Qazaqstanda tuzdy tutyný DDSU usynǵan táýliktik mólsherden 3 eseden artyq
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy júrgizgen sońǵy zertteýlerdiń nátıjeleri boıynsha Qazaqstanda tuzdy tutyný álemdegi eń joǵary deńgeıde jáne DDSU usynǵan táýliktik dozadan 3 eseden artyq, ıaǵnı táýligine 17 gramm, norma bolsa 5 gramm quraıdy.
2019 jyly 24 shildede «Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy» men S. Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıteti arasynda ózara yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Yntymaqtastyqtyń negizgi baǵyty - salaýatty tamaqtaný mádenıetin qalyptastyrý, jastardyń densaýlyǵyn nyǵaıtý maqsatynda tuzdy kezeń-kezeńmen 1 gramǵa tómendetý boıynsha nan/nan-toqash ónimderiniń retseptýrasyn ózgertý.
Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy durys tamaqtaný saıasatyn qamtamasyz etý boıynsha sharalar kesheni ázirledi. Qujattardyń birine nan jáne nan-toqash ónimderindegi tuzdy kezeń-kezeńmen tómendetý jónindegi is-sharalar jospary jatady.
Tuzdy joǵary tutyný semizdik, ІІ tıpti qant dıabeti jáne onkologııalyq aýrýlardyń keıbir túrleri, arterııalyq gıpertenzııa, ınsýlt, ınfarkti qosa alǵanda júrek-qan tamyrlary aýrýlary sııaqty sozylmaly ınfektsııalyq emes aýrýlardyń damýyna ákep soǵady.
Ekonomıkalyq úlgileýdiń derekteri boıynsha, tuzdy tutynýdy tómendetý jónindegi is-sharalar kesheni Qazaqstandaǵy ınfektsııalyq emes aýrýlardyń aldyn alýdyń neǵurlym tıimdi sharasy. Tuzdy tutynýdy qysqartýǵa baǵyttalǵan is-sharalarǵa salynǵan qarjy, bes jyldyq kezeńde salynǵan qarajattan 11 ese artyq ekonomıkalyq nátıje beredi. Buǵan qaraǵanda óte qymbat klınıkalyq sharalar 7% nátıje kórsetedi.
Tuzdy tutynýdy qysqartý ınfektsıalyq emes aýrýǵa baılanysty qaýipti jáne qan qysymyn tómendetýi múmkin. DDSU usynymdaryna sáıkes, taǵam ónimderindegi tuzdyń sanyn azaıtýdy jappaı tutyný ónimi retinde nannan bastaý neǵurlym tıimdi.
