Qazaqstanda áleýmettik mańyzy bar taýarlar tizimi keńeıedi
ASTANA. KAZINFORM — Saýda mınıstrligi áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlary tizbesin keńeıtý týraly buıryq jobasyn qoǵamdyq talqylaýǵa shyǵardy. Bul týraly vedomstvonyń baspasóz qyzmeti málim etti.
Mınıstrlik «Ashyq NQA» portalynda Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń orynbasary – Saýda jáne ıntegratsııa mınıstriniń 2023 jylǵy 11 mamyrdaǵy №166-NQ «Áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń tizbesin bekitý týraly» buıryǵyna ózgeris engizý jónindegi buıryq jobasyn jarııalady.
Buıryq jobasynda áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń qazirgi tizbesin keńeıtý kózdelgen. Buǵan deıin tizbede 19 ataý bolsa, jańa jobada olardyń sanyn 33-ke deıin arttyrý usynady.
Buıryq jobasyna sáıkes jańartylǵan tizbege qyzanaq, qııar, alma, sıyr eti súıegimen, súıeksiz sıyr eti, tartylǵan et, qoı eti súıegimen, jańa nemese salqyndatylǵan balyq, muzdatylǵan balyq, ýltrapasterlengen sút, qaımaq, qatty irimshik, qara shaıdy qosý kózdelgen. Ár pozıtsııa bıznes qaýymdastyqpen, kásipkerler palatasymen jáne memlekettik organdarmen qosymsha talqylaýdan ótedi.
Tizbeni ýaqytsha keńeıtýdiń negizgi maqsaty – halyqtyń kúndelikti tutynatyn basty azyq-túlik ónimderine qoljetimdiligin arttyrý jáne olardyń baǵasynyń turaqtylyǵyn qamtamasyz etý.
ÁMAT tizbesin keńeıtý – ýaqytsha qoldanylatyn shara. Ol atalǵan taýarlardyń baǵasyn qalyptastyrý úderisiniń ashyqtyǵyn arttyrýǵa jáne joǵary ústeme baǵa qoıatyn ónimsiz deldaldardy aınalymnan shyǵarýǵa baǵyttalǵan. Bul ózgerister atalǵan taýarlardy óndirýshiler úshin óndiris kólemin ulǵaıtý men óndiris qýatyn keńeıtýge qosymsha yntalandyrý bolady.
Taýarlardyń ÁMAT tizbesine engizilýi óndirýshiler men ımporttaýshylardy saýda jelilerine syıaqy men retrobonýstar tóleý mindetinen bosatady. Bul óz kezeginde taýarlardyń túpkilikti baǵasyn tómendetýge jáne bıznestiń qarajattyn óz qyzmetin damytýǵa baǵyttaýyna múmkindik beredi.
Tizbege engizilgen taýarlardy óndirýshiler memlekettik qoldaýdyń birqatar sharalaryna, máselen áleýmettik mańyzy bar taýarlardy jeńildetilgen tarıfpen tasymaldaý, kommýnaldyq qyzmetter boıynsha bekitilgen tarıfter, jeńildetilgen aınalym qarajaty jáne ózge de qoldaý quraldaryna qol jetkize alady.
Áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń usynylyp otyrǵan tizbesi:
1. Birinshi surypty bıdaı uny
2. Birinshi surypty bıdaı unynan jasalǵan bıdaı nany (pishindi)
3. Rojkı (ólshenip salynatyn)
4. Qaraqumyq jarmasy (dán, ólshenip salynatyn)
5. Tazartylǵan kúrish (domalaq dándi, ólshenip salynatyn )
6. Kartop
7. As sábizi
8. Pııaz
9. Aq qaýdandy oramjapyraq
10. Qyzanaq
11. Qııar
12. Alma
13. Qant – qumsheker
14. Kúnbaǵys maıy
15. Súıegi bar sıyr eti
16. Súıeksiz sıyr eti
17. Tartylǵan et
18. Súıegi bar qoı eti
19. Súıegi bar jylqy eti
20. Jańa aýlanǵan nemese salqyndatylǵan balyq (taran, teńge balyq, kókserke, shortan, sazan, aqsaqa)
21. Muzdatylǵan balyq (kókserke, mıntaı, hek, kambala, skýmbrııa, sazan)
22. Taýyq eti (jambasy, sıraq, taýyq san eti)
23. Taýyq
24. 2,5% maılylyqtaǵy jumsaq qaptamadaǵy pasterlengen sút
25. Ýltrapasterlengen, sterıldengen sút
26. 2,5% maılylyqtaǵy aıran
27. Qaımaq
28. 5–9% maılylyqtaǵy súzbe
29. Qatty irimshik
30. Sary maı (tuzsyz, keminde 72,5% maılylyq, qospasyz jáne ósimdik maılarynsyz)
31. Taýyq jumyrtqasy (I sanat)
32. Qara shaı
33. As tuzy («Ekstra» sanatynan basqa).
Buǵan deıin Qazaqstanda jeke taýar markalarynyń úlesi sońǵy úsh jylda eki esege óskenin jazdyq.