Qazaqstanda taýardy qaıtarýda qandaı talaptardy eskerý kerek

ASTANA. KAZINFORM – Keıbir jaǵdaıda satyp alǵan taýardyń ólshemi durys kelmeı jatady nemese jasyryn aqaýlary bolýy múmkin, ıaǵnı ony qaıtarýdyń sebepteri ártúrli. Zańda ár adamnyń óziniń quqyǵyn qorǵaý múmkindigi, zatty qaıtarýdyń  protsesi, sondaı-aq satýshy qandaı talaptardy oryndaýy kerek ekeni bekitilgen.

Tutynýshylar saýda jasaǵannan keıin, kóbinese alǵan zatyna kóńili tolmaı jatady. Kıimi jaraspaıdy nemese alǵan qurylǵysynan aqaý shyǵady. «Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly» zańda adamdardyń taýardy qaıtarýǵa nemese basqasyna aýystyrýǵa quqyǵy bar ekeni anyq kórsetilgen jáne bul quqyq qatań qorǵalǵan.

Eger kıim unamaı qalsa, tutynýshy dúkenge ony qaıtara alady, biraq kıim bastapqy jańa kúıinde bolýy kerek. Máselen, tehnıkadan aqaý shyqsa, onda tutynýshynyń quqyqtaryn qorǵaý tetigi keńeıe túsedi.

Zań aıasynda zatty qaıtarý tártibi qalaı?

Zatty eki negizgi jaǵdaıda qaıtara alasyz jáne osy sebepter kúndelikti ómirde jıi kezdesedi.

Birinshiden, zat sapaly bolsa da, biraq jaı ǵana sáıkes kelmeı jatady. Mysaly, kıimniń ólshemi kishirek bolsa, dúkendegi jaryqtandyrýǵa baılanysty onyń túsi is júzinde basqasha qubylyp tursa nemese kıim vıtrınadaǵydan basqasha kórinse, tutynýshylarda qaıtarý múmkindigi bar. Zań boıynsha zatty 14 kún ishinde qaıtarýǵa bolady. Eń bastysy, zatty paıdalanylmaǵan kúıinde qaptamasymen jáne tıisti japsyrmasymen tapsyrý kerek. Qarapaıym tilmen aıtqanda, eger úıde kıimdi bir kıgennen jaraspaıtynyn túsinseńiz, ony qaıtara alasyz.

Ekinshiden, taýar sıpattamasyna sáıkes kelmese de qaıtarýǵa ruqsat etiledi. Bul rette, ondaǵy anyq aqaýlar (syzattar bolsa, tolyq jınaqtalamasa nemese tehnıka iske qosylmasa) men birneshe kúnnen nemese aptadan keıin paıda bolatyn jasyryn aqaýlar eskeriledi. Mundaı jaǵdaılarda satyp alýshy aqshany qaıtarýdy, zatty jańasyna aýystyrýdy nemese jóndeýge jiberý múmkindigin tańdaıdy, al satýshyda óz talaptaryn qoıýǵa quqyǵy joq.

Atap aıtqanda, arzandatylyp satylatyn taýarlar uǵymyn da eskerý qajet. Bul zattarda bastapqydan syzattar, jyrtylǵan qaptamasy bolsa, sondaı-aq basqa da aqaýlary anyqtalsa, arzan baǵamen ótkiziledi. Mundaı taýarlar jaıynda tutynýshyǵa aldyn ala eskertý jasalǵandyqtan, olar qaıtarylmaıdy. Degenmen, ózge túrli jeńildikterge, aktsııalarǵa, jappaı satylymdarǵa bul ereje taralmaıdy. Jeńildikpen satylatyn zattar zań talaptaryna sáıkes qabyldanady, aýystyrylady nemese jóndeledi.

Sonymen qatar zańda qaıtarylmaıtyn taýarlardyń tizimi qarastyrylǵan. Onyń qataryna ish kıim, kosmetıka, parfıýmerııa, ólshenip satylatyn tekstıl, medıtsınalyq quraldardyń bir bóligi jáne kúrdeli jabdyqtardyń keıbir túrleri kiredi. Bul óz kezeginde Úkimettiń qaýlysymen bekitilgen biryńǵaı tizim jáne satýshylar ony óz qalaýy boıynsha ózgerte almaıdy.

Alaıda, bul máselede mańyzdy bir erekshelik bar. Eger osy tizimdegi zattarda aqaý tabylsa, tyıym qoldanylmaıdy. Tipti, ish kıimde jyrtyǵy bolsa nemese kosmetıka jaramsyz kúıde ekeni anyqtalsa, olardy qaıtarý múmkindigi bar. Bul turǵyda zań tolyǵymen satyp alýshynyń jaǵynda.

Taýardy qalaı durys qaıtarý kerek?

