Ipotekalyq nesıeniń paıyzdyq mólsherlemesi ózgere me - sarapshylar pikiri
ALMATY. KAZINFORM — Jańa Salyq kodeksiniń jobasyna sáıkes, eldegi bankterge korporatıvtik tabys salyǵyn 25 paıyzǵa deıin kóterý usynylyp otyr. Bul ıpoteka qunyna qalaı áser etedi? Kazinform tilshisi osy másele boıynsha sarapshylarǵa júgindi.
Baspana baǵasyna qatysty boljamdar qandaı?
Elimizdegi barlyq ıpotekanyń 50 paıyzǵa jýyǵy «Otbasy banki» arqyly berilse, qalǵany ekinshi deńgeıli bankter arqyly júzege asady.
— Ipoteka mólsherlemesiniń yqtımal ósýine keletin bolsaq, «Otbasy banki» usynatyn naryqtyń jartysy turaqty aımaqta qalýy ábden múmkin. Men bul segmentte paıyzdyq mólsherlemeniń ósýine eshqandaı alǵysharttardy kórip turǵan joqpyn. Memleket naryqtyq jáne sýbsıdııalanatyn mólsherlemeler arasyndaǵy aıyrmashylyqty óteıdi jáne banktiń barlyq baǵdarlamalary quny 30-35 mln teńgege deıingi qoljetimdi baspanaǵa baǵyttalǵan, — deıdi Arbat Real Estate jyljymaıtyn múlik agenttiginiń basqarýshy dırektory Vıtalıı Shalaev.
Kommertsııalyq bankterge keler bolsaq, sarapshy jaǵdaı árbir qarjy ınstıtýtynyń ishki saıasatyna baılanysty bolatynyn aıtady.
— Qazir ortasha kórsetkish 20–21 paıyzdy kórsetip otyr, tipti 1,5–2 paıyzdyq tarmaqqa ósse de naryqqa aıtarlyqtaı qaýip tóndirmeıdi. Mundaı bankterdiń klıentteri — ádette turaqty tabysy bar qaryz alýshylar, sondyqtan júktemeniń shamaly ósýi olardyń tólem qabiletine áser etpeıdi, — deıdi ol.
Jyljymaıtyn múlik jónindegi sarapshy Janı Turysov 2025 jyly baspana baǵasy 10 paıyzǵa deıin kóterilýi múmkin dep sanaıdy. Ol muny ınflıatsııamen, munaı baǵasynyń tómendeýimen jáne qurylys qunynyń jalpy ósýimen baılanystyryp otyr.
— Korporatıvtik tabys salyǵy kóterilýiniń bankterge tıgizetin áserine kelsek, meniń oıymsha, tutynýshy kúrt ózgeristerdi baıqamaıdy. Árbir bank ishki strategııalarǵa sáıkes óz qarqynymen beıimdeledi, — dedi sarapshy.
Jyljymaıtyn múlik naryǵy quldyraýy múmkin be?
Vıtalıı Shalaevtyń aıtýynsha, aýytqýlarǵa qaramastan jyljymaıtyn múlik naryǵy qalypty belsendilikti saqtap otyr.
— 2025 jyldyń birinshi toqsanynda satylym 20-30 paıyzǵa tómendegen. Degenmen, bul maýsymdyq quldyraýǵa baılanysty — qańtar dástúrli túrde álsiz aı. 2024 jyldyń basymen salystyrǵanda suranys aıtarlyqtaı ósken joq. Munyń sebebi ınflıatsııa fonynda satyp alý qabiletiniń tómendeýi jáne qyzmetter men ónimder baǵasynyń ósýi bolyp qala beredi, — deıdi maman.
Ol sondaı-aq mynadaı statıstıkany keltirdi: úsh jyl ishinde «Otbasy banktiń» ıpotekalyq nesıe naryǵyndaǵy úlesi 66%-dan 53%-ǵa deıin tómendegen. Bul halyqtyń basym bóliginiń qarjylyq múmkindikteriniń azaıǵanyn kórsetedi.
Vıtalıı Shalaevtyń boljaýynsha, 2025 jyldyń sońyna qaraı naryq ótken jylmen salystyrǵanda shamamen 5%-ǵa ósedi. «Otbasa bank» qatysatyn segment qoljetimdi mólsherleme jáne únemdi turǵyn úıge baǵyttalǵandyqtan turaqty bolady.
— Degenmen, ekinshi deńgeıli bankterde belsendilik 5-10%-ǵa tómendeýi múmkin, — deıdi ol.
Sarapshy Janı Turysovtyń sózinshe, salyq aýyrtpalyǵy artqannyń ózinde Qazaqstandaǵy jyljymaıtyn múlik naryǵy toqyraýǵa ushyramaıdy. Onyń aıtýynsha, qazirgi naryq 30 jyl burynǵydan alshaq: ol jetilgen, turaqty jáne qurylymdy boldy.
— Qazir salada júıeli qurylys salýshylar jumys isteıdi, básekege qabiletti ıpotekalyq ónimderi bar damyǵan banktik ınfraqurylym bar. Sonymen qatar, ýrbanızatsııa suranysty qoldaýdy jalǵastyryp jatyr, — dep atap ótti Turysov.
Sondaı-aq sarapshy Qazaqstannyń turǵyn úı naryǵy jalpy alǵanda, ásirese bilimdi jáne belsendi halyq úshin qoljetimdi bolyp qala beretinin atap ótti.
— Jyljymaıtyn múlik satyp alý álemniń kez kelgen elinde kúrdeli másele. Men AQSh nemese Eýropa naryǵyn ıdealızatsııalamas edim. Qazaqstanda baspana alǵysy keletinderdiń áli de múmkindigi bar. Men halyqtyń osal toptaryna kóńil bólýge shaqyrar edim, — deıdi spıker.
Vıtalıı Shalaev bul pikirdi qoldap, «Otbasy bankiniń» qoljetimdi nesıe berýdegi rólin erekshe atap ótti.
— Arnaıy baǵdarlamalardyń arqasynda 20-25 mln teńge nesıeniń aı saıynǵy tólemi — 170-260 myń teńge. Bul — otbasy úshin aıtarlyqtaı aýyrtpalyq, biraq qoljetimdi birneshe nusqanyń biri bolyp qala beredi, — deıdi ol.
Eske salaıyq, Májilis Salyq kodeksiniń jańa jobasyn birinshi oqylymda maquldaǵan bolatyn.