Qazaqstanda parsy tili men ırantaný kýrsy ashyldy - sheteldegi qazaq baspasózi
Kazinform sheteldegi qazaq tilinde taraıtyn aqparat kózderine aptalyq sholýyn usynady.
Qytaıda qurlyqtaǵy uńǵyma Azııa rekordyn ornatty – «Halyq gazeti»
15 qarashada Qytaıdyń Tarym oıpatynda ornalastyrylǵan «Tereń jer qabaty № 1» uńǵymasy joǵary debıtti munaı men gaz aǵynyn alýǵa ázirlendi. Sóıtip, «ıÝetszın 3-3XC» qudyǵynan táýliktik debıti 200 tonna shıki munaı men 50 000 tekshe metr tabıǵı gazǵa qol jetkizildi, dep habarlaıdy Qytaıdyń «Halyq gazeti».
Qytaılyq BAQ-tyń dereginshe, uńǵyma 9 432 metr tereńdikte burǵylanǵan. Bul Everest taýynan 580 metrge bıik. Uńǵyma Azııa qurlyǵyndaǵy asa tereńdigimen erekshelenip, rekord ornatqan.
Sondaı-aq osy aptada «Halyq gazeti» saıtynda «Qytaı men QR arasyndaǵy temir jolmen júk tasymaldaý 22%-ǵa ósti» degen taqyryptaǵy aqparat jarııalandy.
2023 jylǵy qańtar men qazan aıynda Qytaı men QR temir joldary arasynda júk tasymaly 23,6 mln tonnany qurady. Bul 2022 jylǵy kórsetkishten 22%-ǵa joǵary, dep habarlaıdy «Halyq gazeti» portaly «Qazaqstan temir joly» kompanııasynyń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Atap aıtqanda, Qytaıdan júk qabyldaý 8%, ıaǵnı 9,1 mln tonnaǵa deıin, júkterdi QHR-ǵa jóneltý 32%, 14,5 mln tonnaǵa deıin ulǵaıdy. Altynkól stantsııasy boıynsha júkterdi tapsyrý 53%, ıaǵnı 4,8 mln tonnaǵa deıin, qabyldaý 14%, ıaǵnı 5,4 mln tonnaǵa deıin ósken.
9 aıda Ózbekstanǵa 2,6 mıllıon telefon ımporttaldy - «ÓzA»
2023 jyldyń qańtar-qyrkúıek aılarynda Ózbekstan shetelden jalpy quny 178,2 mıllıon dollar bolatyn 2,6 mıllıonǵa jýyq uıaly telefondy ımporttady, dep habarlady ózbekstandyq «ÓzA» aqparattyq agenttigi.
Atalǵan BAQ-tyń málimetinshe, 2022 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda uıaly telefondardyń ımporty 398 361 birlikke ósken.
2022 jyldyń qańtar-qarasha aılarynda Ózbekstan shetelden 181,6 mıllıon dollarǵa 2,7 mıllıon uıaly telefon satyp alǵan.
Mobıldi qurylǵylar respýblıkaǵa negizinen 5 elden ákelingen. Atap aıtqanda, Qytaıdan 2,3 mln dana, Vetnamnan 223,1 myń dana, 32,5 myń dana. Al, Qazaqstannan 2,5 myń dana uıaly telefon ımporttalǵan.
Qytaıdaǵy 15 qalada áleýmettik kólikterdi tolyq elektrlendirý bastaldy – «Halyq gazeti»
14 qarasha kúni Qytaıdyń Ónerkásip jáne aqparattyq tehnologııalar mınıstrligi jáne basqa segiz departament Beıjiń men Shenchjen sııaqty 15 qalada áleýmettik oryndardyń kólikterin tolyq elektrlendirýge arnalǵan pılottyq aımaqtardyń birinshi partııasy iske qosylatynyn habarlady.
Áleýmettik salany keshendi elektrlendirý qalalyq avtobýstar, taksıler, sanıtarııa, poshta qyzmetteri, jedel jetkizý, qalalyq logıstıka jáne taratý sııaqty kólikterdi qamtıdy. Bul týraly osy aptada qytaılyq kaz.people.cn aqparattyq portaly habarlady.
Atalǵan basylymnyń dereginshe, eki jyl ishinde bul 15 qala 600 000-nan astam jańa elektromobılderdi kópshilikke usynbaq. Sonymen qatar 700 000-nan astam áleýmettik zarıadtaý stantsııalaryn salady jáne 7 800-den astam elektr stantsııalaryn aýystyrady dep kútilýde. Sonymen qatar osy aptada qytaılyq basylymda «Qazaqstannyń Ulttyq mýzeıinde Qytaıdyń qaǵaz oımalary saqtaldy» degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórdi.
