Qazaqstanda sýperkompıýterdiń qýatyn tıimdi paıdalaný tártibi ázirlendi — mınıstr
ASTANA. KAZINFORM — Memlekettik organdardyń jumysy sýperkompıýter esebinen qamtamasyz etiledi. Bul týraly Úkimet otyrysynda Premer-mınıstrdiń orynbasary — Jasandy ıntellekt jáne tsıfrlyq damý mınıstri Jaslan Mádıev málimdedi.
— Qazaqstan Eýropa men Azııa arasyndaǵy ınternet-trafık tranzıtinde strategııalyq ról atqarady. Búginde bul protsesstegi bizdiń úlesimiz 1,5 paıyzdy ǵana quraıdy. 2027 jylǵa qaraı bul kórsetkishti 5 paıyzǵa deıin ósirýdi kózdep otyrmyz. Osy maqsatta Memleket basshysynyń tapsyrmasymen birqatar iri ınfraqurylymdyq joba júzege asyrylyp otyr. Olar halyqaralyq túıisý núkteleriniń ótkizý qabiletin 54%-ǵa arttyrýǵa baǵyttalǵan. Bul — Kaspıı teńiziniń túbi arqyly talshyqty-optıkalyq baılanys jelisin (VOLS) salý jáne jalpy uzyndyǵy 4 myń shaqyrymnan asatyn «Batys–Shyǵys» gıpermagıstralin júzege asyrý jobalary, — dedi Jaslan Mádıev.
Onyń aıtýynsha, tsıfrlyq ekojúıeniń mańyzdy bóligi — derekterdi óńdeý ortalyqtary. Qazir shamamen 4 myń serverlik tiregi bar. Onyń ishinde Astana qalasynda 2 memlekettik, óńirlerde 14 derekterdi óńdeý ortalyǵy jumys isteıdi. Bul ınfraqurylym memlekettik aqparattyq júıelerdiń qazirgi suranysyn tolyq qamtamasyz etip jatyr.
— 2030 jylǵa qaraı serverlik tirekter sanyn 20 myńǵa deıin ulǵaıtýdy josparlap otyrmyz. Osy maqsatta Tier III–IV deńgeıindegi keminde 9 zamanaýı derekterdi óńdeý ortalyǵyn iske qosamyz. Bul jobalardyń iske asýy Big Tech kompanııalardy tartýǵa jol ashyp, Qazaqstannyń óńirlik IT hab retinde qalyptasýyna serpin beredi, — dedi mınıstr.
Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha bıyl Qazaqstanda NVIDIA H200 chıpterine negizdelgen «alem.cloud» ulttyq sýperkompıýterlik ortalyǵy iske qosyldy. Bul — óńirdegi eń iri klaster.
— Sýperkompıýterdiń qýatyn tıimdi paıdalaný úshin biz arnaıy bólý tártibin ázirledik. Bul tártip otandyq startaptar men joǵary oqý oryndaryna esepteý resýrstaryn paıdalanýǵa múmkindik beredi. Memlekettik organdardyń qajettilikteri bizdiń sýperkompıýterdiń esebinen qamtamasyz etiledi. Sonymen qatar, bıyl qazanda «Qazaqtelekom» Al-Farabium klasterin iske qosty. Bul júıe «Samuryq-Qazyna» qory kompanııalarynyń joǵary ónimdi esepteý resýrstaryna qol jetkizýine múmkindik beredi, — dedi vedomstvo basshysy.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, 2027 jyldyń sońyna deıin halyqtyń 100 paıyzy ınternetpen qamtylady.