Qazaqstanda sý basseınderin basqarý 3D vızýaldy modelge kóshirilýi múmkin
ASTANA.KAZINFORM – Sý basseınderin basqarýda tsıfrlyq 3D vızýaldy modelderdi engizý qajet. Bul jaıynda Májilis depýtaty Edil Jańbyrshın málimdedi.
Onyń sózinshe, mundaı tásil álemde keń taralǵan.
– Basseınderdi eski ádispen basqarý múmkin bolmaı qaldy. Klımat ózgerip jatyr, antropogendik júkteme kóbeıgen. 3D vızýaldy model arqyly ekojúıeniń qalaı jumys istep jatqanyn, qandaı lastaýshy zattar túsip jatqanyn, tasqyn nemese qýańshylyq kezindegi táýekelderdi boljaýǵa bolady, - deıdi depýtat.
Jańbyrshın Qytaıda qoldanylyp jatqan «vırtýaldy tsıfrlyq egiz» tehnologııasymen tanysqan. Onyń aıtýynsha, Qytaı sý basseınderin drondar, onlaın habarlaýshylar, avtonomdy kemeler jáne spýtnıktik baqylaý arqyly basqarady.
– Ǵalymdar sý astyndaǵy jáne ústindegi barlyq protsesti onlaın kórip otyr. Tipti balyqtar men tirshilik ıeleriniń DNQ ózgeristerin baqylaýǵa múmkindik bar, - dedi ol Jibek Joly telearnasyna bergen suhbatynda.
Depýtattyń aıtýynsha, Qazaqstan transshekaralyq ózenderge táýeldi, al kóptegen sý aıdynynda lastaný deńgeıi artyp keledi. Sondyqtan ulttyq tsıfrlyq platforma quryp, kórshi eldermen derekter almasý qajet. Osy máselege baılanysty Úkimetke depýtattyq saýal joldanǵan.
– Mundaı júıe Kaspıı teńizindegi jáne barlyq iri ózen-basseınderdegi jaǵdaıdy baǵalaýǵa, basqarýǵa jáne boljap otyrýǵa múmkindik beredi, - dedi Edil Jańbyrshın.
Aıta keteıik, buǵan deıin Sý resýrstary mınıstrligi Frantsııa mamandarymen birlesip Balqash kóli basseınine zertteý júrgizgenin jazǵan edik.