Qazaqstanda mádenıet qyzmetkerleriniń eńbekaqysy úsh jylda eki ese ósti
ASTANA. KAZINFORM — QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi shyǵarmashylyq uıymdardy damytý, qoldaý, ınfraqurylymdy jańartý jáne mártebesin nyǵaıtý baǵytynda júıeli qyzmet atqaryp keledi. Sońǵy jyldary mádenıettiń rólin arttyrýǵa baǵyttalǵan birqatar sharalar júzege asyryldy. Bul týraly vedomstvonyń baspasóz qyzmeti málim etti.
— Memlekettik qoldaý jáne shyǵarmashylyq ujymdardy yntalandyrý maqsatynda sońǵy bes jylda mádenı uıymdardyń mártebesin kóterýge mańyzdy qadam jasaldy. 2020 jyly bes respýblıkalyq mekemege «Ulttyq» mártebesi berilse, 2023 jyly Aqtóbe jáne Túrkistan oblystarynyń 34 ónerlik ujymdary «Halyqtyq» jáne «Úlgili» ataqtaryna ıe boldy. 2024 jyly Ábilhan Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıi men QR Ortalyq memlekettik mýzeıine «Ulttyq» mártebesi berildi. Sondaı-aq Jambyl atyndaǵy Qazaq memlekettik fılarmonııasy men Roza Baǵlanova atyndaǵy «Qazaqkontsert» memlekettik kontserttik uıymy «Akademııalyq» ataqqa ıe boldy, — delingen habarlamada.
2023 jyly sońǵy 30 jylda alǵash ret respýblıkalyq bıýdjetten memlekettik kontserttik jáne oqý oryndaryna mýzykalyq aspaptar satyp alýǵa 1 mlrd teńgege jýyq qarajat bólindi. Bul shara jas mýzykanttardyń kásibı damýyna jáne daryndy oryndaýshylardy qoldaýǵa múmkindik berdi.
— Tarıhı-mádenı murany saqtaý jáne nasıhattaýǵa erekshe mán berilip otyr. 2024 jyly mýzeılerdiń sheteldik kórmelerin memlekettik sýbsıdııalaý men mádenı qundylyqtardy shetelge shyǵarý tártibin retteıtin «Mádenıet týraly» zańǵa ózgerister engizildi. Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes ıÝNESKO-ǵa usyný úshin «Jibek joly: Ferǵana–Syrdarııa dálizi» jáne «Mańǵystaýdyń jerasty meshitteri» nomınatsııalyq doseleri daıyndaldy, — dep jazdy vedomstvonyń baspasóz qyzmeti.
QR Ulttyq mýzeıinde ashylǵan Paleontologııa zaly men Qolónershiler ortalyǵy kópshiliktiń qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy. 2023 jyly «Saraıshyq» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeıi janynan jańa vızıt-ortalyq ashyldy. 2024 jyly Túrkistan oblysynda Qoja Ahmet ıAsaýı murasyn zertteý ortalyǵy qurylyp, «Ordabasy» men «Gaýhar-Ana» vızıt-ortalyqtarynyń qurylysy aıaqtaldy.
Mádenı ınfraqurylymdy jańǵyrtý baǵytynda aýqymdy jumystar júrgizilip jatyr. 2020 jyldan beri úsh jańa nysan salynyp, paıdalanýǵa berildi. Atap aıtsaq, Qalıbek Qýanyshbaev atyndaǵy memlekettik akademııalyq qazaq mýzykalyq drama teatry, Túrkistan mýzykalyq drama teatry jáne Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy S. Muqanov atyndaǵy qazaq sazdy-drama teatry.
2020 jyly Quddus Qojamııarov atyndaǵy respýblıkalyq memlekettik uıǵyr mýzykalyq komedııa teatrynyń ǵımaratyna kúrdeli jóndeý jumystary júrgizildi. 2024 jyly demeýshilik qarajat esebinen Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq opera jáne balet teatry ǵımaratyna jóndeý jumystary jasaldy. Byltyr Muhtar Áýezov atyndaǵy Qazaq ulttyq drama teatry ǵımaratyn, bıyl Natalııa Sats atyndaǵy memlekettik akademııalyq orys balalar men jasóspirimder teatrynyń ǵımaratyn rekonstrýktsııalaý jumystary júrgizilip jatyr.
Tarıhı murany zertteýdiń mańyzdy ortalyǵyna aınalatyn dalalyq «Bozoq» arheologııalyq parki salynyp jatyr.
Jalpy 2025 jyly Qazaqstan boıynsha mádenıet nysandarynda 51 qurylys jáne 250 jóndeý jumysy josparlanǵan.
— Mádenı saıasattyń mańyzdy baǵyty — sala mamandaryn qoldaý jáne yntalandyrý. 2023 jyly sońǵy otyz jylda alǵash ret «Halyq ártisi» qurmetti ataǵy qaıta taǵaıyndalyp, 8 mádenıet qaıratkerine berildi. Jas qazaqstandyq talanttar halyqaralyq deńgeıde de tabysty óner kórsetip júr. Atap aıtsaq, vokal, skrıpka, dırıjerlik jáne dástúrli mýzykalyq aspaptar boıynsha 65 ónerpaz bedeldi baıqaýlardyń jeńimpazy atandy, — delingen habarlamada.
Mádenıet mekemeleri qyzmetkerleriniń jalaqysyn kezeń-kezeńimen arttyrý (orta eseppen 20%) jalǵasyp keledi. 2022–2025 jyldar aralyǵynda olardyń eńbekaqysy eki ese kóbeıdi. Bıyl 75 ádebıet pen óner qaıratkerine memlekettik stıpendııa tabystaldy. Memleket basshysy Mádenıet jáne óner qyzmetkerleri kúni qarsańynda salanyń úzdikterine memlekettik nagradalar tabystady.
Eske sala keteıik, buǵan deıin depýtattar eń tómengi jalaqynyń mólsherin kóterýdi usyndy.