Protsess qarapaıym áreketten bastalady, ıaǵnı zatty satyp alǵanyńdy dáleldeý qajet. Bul rette túbirtekti saqtaǵan durys. Eger ol joǵalsa, bank qosymshasyndaǵy úzindi kóshirme nemese tólem tizimi jetkilikti.

Osydan keıin tutynýshy dúkenge habarlasyp, qaıtarý sebebin jáne óziniń talabyn jazyp, ótinish toltyrady. Taýar tekseriledi, al daýly jaǵdaıda ony saraptamalyq baǵalaýǵa jiberýi múmkin. Bul baǵalaý satýshynyń esebinen júzege asyrylady jáne kóp ýaqyt qajet etpeıdi.

Mysaly, Kaspi dúkeninde satýshylarǵa saraptama jasatyp, qaıtarý týraly ótinish boıynsha sheshim qabyldaýǵa 30 kún beriledi.

Eger aqaý rastalsa, dúken ótinishti oryndaýǵa mindetti — aqshany qaıtarý nemese aýystyrý. Іs júzinde aqshany qaıtarý birneshe kúnge sozylady, biraq naqty merzim naqty satýshynyń ishki rásimderine baılanysty.

Eger másele aqaýy bar taýarlarǵa qatysty bolsa, bul jaıynda eskertý kerek. Satyp alýshy osy ónimdi naqty qaı dúkennen alǵanyn dáleldeı alýy da mańyzdy. Satyp alýdy rastaıtyn qujat bolmasa, qıyndyqtar týyndaýy múmkin.

Aqshany qaıtarý úshin ne isteý kerek?

Keıde dúkender ótinimdi qabyldamaı júrip alady nemese tutynýshyny óndirýshige jiberýge tyrysady. Mundaı jaǵdaılarda satyp alýshy aldynda óndirýshi nemese dıler emes, satýshy jaýapty ekenin bilgen jón.

Birinshi qadam — ​​dúken ıesiniń atyna shaǵymdaný. Ádette, bul árekettiń nátıjesin birden baıqaýǵa bolady, sebebi iri saýda jelileri óz bedeline qatty qaraıdy, al kishigirim dúkender tekseristen qorqady.

Eger jaýap bolmasa, tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamentine habarlasa alasyz. Shaǵymdy eGov nemese e-Otinish arqyly onlaın rejıminde ońaı joldaýǵa bolady. Mamandar tekserýler júrgizýge, nusqama berýge jáne aıyppul salýǵa ýákiletti.

Sońǵy qadam — sot. Tájirıbe kórsetkendeı, satyp alýshylar mundaı isterde kóbinese jeńiske jetedi, sottar dúkenderge aqshany qaıtarýdy, moraldyq zalaldy óteýdi jáne aıyppul tóleýdi mindetteıdi.

Biraq aldymen departamentten kómek surańyz. Eger olar máseleńizdi sheshpese de, sot otyrysyna mamandardyń qatysýy isti aıtarlyqtaı jeńildetedi jáne daýdy sizdiń paıdańyzǵa sheshýge kómektesedi.

Bazardan alǵan taýarlardy qaıtarý múmkindigi

Taýarlardy qaıtarý quqyǵy iri dúkender men onlaın platformalardan basqa da saýda alańdaryna taraıtynyn túsiný mańyzdy. Zań saýda ortalyqtaryndaǵy, býtıkterdegi jáne kádimgi bazarlardaǵy satyp alýshylardy birdeı qorǵaıdy. Bazarda jumys isteıtin satýshy da kásipker sanatynda. Sondyqtan zań talap etken jaǵdaıda, shaǵymdardy qaraýǵa, ótinishterdi qabyldaýǵa jáne aqshany qaıtarýǵa mindetti.

Jalǵyz aıyrmashylyq — bazarda satyp alý deregin rastaý qıynyraq. Satýshylar kóbinese túbirtek bermeıdi nemese kassalyq apparattarsyz jumys isteıdi. Osynyń saldarynan problema bolyp jatady. Biraq mundaı jaǵdaılarda da satyp alýshyǵa kómektesetin tetikter bar. Mysaly, bank qosymshasynyń derekteri, satýshynyń telefon nómiri, beınejazba, kýágerler taýar alǵanyńyzdy dáleldeı alady.

Eger ónim sapasyz bolsa, satýshy talaptardy oryndaýǵa mindetti. Tehnıkaǵa qatysty kepildik bar. Osy oraıda satýshynyń «bul bazar» nemese «biz eshteńeni jóndemeımiz» dep syltaý aıtýǵa quqyǵy joq. Bul jaǵdaıda bazar ákimshiligine habarlasa alasyz. Eger satýshy jaýap berýden bas tartsa, máselemen tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamenti aınalysady.

Buǵan deıin habarlanǵandaı, Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń ókili «Taýardyń jarnamadaǵy baǵasy men dúkendegi baǵasy arasynda aıyrmashylyq bolsa, ne isteý kerek?» degen saýalǵa jaýap berdi.