Qazaqstanda balalar arasynda aýtızmdi erte dıagnostıkalaýdyń jańa tásilderi engizilýde
«Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń derekteri boıynsha 160 balanyń biri nemese balalardyń 0,6 paıyzy aýtıstik spektr aýytqýynan zardap shegedi (bul Soltústik Amerıka jáne Eýropa óńirleri elderi boıynsha ortasha mándi bildiredi). Respýblıkada sońǵy 13 jylda aýtıstik spektr buzylǵan (ASB) balalardy anyqtaý deńgeıi aıtarlyq ósti. 2008 jyldaǵy 37-den 2020 jylda 756-ǵa deıin (100 myń adamǵa shaqqanda 12,7) ósken. Ásirese, bul jaǵdaı sońǵy jyldary baıqalyp otyr. Óıtkeni qazir balalar erte skrınıngten ótedi, ıaǵnı erte dıagnoz qoıylady jáne mamandar arnaıy oqytylyp jatyr, alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómek qoljetimdi», - dedi Nıkolaı Negaı Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde.
Sonymen qatar ol qazirgi kezdegi problema toqtaldy. Bul turǵyda balanyń jaǵdaıyn durys baǵalamaý, kesh jasalatyn dıagnostıka teris áser etedi. Sondyqtan osy baǵyttaǵy qadamdardy jetildirý men jańa tehnologııalardy engizý qajettigi sezilip otyr.
Mamandar aýtızm balada 3 jasqa deıin baıqalatynyn aıtty. Damýda aýytqýshylyq bolady, saldarynan bala áleýmettik ortamen qarym-qatynas ornata almaıdy.
Budan buryn habarlanǵandaı, QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Ana men balanyń densaýlyǵyn qorǵaý departamenti dırektorynyń orynbasary Oljas Ysqaqov balalar psıhıatrııasy mamandyǵy boıynsha grant san y kóbeıgenin aıtty.
Aıta keteıik, sáýirdiń 2-si Búkilálemdik aýtızm máselesi týraly aqparat taratý kúni retinde belgilengen. BUU Bas Assambleıasynyń 2007 jylǵy jeltoqsannyń 18-indegi arnaıy qararymen bekitilgen. 2008 jyldan bastap jyl saıyn sáýirdiń 2-sinde atap ótiledi. Bul Búkilálemdik kún Katar memleketiniń usynysy boıynsha belgilendi, muny Birikken Ulttar Uıymynyń Bas Hatshysy 2008 jylǵy joldaýynda atap ótti. Bas Assambleıanyń qararynda, eń aldymen, balalardyń aýtızm máselesine kóńil bólindi, sondaı-aq dıagnozdy neǵurlym erte qoıý jáne tıisti tekserý júrgizý atap kórsetilgen.
