Qazaqstanda dombyraǵa qoıylǵan qandaı eskertkishter bar
QYZYLORDA. KAZINFORM — 2018 jyldan beri shildeniń alǵashqy jeksenbisi Qazaqstanda Ulttyq dombyra kúni retinde toılanyp keledi. Kazinform tilshisi ataýly kún qarsańynda ulttyq aspaptyń qurmetine arnalǵan TOP-10 eskertkish tizimin oqyrman nazaryna usynady.
Dombyraǵa arnalǵan eń alǵashqy eskertkish Aqtóbe qalasynda 2016 jyly boı kóterdi.
Avtory — músinshi Q. Esjanov. Eskertkishtiń bıiktigi — 6,30 metr, eni — 1,40 metr, shanaǵy — 2,5 metr, moıyny — 4 metr shamasynda.
Dombyra temirden quıylǵan, 12 pernesi bar, qos ishegi tros symnan jasalǵan. Usta oǵan úki taǵýdy da umytpaı, mýzykalyq aspaptyń zańdylyǵyn saqtaı otyryp jasaǵan.
Kókshetaýdaǵy «Dombyra» arhıtektýralyq kompozıtsııasy 2019 jyly qalanyń 195 jyldyǵyna tartý boldy.
Jergilikti músinshi jáne sýretshi M.Burmaǵanov 11 metrlik stelany metall konstrýktsııasy men betonnan salǵan. Stella demeýshiler qarjysy esebinen ázirlendi.
Elimizde sondaı-aq dombyra pishinindegi sýburqaq bar. Ony Almatydaǵy Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynyń mańynan kórýge bolady.
Eskeretini, bul — ulttyq aspapty ulyqtaıtyn alǵashqy sýburqaq. Uzyndyǵy — 10,25 metr, eni — 2,85 metr. Avtory — N.Qanybekov, N.Qýanyshbekov.
Atyraý oblysynyń Inderbor kentindegi ortalyq saıabaqta «Abdolla dombyrasy» degen jazýy bar dombyra monýmenti tur.
Altyn tústes metalldan quıylǵan monýmenttiń bıiktigi — 7,5 metr. Túnde jarqyrap turady. Monýmentke birqatar jergilikti ónerpazdyń esimi qashalyp jazylǵan.
Shymkentte qasyna jaqyndasań, kúı kúmbirlep qoıa beretin «Dombyra» eskertkishi bar.
«Túrkistan» saltanat saraıynyń aldynda ornalasqan nysan avtory — Qazaqstan sýretshiler odaǵy Shymkent qalalyq fılıalynyń músheleri.
Eskertkishtiń uzyndyǵy — 7,5 metr, eni — 1,5 metr.
Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Jarma aýdanynda da ataýly kúnniń qurmetine oraı 2018 jyly ashylǵan eskertkish bar.
Ony semeılik músinshi N.Qalıev shyny plastıkten ázirlep, qola tústes qoıaýmen árlegen. Týyndynyń bıiktigi — 7, eni — 3 metr.
Túrkistan oblysynda ulttyq saz aspabyna arnalǵan bir emes, birneshe eskertkishti keziktiresiz. Onyń biri Otyrar aýdanynyń Sháýildir aýylynda tur.
«Kúı qudireti» dep atalatyn ekinshi belgi Sozaq aýdanynyń ortalyǵy Sholaqqorǵan aýylyndaǵy Tý tuǵyry alańynda ornalasqan. Onda jergilikti qalamgerler men kúıshilerdiń esimderi jazylǵan.
Túrkistan oblysy Tólebı aýdanynyń Qaratóbe aýyldyq okrýginde de dombyra úlgisindegi eskertkish bar. Ol 2019 jyly salynǵan, bıiktigi — 1,40 m, eni — 1,20×1,20.
Batys Qazaqstan oblysy Qaztalov aýdany Jalpaqtal aýylyndaǵy «Dombyra» monýmenti — 20 jyl burynǵy mektep túlekteriniń týǵan jerge tartýy.
Aýyldyń sánine sán qosqan arhıtektýralyq nysan byltyr qoıyldy.
Endi bir eskertkish Qaraǵandy oblysynyń Aqtoǵaı aýdanynda ornalasqan. Bıiktigi — 12 metr, monýment 80 sharshy metr aýmaqty alyp jatyr.
Qyzylorda qalasyndaǵy «Syr súleıleri» alleıasynyń qaq ortasynda da osy mazmundaǵy eskertkish bar. Onda qobyz ben dombyra beınesine qosaqtalǵan qalam men naıza ornatylǵan.
Eskertkish avtorlary — A.Kenenbaev, M.Sydyqov jáne S. Mákibaev.
Qyzylorda oblysynyń Shıeli aýdanynan ulttyq aspaptyń qurmetine qoıylǵan belgini kezdestiresiz. Ol kúıshi Ádilbek Táshimovtiń «Shıeli tolǵaýy» atty kúıine arnap ornatylǵan.
Eske sala keteıik, Ulttyq dombyra kúnine oraı bıyl el kóleminde 300-ge jýyq is-shara uıymdastyrylady, onyń 200-den astamy óńirlerde josparlanǵan.