Aqparat kóziniń dereginshe, jergilikti ýaqyt boıynsha 9 qyrkúıek kúni Shyńjań Shıhetszy ýnıversıteti birlesip salǵan Á. Saǵynov atyndaǵy Qaraǵandy tehnıkalyq ýnıversıtetiniń Konfýtsıı ınstıtýtynyń Qytaı tarapynyń dekany Chjao ıAntszıýnniń qaǵazdan qıylǵan jumysy Qazaqstannyń Astanadaǵy Ulttyq mýzeıine berilgen. Bul Qazaqstan mýzeıiniń Qytaıdyń qaǵaz oıma týyndylaryn birinshi ret mýzeıge saqtaýy eken.
Jetisaı drama teatry Ankarada kórermenniń kóńilinen shyqty – «TRT»
Túrkistan oblysy mádenıet jáne týrızm basqarmasynyń Q.Jandarbekov atyndaǵy Jetisaı drama teatry teatrdyń 55 jyldyǵy, Túrkistan oblysynyń 5 jyldyǵy aıasynda Túrkııa Respýblıkasynyń astanasy Ankara qalasynda gastroldik is-saparmen keldi.
Túrkııa Respýblıkasynyń 100 jyldyq mereıtoıy jáne Túrki mádenıetiniń halyqaralyq uıymy Túriksoıdyń da 30 jyldyq mereıtoıyna tuspa-tus kelgen sapar keshe bastaldy. Bul týraly Túrkııa Radıo Televızııa portaly habarlady.
Atalǵan basylymnyń keltirgen málimetine súıensek, teatr ujymy men Túrkistan oblysy mádenıet jáne týrızm basqarmasynyń ókilderin Túriksoı uıymynyń bas hatshysynyń orynbasary Caıd ıÝsýf qabyldaǵan. Drama teatr ujymy Muhtar Áýezovtiń «Aıman-Sholpan» mýzykalyq komedııasyn qoıdy.
«TRT»-nyń dereginshe, Q.Jandarbekov atyndaǵy Jetisaı drama teatrynyń shyǵarmashylyq ujymy Ankarada kórermenniń kóńilinen shyqqan.
Qazaqstanda parsy tili men ırantaný kýrsy ashyldy - «Parstoday»
Qazaqstannyń Astana qalasynda parsy tilin úıretý jáne ırantaný kýrsynyń jańa kezeńi bastaldy, dep habarlady «Parstoday» aqparat agenttigi.
Iran Teleradıo birlestigi aqparat agenttiginiń habarlaýynsha, Qazaqstandaǵy Iran elshisi Álı Akbar Djoýkar parsy tili kýrsynyń ashylý rásiminde parsy tiliniń erekshelikterin sanamalady.
Onyń álemdegi taralym aıasy jáne onyń ǵylym, ádebıet, mádenıet jáne sopylyq salalaryndaǵy mańyzdylyǵyn atap ótip, qandaı maqsat bolsa da, parsy tilin úırenýdi laıyqty tańdaý dep atady.
Álı Akbar Djoýkar álem shıitteriniń birinshi ımamy haziret Álıdiń (ǵ.) til úırený týraly sózderine toqtalǵan.
Aıta keteıik, 1991 jyly Qazaqstan táýelsizdik alǵannan keıin IIR osy eldiń táýelsizdigin resmı túrde tanyp, osy eldiń astanasynda óz elshiligin ashqan alǵashqy elderdiń biri boldy. Eki halyqtyń dinı, mádenı jáne tarıhı tamyryn eskere otyryp, Iran men Qazaqstannyń 30 jyldyq qarym-qatynasy tepe-teńdikte qarqyndap damyp jatyr.
Sonymen qatar osy aptada ırandyq basylymda Taraz qalasynyń qurmetti azamaty, «Sheber shańyraq» múgedekter qoǵamdyq birlestiginiń tóraıymy, aıaǵymen sýret salatyn, tigin jáne keste tigetin Anar Beksultannyń «Irandaǵy on kúnim» atty shaǵyn maqalasy jaryq kórdi.
Aıta keteıik, 2023 jyly 2-9 qarashada Iran Islam Respýblıkasynyń astanasy Tegeran qalasynda HOMAM qaıyrymdylyq qory men osy eldiń Mádenı mura uıymynyń uıymdastyrýymen múmkindigi shekteýli jandarǵa arnalǵan segiz kúndik HOMAM 3-shi halyqaralyq festıvali ótken.
Avtordyń aıtýynsha, atalǵan festıvalge shaqyrý alý ol úshin úlken mártebe bolǵan. Qýanysh pen qobaljý sezimi qatar júre jolǵa shyqqan onyń Iranǵa aıaq basqannan-aq qorqynysh sezimim birden seıilgen. Óıtkeni Tegeran qalasy sondaı ádemi, ózindik arhıtektýrasymen avtordy tańǵaldyrǵan kórinedi.
Anar Beksultannyń pikirinshe, uıymdastyrýshylar tarapynan kórsetilgen qurmet joǵarǵy deńgeıde bolǵan. Sondaı-aq ol kórmege laýazymdy tulǵalar kelip, múmkindigi shekteýli azamattarǵa qoldaý kórsetkenine kýá bolǵanyn aıtady.
