Qazaqstanda ekologııa salasyndaǵy jańa standarttar bekitildi
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan jedel ekologııalyq jáne klımattyq ózgerister jaǵdaıynda tabıǵatty qorǵaý sharalaryn kúsheıtip, ekologııa salasyndaǵy retteý júıesin jańǵyrtyp jatyr.
Qorshaǵan ortanyń sapasyn jaqsartý jáne halyq úshin ekologııalyq táýekelderdi azaıtý maqsatynda QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń Tehnıkalyq retteý jáne metrologııa komıteti 2060 jylǵa deıin kómirtekti beıtaraptyqqa qol jetkizý strategııasyn iske asyrýdy qoldaıtyn birqatar jańa standarttardy bekitti.
Qujattar qaldyqtardy basqarý, klımattyń ózgerýine beıimdelý, zııandy shyǵaryndylardy azaıtý, aınalmaly ekonomıkaǵa kóshý jáne resýrstardy tıimdi paıdalaný boıynsha zamanaýı talaptardy qalyptastyrady.
Bekitilgen negizgi standarttar:
1. QR ST 4022-2025 «Qaldyqtar. Qaldyqtardy basqarý. Qaldyqtary az tehnologııalarǵa qoıylatyn talaptar».
Standart qaldyqsyz nemese shartty túrde qaldyqsyz óndiristerge qoıylatyn talaptardy aıqyndaıdy. Ol óndiris jáne tutyný qaldyqtaryn basqarý tehnologııalaryna, qaldyqsyz tehnologııalardy engizý qaǵıdattaryna negiz bolady. Bul qujat turaqty damýǵa kóshý úshin mańyzdy qural bolyp sanalady.
2. QR ST ISO/TS 14092-2025 «Klımattyń ózgerýine beıimdelý. Jergilikti ózin-ózi basqarý organdary men qaýymdastyqtarǵa arnalǵan beıimdelýdi josparlaý boıynsha talaptar men nusqaýlyq».
Standart klımattyq, ekologııalyq jáne áleýmettik jaǵdaılardy eskere otyryp, jergilikti deńgeıde beıimdelý josparlaryn ázirleý protsesin kezeń-kezeńimen sıpattaıdy.
3. QR ST ISO 14068-1 «Klımattyń ózgerýin basqarý. Taza nólge kóshý. 1-bólim. Kómirtekti beıtaraptyq» jáne QR ST IWA 42 «Kómirtekti beıtaraptyq jónindegi nusqaýlyq».
Bul qujattar parnıktik gazdar shyǵaryndylaryn jaýapty basqarýǵa jáne ǵylymı negizdelgen klımattyq sheshimderdi engizýge arnalǵan biryńǵaı qaǵıdattardy belgileıdi. Ekologııalyq uıymdar men ulttyq jáne óńirlik baqylaý ortalyqtary úshin ortaq tásilder aıqyndalady.
4. QR ST 4013-2025 «Aınalmaly ekonomıka. Tıimdilikti ólsheý jáne baǵalaý».
5. QR ST 4012-2025 «Aınalmaly ekonomıka. Termınder, prıntsıpter jáne engizý boıynsha usynystar».
6. QR ST ISO 4789-2025 «Jylý elektr stantsııalarynda sarqyndy sýlardy tazartý jáne qaıta paıdalaný jónindegi nusqaýlyq».
Bul standart JES-terdiń sý tutynýyn azaıtýǵa jáne qorshaǵan ortaǵa teris áserdi tómendetýge baǵyttalǵan. Qujat zamanaýı membranalyq, bıologııalyq jáne hımııalyq tazartý tehnologııalaryn engizýdi qarastyrady.
- Jańa ekologııalyq standarttardyń bekitilýi Qazaqstannyń jahandyq klımattyq saıasattaǵy ustanymyn kúsheıtip, ekologııalyq táýekelderdi tómendetýge, resýrstardy tıimdi paıdalanýǵa jáne tómen kómirtekti ekonomıkaǵa kóshýge jol ashady, - delingen mınıstrlik aqparatynda.
Aıta keteıik, Pavlodar óńirinde ekologııalyq zańnama talaptaryn buzýdyń 77 deregi anyqtaldy.