Qazaqstanda áskerılerdiń dene daıarlyǵy qalaı júrgiziledi
Dene daıarlyǵy basqarmasynyń ókili maıor Oljas Serdalıev ózsalasyna qatysty málimettermen bólisti.
Elimizdiń Qarýly Kúshteriniń áskerı qyzmetshilerdiń dene daıarlyǵyn uıymdastyrý boıynsha aıta ketseńiz. Jalpy qandaı deńgeıde uıymdastyrylǵan?
– Dene shynyqtyrý daıyndyǵy bul jaýyngerlik daıyndyqtyń negizgi páni bolyp tabylady jáne onyń mańyzdy quraýshy bóligi. Ol Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly Kúshterine dene shynyqtyrý daıyndyǵy uıymdastyrý qaǵıdalaryna saı uıymdastyrylǵan. Bizde áskerı qyzmetshiler óz sanattaryna qaraı dene shynyqtyrý daıyndyǵymen ózinshe, ózdiginshe aınalysady. Mysaly: kadetter, kýrsanttar, merzimdi qyzmettegi áskerı qyzmetshiler olar dene shynyqtyrý daıyndyǵynyń 5 nysanmen qamtylǵan.
Olar tańerteńgilik dene shynyqtyrý, oqý sabaqtary, sporttyq jumystar, ózdigimen dene shynyqtyrýmen aınalysý nemese jol jónekeı dene shynyqtyrýmen aınalysý. Al ofıtser men serjanttardy, kelisimshart boıynsha áskerı qyzmetshilerdi alatyn bolsaq, dene shynyqtyrýdyń eki nysanymen qamtylǵan. Olar kásibı daıarlyq sheńberindegi oqý sabaqtary jáne sporttyq jumystar. Ózińiz biletindeı dene shynyqtyrý daıyndyǵy bul áskerı qyzmetshiniń boıynda áskerı jaýyngerlik tapsyrmany oryndaýǵa jetkizetin mańyzdy dene qasıetterin qalyptastyrady. Ol degen bizde tózimdilik.
Mysaly, tózimdilik bólimshelerdiń áskerı qyzmetshilerin jeke alys qashyqtyqqa sherý jasaǵan kezde nemese marsh júgirý oryndaǵan kezde óte qajetti dene qasıeti. Oǵan qosa shapshańdylyqty alaıyq, ol bizde áskerı qyzmetshilerdiń bir orynnan ekinshi orynǵa tez mezette oryn aýystyrýy nemese urys shaıqas ornyn tez ýaqytta aýystyrý. Osyndaı kezderde bizderge shapshańdylyq qajet bolady. Kúsh qasıetin alatyn bolsaq ol bizdiń áskerı qyzmetshiler arasynda aýyr snarıadttardy, oq-dárilerdi nemese júkterdi óziniń naýqas jaralanǵan áriptesin alyp júrgende qajet bolatyn dene qasıetteriniń biri. Oǵan qosa túrli áskerı qoldanbaly daǵdylar qalyptasady ol júzýde, shańǵymen júgirýde nemese jekpe-jek kúres tásilderin oryndaǵan kezde kerek.
Áskerı qyzmetshilerdiń dene daıarlyǵyn uıymdastyrý olarǵa qoıylǵan talaptar men tásilder qalaı ózgertiledi?
– Qazirgi zamana ýı talaptardy eskere otyrsaq qazirgi tsıfrlyq zamanda tehnologııalar damyp jatqan zamanda áskerı qyzmetshilerdiń mamandyqtary da olarǵa degen talaptarda kún sanap ósip kele jatyr. Oǵan qaramastan motoatqysh bólimshelerin, desantty-shabýyldaýshy bólimshelerine negizgi nazar tózimdilikke aýdarylady. Al barlaý bólimsheleri, arnaıy maqsattaǵy bólshelerin alatyn bolsaq, olarǵa tózimdilik pen qosa jekpe-jek tásilderin qosa alyp úırenýi júkteledi.
