Qazaqstanda ettiń baǵasy qashan tómendeıtini belgili boldy
«Ettiń baǵasy nege ósti? Keıbireýler ony osy ónimniń aldaǵy eksportymen baılanystyryp otyr. Qazaqstan aýsyldan taza aımaq retinde moıyndalǵannan keıin, aýyl turǵyndary ónimderin eksportqa baǵyttaý turǵysynda maldaryn (ishki naryqqa) etke jibermeı kútip júr degen qaýeset taraı bastady. Osy tektes qaýesetterdiń negizinde et baǵasynyń ósýi sebepteri týraly túrli talqylaýlar júrýde. Shyn máninde elimizdiń aýsyldan taza aımaq retinde moıyndalǵanynan baǵanyń joǵarylaýy arasynda tikeleı baılanys joq. Búginde ishki naryqqa ettiń basym bóligin shaǵyn jáne jeke qosalqy sharýashylyqtar jetkizýde. Olar úshin eksportqa shyǵý - ol perspektıva. Biz aldymen eksportqa mamandandyrylǵan bordaqylaý alańdarynyń etimen shyǵamyz»,-dep jazdy áleýmettik jelidegi paraqshasynda vıtse-mınıstr.
Onyń sózinshe, búginde bordaqylaý alańdarynyń júktemesi tek 40-45 paıyz deńgeıinde ǵana. Onyń eki sebebi bar: birinshiden, Qazaqstan aýsyl boıynsha eksport úshin jabyq boldy, ekinshiden, jem-shóp bazasynyń máseleleri sheshilmegen edi.
«Atap aıtqanda birinshi sebeptiń sheshimi jasaldy. Qajetti mártebeni aldyq. Degenmen de jappaı eksporttyq tasymaldar úshin áli de eńbek etý kerek»,-dep túsindirdi vıtse-mınıstr.
Onyń sózine qaraǵanda, ekinshi sebep aıasynda agroónerkásip kesheniniń (AÓK) jańa memlekettik baǵdarlamasy aıasynda tıisti qadamdar jasalyp jatyr. Onda jaıylymdardy, egistikterdi jaqsartý men qospa jemdi óndirý kólemin arttyrý sharalary júzege asyrylýda.
«Bordaqylaý alańdaryn tolyq qýatyna shyǵarǵan kezde qosymsha 35-40 myń tonna et shyǵarylady. Sonymen qatar aýyldyq kooperatsııa men otbasylyq bordaqylaý alańdaryn damyta otyryp, qosymsha 40 myń tonnaǵa deıin et alamyz. Osy 70-80 myń tonna elimizdiń eksporttyq áleýeti bolady. Al el ishin etpen qamtamasyz etý máselesine toqtalatyn bolsaq, Qazaqstan jylyna 900 myń tonna etti óndirip, tutynady. Eksport shamamen 12 myń tonna. 2015 jylmen salystyrǵanda 2016 jyly et ımportynyń kólemi 10 myńnan 7 myń tonnaǵa deıin tómendedi. Osy rette aıta keter jáıt - et ımporty negizinen meıramhanalarǵa premıým sanattaǵy jáne óńdeýge arzan muzdatylǵan etti jetkizýmen baılanysty»,-dep naqtylady Raqymbekov.
Mınıstrdiń orynbasary kóktemde elimizde et baǵasy nelikten óskendigin túsindirdi. Birinshiden, otbasylarda kúzde jáne qysta dástúrli túrde daıyndalatyn et kóktemge qaraı taýsylady. Osy oraıda kóktemde aryqtaý bolǵandyqtan, iri qara maldy soıýǵa erterek, al qozylar ósip jetilmegen. Sondyqtan da jyl saıyn et baǵasynyń maýsymdyq ósimi baıqalýda.
Ekinshiden, ótken jyldyń sońynan beri teńge/rýbl baǵamyna baılanysty soltústik óńirlerden Reseıge et tasymaldanyp jatyr. 2014 jyly kerisinshe edi, sol kezde elimizdiń aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshileri RF-ten arzan ónim jetkizilip jatqandyǵyna shaǵymdanǵan bolatyn. Qazirgi kezde tasymal atalǵan kórshiles elge qaraı baǵyttaldy.
«Maýsym-shilde kezinde ettiń baǵasy turaqtanady»,-deıdi Raqymbekov.
Budan buryn habarlanǵandaı, QR Aýyl sharýashylyǵy birinshi vıtse-mınıstri Qaırat Aıtýǵanov et baǵasynyń ósýine túsinik bergen bolatyn.