Qazaqstanda ınvestıtsııa tartýdyń jańa tetigi iske qosylady
ASTANA.KAZINFORM - Premer-mınıstr Oljas Bektenovtiń tóraǵalyǵymen ótken Úkimet otyrysynda makroekonomıkalyq turaqtandyrý jáne halyqtyń ál-aýqatyn arttyrý jónindegi 2026-2028 jyldarǵa arnalǵan Úkimettiń, Ulttyq banktiń, Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń birlesken is-qımyl baǵdarlamasynyń jobasy qaraldy. Jańa qujattyń negizgi baǵyttary týraly Premer-mınıstrdiń orynbasary – Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın baıandady.
Úkimettiń baspasóz qyzmeti habarlaǵandaı, baǵdarlamanyń basymdyǵy –ekonomıkanyń sapaly jáne ornyqty ósýin qamtamasyz etý jáne ınflıatsııany tómendetý esebinen halyqtyń naqty tabysyn arttyrý. Ol úshin baǵdarlamada ekonomıkalyq saıasattyń negizgi baǵyttarynyń sharalary men quraldarynyń jıyntyǵy qarastyrylǵan.
Bıyl ekonomıkanyń sapaly ósýi jalǵasyp jatyr. Osy jyldyń 10 aıynyń qorytyndysy boıynsha ekonomıkanyń ósýi 6,4% boldy. Naqty sektordaǵy ósim 8,2%, qyzmetter óndirisi 5,3%-ǵa ósti. Salalar arasynda kólik qyzmetteri , qurylys (15,1%-ǵa) jáne taý-ken ónerkásibi (9,6%-ǵa) eń joǵary ósimdi kórsetedi. Saýda – 9%-ǵa, óńdeý ónerkásibi – 5,8%-ǵa, aýyl sharýashylyǵy – 5,4%-ǵa ósti. Óńdeý ónerkásibinde mashına jasaýda óńdiristiń 11,5%-ǵa, onyń ishinde avtomobıl jasaýda – 13,3%-ǵa, tamaq ónimderinde – 9,1%-ǵa, sýsyndarda – 8,7%-ǵa, hımııa ónerkásibinde – 10,9%-ǵa, munaı óńdeýde – 6,3%-ǵa, metall buıymdarynda – 14,1%-ǵa ósýi qamtamasyz etildi.
2026-2028 jyldary ekonomıka jylyna orta eseppen 5%-dan tómen emes deńgeıde ósetin bolady.
– Úkimet tek jalpy ishki ónim qurylymy salalaryndaǵy ósýdi ǵana maqsat etpeıdi. Ósýdi qamtamasyz etýde adamı kapıtal, negizgi kapıtal, tabıǵı resýrstar, eńbek ónimdiligi jáne tehnologııalar sııaqty mańyzdy faktorlardyń úlesi eskeriletin bolady. Osyǵan baılanysty áleýetti jalpy ishki ónim boıynsha ekonomıkalyq ósýdiń dekompozıtsııalanýy ózekti bolyp otyr, - dep atap ótti Serik Jumanǵarın.
«Investıtsııalarǵa tapsyrys» qaǵıdatyna negizdelgen jańa tásil engizilip jatyr. Quny 29,5 mlrd teńgeden asatyn ınvestıtsııalyq jobalar úshin basym salalarda 25 jyl ishinde zańnamanyń turaqtylyǵyna kepildik beretin ınvestıtsııalar týraly kelisimder jasalady.
Ekonomıkalyq ósýdiń proaktıvti saıasatyn júzege asyrý úshin «Báıterek» holdınginiń róli kúsheıtiletin bolady. Holdıng ulttyq ekonomıka úshin barynsha mýltıplıkatıvtik áserdi qamtamasyz etetin 15-20 júıe quraýshy jobany júzege asyrýǵa shoǵyrlanady. 2026 jylǵa arnalǵan portfelde basymdyqtar kelesideı bólinedi:
- 42% hımııa jáne munaı-gaz hımııa ónerkásibin,
- 19,6% – kólik jáne logıstıkany,
- 12,1% – energetıkany,
- 7,1% – taý-metallýrgııalyq keshendi,
- 6,4% – agroónerkásiptik keshendi jáne tamaq ónerkásibin qarjylandyrýǵa tıesili.
Ol úshin Úkimet respýblıkalyq bıýdjet parametrlerine sáıkes 2026 jyly «Báıterek» holdıngine 1 trln teńgege deıingi bıýdjet qarajatyn bólýdi jalǵastyrady.
Bıýdjet tapshylyǵyn 2028 jyly jalpy ishki ónimge
0,9%-ǵa deıin, al munaıǵa qatysty emes tapshylyqty jalpy ishki ónimge 2,7%-ǵa deıin qysqartý josparlanyp otyr.
Memlekettik qaryz jalpy ishki ónimge 26%-dan aspaıtyn turaqty deńgeıde saqtalatyn bolady.
Inflıatsııaǵa qarsy sharalar sheńberinde elektrondyq saýdany retteýge erekshe nazar aýdarylady. Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý maqsatynda marketpleısterde – bólip tólegen jáne bólip tólemegen kezde qosarlanǵan (saralanǵan) baǵalar praktıkasy engiziledi.
Serik Jumanǵarın tarıftik saıasat boıynsha da aqparat berdi. Vıtse-premer 2026 jyldyń 1 toqsanynyń sońyna deıin barlyq tutynýshylar toptary úshin kommýnaldyq tarıfterdiń ósýi toqtatylǵanyn atap ótti.
Tarıfterdi kóterýge moratorıı qoldanylý kezeńinde tabıǵı monopolııa sýbektileriniń ınvestıtsııalyq mindettemelerdi oryndaýyna keshendi tekserý júrgiziledi.
2026-2028 jyldary turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq ınfraqurylymyn jańǵyrtý boıynsha 30 myń shaqyrym ınjenerlik jelilerdi jóndeý úshin shamamen 3 trln teńge ınvestıtsııa tartý josparlanýda.
Úkimet kvazımemlekettik sektordy ońtaılandyrý jónindegi jumysty jalǵastyrady. 2026 jyldyń sońyna deıin kvazımemlekettik sektor sýbektilerin qurýǵa moratorıı qoldanylady. Odan ári ońtaılandyrýǵa usynylatyn memlekettik obektilerdiń jańa tizbesi qalyptastyryldy. Oǵan balanstyq quny 2 trln teńgeden asatyn 500-ge jýyq kompanııa kirdi.
Budan bólek, «Qazaqtelekom» aktsıonerlik qoǵamy men «Qazaq Green Power PLC» aktsııalaryn IPO/SPO-ǵa shyǵarý josparlanyp otyr.
Áleýmettik tólemderdiń ashyqtyǵy men ataýlylyq baǵytyn arttyrý úshin tsıfrlyq tehnologııalar qoldanýdy keńeıtýge basa nazar aýdarylady.
– 2027-2028 jyldary eń tómengi jalaqyny kóterý máselesi qaralady. 2026-2028 jyldary halyqtyń naqty tabysynyń ósýi jylyna orta eseppen 2-3%-dan tómen emes bolady, - dedi vıtse-premer.
Aıta keteıik, iri qorlar Qazaqstannyń baǵaly qaǵazdaryna 800 mln dollar ınvestıtsııa quıdy.