Qazaqstanda mal aýrýy 51%-ǵa tómendedi
ASTANA. KAZINFORM – Bul týraly Senatta ótken Úkimet saǵatynda aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Amanǵalı Berdalın málimdedi.
Onyń aıtýynsha, birqatar naqty shara oń nátıjege qol jetkizýge yqpal etken. Atap aıtqanda, veterınarlyq ınfraqurylymdy jańǵyrtý, esep júrgizý úderisterin tsıfrlandyrý, otandyq vaktsınalar óndirisin keńeıtý jáne materıaldyq-tehnıkalyq bazany nyǵaıtý. Bul baǵyttardyń barlyǵy AÓK damýynyń 2030 jylǵa deıingi tujyrymdamasyna engizilgen.
Naqty málimet boıynsha, elde 9,1 mln bas iri qara, 23,7 mln bas usaq mal, 4,7 mln jylqy, 302 myń túıe ósiriledi. Sonymen qatar 569 myń shoshqa bar. Baqylaý jáne aldyn alý sharalarynyń kúsheıýi et óndirisin 914 myń tonnaǵa deıin arttyrýǵa, al sıyr jáne qoı eti eksportyn 60,8 myń tonnaǵa jetkizýge múmkindik berdi.
Qazaqstanda Dúnıejúzilik janýarlar densaýlyǵy uıymy (OIE) anyqtaǵan 90-nan astam qaýipti aýrýdyń 23-ine qarsy vaktsınatsııa júrgizilip jatyr. Jumys ádisterin jetildirý maqsatynda DDSU, FAO jáne OIE sarapshylarynyń qatysýymen jumys toby quryldy.
2024 jyldan bastap salada ımportty almastyrý saıasaty belsendi júzege asyrylyp jatyr. Otandyq vaktsınalardyń úlesi 34%-dan 78%-ǵa ósti. Qazir satyp alynatyn 22 vaktsınanyń 18-i Qazaqstanda óndiriledi.
Materıaldyq-tehnıkalyq bazany nyǵaıtý aıasynda eki jylda 401 veterınarlyq mekeme salyndy, 892 arnaıy kólik satyp alyndy. Sonymen qatar 2026 - 2027 jyldary vetstantsııalar, vetpýnktter jáne mal ólekselerin kómý oryndaryn salýǵa 66,2 mlrd teńge qarastyrylǵan.
Laboratorııalyq bazany kúsheıtý maqsatynda 9 suıyqtyq hromatografy satyp alyndy. Aldaǵy ýaqytta taǵy 54 qondyrǵymen qamtamasyz etý josparlanǵan. Bul EAEO-nyń azyq-túlik qaýipsizdigi jónindegi talaptarynyń 94%-yn oryndaýǵa múmkindik beredi.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda Qytaı standarttary boıynsha 38 zamanaýı qural-jabdyqpen jabdyqtalǵan laboratorııa ashyldy. ISJ (maldardy esepke alý) júıesi jańǵyrtyldy. Ol janýarlardy jáne ónimdi tolyq qadaǵalaý múmkindigin qamtamasyz etedi. Jalǵan tirkeýdi boldyrmaý, vaktsınatsııalanǵan janýarlardy dári merzimi bitkenshe soımaý, mal bazary modýli, eksport kezinde karantındi tsıfrlyq baqylaý sııaqty fýnktsııalar engizildi.
ISZH-Mobile jáne TortTulik mobıldi qosymshalary ázirlendi. Júıe Qarjy mınıstrliginiń QKD, Halyq banki, EAEO servısteri jáne basqa da platformalarmen biriktirilgen.
Qazaqstan transshekaralyq birneshe aýrý boıynsha qaýipsiz el mártebesin saqtap otyr. Olardyń qatarynda aýsyldyń keı óńirleri (ońtústik-shyǵys), jylqynyń afrıkalyq obasy, sondaı-aq shoshqanyń klassıkalyq jáne afrıkalyq obasy, qus tumaýy bar. Soltústik-batys óńirde aýsylǵa qarsy qaýipsiz el mártebesin alý úshin qujattar toptamasy usynyldy.
2025 jylǵa qaraı 16 veterınarlyq sertıfıkat kelisildi. Bul ónimdi 42 elge eksporttaýǵa jol ashady. Olardyń ishinde EO, Ulybrıtanııa, Qytaı, Iran, Irak, AQSh jáne Kanada bar.
3 728 qazaqstandyq kásiporyn basqa elderdiń tizilimine engizildi.
– Barlyq shara epızootııalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýge, ónim sapasyn arttyrýǵa jáne Qazaqstannyń halyqaralyq naryqtaǵy ustanymyn nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan, - dedi Amanǵalı Berdalın.
Aıta keteıik, jalǵan veterınarlyq qujat jasaǵandarǵa qylmystyq jaýapkershilik engizilmek.