Qazaqstanda qar barysyn saqtaý úshin qandaı sharalar atqarylyp jatyr
Mamandardyń aıtýynsha, atalǵan janýar álemniń 12 elinde ǵana mekendeıdi eken. Sonyń biri Qazaqstan.
Qazaqstan mamandarynyń málimetinshe, qazirgi tańda el kóleminde shamamen 130-170 qar barysy bar. Osy oraıda Qyzyl kitapqa engizilip, erekshe qorǵaýǵa alynǵan jyrtqysh ańdy saqtap qalý jáne ony kóbeıtý maqsatynda qandaı sharalar qolǵa alynyp jatyr. Bul týraly QazAqparat tilshisine BUU Damý baǵdarlamasy uıymynyń bıologııalyq alýantúrlilik baǵyty boıynsha ulttyq menedjeri Talǵat Kelteshov aıtyp berdi.
«Qazaqstanda qar barysyna qatysty zertteý jumysy 2018 jyly qolǵa alyndy. Maqsat – elimizde joıylyp bara jatqan jyrtqysh ańnyń qanshasy qalǵany men mekenin anyqtaý. Ol úshin el kóleminde qar barysy mekendeýi múmkin degen aımaqtarda 294 fototuzaq ornatyldy. Osylaısha sońǵy 3 jyldyń ishinde qar barysynyń aldymen negizgi mekeni anyqtaldy, sodan soń olardyń kóbinese nemen qorektenetini belgili boldy. Endigi ýaqytta qar barystarynyń moınyna spýtnıktik qarǵybaý taǵý mindeti tur. Bul birinshiden olardy syrttaı baqylaýǵa múmkindik beredi, ekinshiden atalǵan janýar kóshpeli bolǵandyqtan olardyń jyl qaı mezgilinde qaı óńirdi mekendeıtini naqtylana túsedi», - dedi Talǵat Kelteshov.
Sondaı-aq, maman qar barysymen qatar ol mekendeıtin aýmaqty da qorǵap, saqtaý mańyzdy ekenin jetkizdi.
«Qar barysy mekendeıtin jerdiń tabıǵı tynyshtyǵyn buzbaǵan jón. Sebebi ol jabaıy ań jáne ol adam balasy júrmeıtin jerdi meken etedi. Sondyqtan da qar barysy mekenin ulttyq park sekildi erekshe qorǵaýǵa alý kerek. Jýyrda qar barysyn qorǵaýǵa baǵyttalǵan taǵy bir mańyzdy qujatqa qol qoıylady. Búginde Qazaqstan kórshiles Qyrǵyzstan, Ózbekstan jáne Reseımen birlesip qar barysyn qorǵaý týraly kelisimge kelip jatyr», - deıdi ol.
Onyń aıtýynsha, búginde el kóleminde shamamen 130-170 qar barysy bar jáne olar Altaı, Jetisý jáne Іle Alataýy, Batys Tıan-Shan men Qarataýdy meken etedi eken.
«Qazaqstandaǵy qar barysynyń sanyn anyqtaý úshin monıtorıng júrip jatyr. Onyń nátıjesi osy jyldyń sońy nemese kelesi jyldyń basynda belgili bolady. Sol kezde elimizde naqty qansha qar barysy bary belgili bolady degen úmittemiz. Bul janýar shamamen 12-15 jyldaı ómir súredi. Elimizde qar barysyn saqtap qalý maqsatynda sheteldik mamandarmen de birlesken jumys istelip jatyr. Qazirgi ýaqytta halyqaralyq sarapshy mamandar Mońǵolııada jumys istep jatyr. Aldaǵy qarashanyń basynda mamandar bizdiń elge keledi. Jospar boıynsha 7 qar barysynyń moınyna spýtnıktik qarǵybaý taǵamyz dep otyrmyz», - dedi. T. Kelteshov.
