Qazaqstanda sıyr eti jetkilikti: eksport kvota aıasynda saqtalady

ASTANA. KAZINFORM - Sıyr etin eksporttaýǵa engizilgen kvota tetigi qazaqstandyq sharýalarǵa qoldanystaǵy kelisimshart sheńberinde syrtqy jetkizilimderdi jalǵastyrýǵa múmkindik beredi. Bul rette eksportqa tolyq tyıym salynǵan joq. Mundaı sheshimdi vedomstvoaralyq komıssııa teńgerimdi ári utymdy shara retinde qabyldady.

Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi málimetinshe, jyl sońyna deıin jetkizýge qatysty qoldanystaǵy kelisimsharttary bar eksporttaýshylar óz mindettemelerin oryndaýdy jalǵastyra alady. Bul sheteldik ótkizý naryqtaryn saqtap qalýǵa, jetkizilimderdiń úzilýine jol bermeýge jáne Qazaqstannyń senimdi jetkizýshi retindegi pozıtsııasyn nyǵaıtýǵa múmkindik beredi.

Osyǵan baılanysty erekshe atap óter jaıt: alańdaýǵa sebep joq – eksport josparly rejımde jalǵasady.

Aıta keterligi, elde sıyr eti tapshylyǵy joq. Búginde iri qara mal basy 8,7 mln basqa jetip, onyń ishinde 4,5 mln sıyr tirkelgen. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 3,1%-ǵa artyq.

Tól alý kólemi de aıtarlyqtaı ósip, 2,7 mln buzaýǵa jetti (ósim 17,9%). Bul kórsetkishter óndiris kólemin odan ári arttyrýǵa negiz qalaıdy.

1 tamyzdan bastap aınalym qarajatyn tolyqtyrý úshin bordaqylaýǵa arnalǵan mal satyp alýǵa jeńildetilgen nesıe berý baǵdarlamasy iske qosyldy. Bul shara ásirese shaǵyn sharýashylyqtar úshin mańyzdy, sebebi olardyń mal basyn kóbeıtýge yntalandyrady.

Sonymen qatar bordaqylaý alańdary men et kombınattaryna tapsyrylǵan ár keli iri qara úshin 300 teńgege deıingi kóterilgen sýbsıdııa normasy óndiristiń ósýine qosymsha serpin beredi.

Erekshe kóńil avstralııalyq tehnologııa boıynsha et klasterlerin damytýǵa bólinip otyr. Bul – bordaqylaý, suryptaý jáne eksportqa shyǵarý boıynsha zamanaýı tásil, ol vertıkaldy ıntegratsııalanǵan sharýashylyqtardyń qalyptasýyn qamtamasyz etedi.

Ótken jyly pılottyq joba aıasynda jalpy somasy 9 mlrd teńgege 4 joba qarjylandyryldy. Bıyl da 11,7 mlrd teńgege 4 joba qoldaý tapty. Qoldanylyp otyrǵan sharalar Qazaqstanǵa ishki naryqty sapaly sıyr etimen turaqty qamtamasyz etip qana qoımaı, halyqaralyq naryqtaǵy básekege qabilettilikti de saqtaýǵa múmkindik beredi.

Óndiris kólemi men qoldaý sharalary ishki suranysty tolyq qamtyp, eksporttyq mindettemelerdiń oryndalýyna kepildik beredi.

Kúz keldi, endi soǵym maýsymy bastalady. Kópti alańdatatyny – ettiń baǵasy. Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Azat Sultanovqa osyǵan qatysty saýal qoıǵan edik.

- Óńirlerde shamamen 50 myń tonna et qory bar, bul - birneshe aıǵa jetetin kólem. Baǵany retteý mehanızmi jergilikti ákimdikterge tıesili. Et tapshylyǵy joq. El ishindegi baǵa saıasatyna ımporttaýshylar tarapynan qysym bar. Qymbattaýy múmkin. Eger qymbattasa, baǵany ustap turýǵa barlyq mehanızm qarastyrylǵan. Óıtkeni et óndirisine jáne onyń ózindik qunyna qaraımyz. Ózindik quny - kelisine shamamen 1800–1900 teńge kóleminde. Al qazir naryqtaǵy baǵa - 3500 teńgeden bastalady, bul - áleýmettik baǵa, - dep jaýap berdi Azat Sultanov BAQ ókilderiniń saýalyna.

Sondaı-aq vıtse-mınıstr barlyq saýda alańyndaǵy baǵaǵa taldaý jasalǵanyn jáne turaqty ekenin aıtyp otyr.