» ulttyq jobasy aıasynda jáne ulttyq ǵylymdy damytý tujyrymdamasyna sáıkes jalpy ǵalymdar sanyn 1,5 ese nemese 34 myń deıin ulǵaıtý mindeti qoıyldy. Sonymen qatar jas ǵalymdardyń úlesin 50%-ǵa kóbeıtý kerek. Biz jas ǵalymdardy qoldaý jáne talantty jastardy ǵylymǵa tartý basymdyqqa ıe ekenin túsinemiz», - dedi Darhan Ahmed-Zakı OKQ-de ótken brıfıngte.
Onyń aıtýynsha, joǵaryda atalǵan jobalardy iske asyrý nátıjesinde otandyq ǵylym jyl saıyn 1 myń jas ǵalymmen tolyǵa túspek.
«Jalpy ǵylymnyń damýyna negizgi tórt faktor áser etedi. Bul – kadrlyq áleýet, qarjylandyrý kólemi, ǵylymnyń naqty sektormen baılanysy jáne ǵylymdy ákimshilendirý sapasy. Búginde elimizde 22 myńnan astam ǵylymı kadr bar. Onyń 36%-y 35 jasqa deıingi jastar. Elimizde 1 mıllıon halyqqa 1172 ǵalym keledi. Bul kórsetkish 1990-jylmen salystyrǵanda 2 ese az. Ǵylymı áleýet ǵylymdy qarjylandyrýmen tikeleı baılanysty. 2021 jyly jalpy ishki ónimge shaqqanda ǵylymdy qarjylandyrý kólemi 0,13%-dy qurady. Álemdik tájirıbede ǵylymdy qarjylandyrý kólemi jalpy ishki ónimnen 1%-dan asqan kezde nátıjeli dep sanalady», - deıdi ǵylym komıtetiniń tóraǵasy.
Aıta keteıik, elimizde sońǵy úsh jyl ishinde ǵylym salasyna bólinetin qarjy kólemi 70 paıyzǵa artqan.
Sondaı-aq, ǵylymdy qarjylandyrýǵa qatysty sheshimdi ǵalymdardyń ózderi qabyldaıtyny belgili boldy.
Odan bólek, komıtet basshysy 1 myńnan otandyq ǵalymnyń saladan ketýine qatysty túsinik bergen edi.