Tankıster, artıllerııa men saperlerdi alatyn bolsaq olarǵa kúsh qasıetin damytýǵa nazar aýdarylady. Onymen qosa shtabtarda, joǵary basshylyqtarda qyzmet atqaratyn áskerı qyzmetshiler olardyń jumys rejımi kóbine bir orynda otyryp kompıýtermen, qaǵazben jumys jasaıdy olarǵa jalpy dene jumys isteý qabiletin ustaıtyn jáne saqtap turatyn jattyǵýlar iriktelip qoldanylady.
Áskerı qyzmetshilermen jan-jaqty jumys atqarylyp jatyr, al sol áskerı qyzmetshilermen ótkiziletin dene daıarlyǵy mamandarymen qandaı jumystar ótkiziledi sony aıtyp ótseńiz?
– Bizde dene shynyqtyrý daıyndyǵy jáne sport mamandary Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq áskerı bólimderinde jáne áskerı oqý oryndarynda bar desek bolady. Olarmen úzilissiz kúndelikti ár túrli jumystar atqarylady. Olar biri olardyń dárejesin joǵarlatýǵa, qaıta daıarlaýǵa Reseı Federatsııasynyń áskerı dene shynyqtyrý ınstıtýtyna kýrsttarǵa jiberemiz.
Oǵan qosa jyl saıyn olarmen oqý-ádistemelik jıyndar uıymdastylady. Ol jıynǵa shetelden arnaıy mamandar shaqyrylady. Onymen birge kelesi jyly Qurlyq áskerleriniń áskerı ınstıtýtynyń bazasynda bizdiń mamandarmen ózimizdiń elimizde dárejesin joǵarlatýǵa arnalǵan kýrstar josparlanýda jáne 2022 jyly Reseı Federatsııasynyń áskerı dene shynyqtyrý ınstıtýtyna 5 jylǵa oqýǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattaryn jiberý josparlanýda.
Qazirgi Qazaqstan Qarýly Kúshterinde dene shynyqtyrý daıyndyǵynyń baıqaýy ótýde, sol baıqaý boıynsha aıta ketseńiz?
– Dene shynyqtyrý daıyndyǵyn úzdik uıymdastyrý boıynsha baıqaý konkýrsy ótkizilýde. Ol jaqta bizdiń ofıtserler jumys isteýde. Onyń ózgesheligi — bar keshendik dene shynyqtyrýdan saıys desek bolady. Baıqaý konkýrsy bes nomınatsııa boıynsha uıymdastyrylýda. Birinshi nomınatsııa dene shynyqtyrý boıynsha úzdik brıgada, ekinshi nomınatsııa dene shynyqtyrý boıynsha úzdik barlaý polki, úshinshi nomınatsııa dene shynyqtyrý boıynsha úzdik áskerı baza, tórtinshi nomınatsııa dene shynyqtyrý boıynsha úzdik áskerı oqý oryn.
Bul baıqaý konkýrsqa áskerı qyzmetshilerdiń barlyq sanattary qatysýda. Ol bizde soldat, kýrsant, kadet, serjant, ofıtserler men áskerı qyzmetshilerde qatysýda. Olar ár túrli jattyǵýlar oryndaý boıynsha saıysýda onyń ishinde ár túrli qashyqtyqqa júrigý nemese marsh júgiris, granatany nysanǵa nemese qashyqtyqqa laqtyrý, kúshtik jattyǵýlar, kedergilerden ótý, jekpe-jek kúres tásilderi oǵan qosa dene shynyqtyrý josparlaryn daıarlaý qujattary tekserilýde jáne oqý materıaldyq bazalary baǵalanýda. Baıqaý konkýrsynyń qorytyndysy boıynsha úzdik jáne júldeli oryn alǵan áskerı bólimder qundy syılyqtar, kýboktar men gramotalarmen marapattalady.
