Qazaqstanda 3 myńnan astam adam júrgizýshi kýáligin jalǵan anyqtama arqyly alǵan
Baspasóz málimetterine qaraǵanda, Memleket basshysynyń tapsyrmalaryn oryndaý barysynda quqyq qorǵaý organdarynyń basshylarymen balalarǵa qatysty, sondaı-aq jol qozǵalysynyń qaýipsizdigi salasyndaǵy qylmysqa qarsy kúrestiń máseleleri talqylandy.
Bas Prokýror atap ótkenindeı, zorlyq-zombylyqtan zardap shekken balalardyń 90% áleýmettik jaǵdaıy tómen otbasynan shyqqandar. Mundaı áreketterdiń latenttik ahýalyna áser etý ýákiletti qyzmetterler: ıývenaldy polıtsııa, pedagogtar, dárigerler men áleýmettik qyzmetkerler tarapynan aldyn alý jumystaryn kúsheıte túsýdi qajet etedi.
Qylmystardy tergeý men ashý sapasyna baılanysty aıtylatyn eskertýler az emes. 2015 jyldan beri kámeletke tolmaǵandarǵa qatysty 34 myńǵa jýyq qylmystar kelip túsken, olardyń 27% ǵana talapqa saı aıaqtaldy.
Prokýrorlar kámeletke tolmaǵandarǵa qatysty zorlyq týraly ister boıynsha zańsyz úzilgen 57 tergeýdi qalpyna keltirdi, sondaı-aq toqtatylǵan 328 istiń kúshiniń joıylǵany, 23 qylmystyń jasyrylǵanyn anyqtady.
Birlesken talqylaý qorytyndylary boıynsha óńirlerde polıtsııa qyzmetkerleri men prokýrorlardyń qatarynan atalǵan qylmystardyń sanatyn ashýǵa mamandandyrylǵan jekelegen toptar qurý qısyndy bolady dep tanyldy.
Bas Prokýror osy sanattaǵy qylmystardyń sapaly tergelýin qamtamasyz etýdi jáne kinálilerdiń jazasyz qalmaıtyndyǵy qaǵıdasynyń saqtalýyna qol jetkizýdi tapsyrdy.
Ásirese kámeletke tolmaǵandarǵa qarsy qylmystar úshin qylmystyq jaýaptylyqty kúsheıte túsý týraly Prezıdenttiń tapsyrmasyn oryndaýǵa erekshe nazar aýdaryldy.
Kún tártibiniń ekinshi máselesine aýysý barysynda 2015 jyldan beri jol-kólik oqıǵalarynan 11 myń adamnyń qaza tapqany, 120 myń adamnyń ártúrli jaraqattar alǵany atalyp ótti.
Jol qozǵalysynyń qaýipsizdigine birqatar faktorlar yqpal jasaıdy, olardyń qatarynda avtoparktiń kúrt ósýi, joldardyń jaı-kúıi, kóliktegi quqyq zańbuzýshylyqtar profılaktıkasynyń bosańdyǵy jáne basqalary bar.
Bul ahýal avtomektepterde júrgizýshilerdi daıarlaý sapasynyń tómendigine jáne júrgizýshi kýálikterin zańsyz alý múmkindigine baılanysty shıelenise túsýde.
Máselen, prokýrorlar 3 myńnan astam adamǵa jasandy medıtsınalyq anyqtamalar negizinde, sondaı-aq dıspanserlik esepte turǵan 923 adamǵa júrgizýshi kýálikteriniń berilý faktilerin anyqtady.
Elimizde 833 avtomektep jumys isteıdi, olardyń basym kópshiliginiń qajetti materıaldyq-tehnıkalyq bazasy joq.
3 jyl ishinde quqyq qorǵaý organdary joldardy salýǵa jáne jóndeýge bólingen bıýdjet qarajattaryn jymqyrýǵa baılanysty 100-den astam sybaılas jemqorlyq qylmystaryn tergedi. 7 mlrd. teńgeden astam somaǵa jýyq shyǵyn kelgen.
55 adam qylmystyq jaýapqa tartyldy, 24-i qazirdiń ózinde sottaldy.
JKO jónindegi qylmystyq isterdi tergeýdiń tıisinshe júrgizilmeýi bóligi boıynsha jeke syn aıtyldy.
Sońǵy 2 jyl ishinde prokýrorlar 45 jasyrylǵan qylmystyq quqyqbuzýshylyqtardy esepke qoıdy, olardyń 13-i boıynsha úkimder shyǵaryldy.
Osyǵan baılanysty Ǵızat Nurdáýletov prokýrorlarǵa kez kelgen zańbuzýshylyqtyń, tergeý kezindegi sózbuıdaǵa salýshylyqtyń jolyn qatań kesýdi jáne kinálilerdiń qatań jazaǵa tartylýyna qol jetkizýdi tapsyrdy.
Úılestirý keńesi músheleriniń pikiri boıynsha, qaýipti jol ýchaskeleriniń elektrondyq kartasy, kóshe-jol júıeleri jaı-kúıiniń qoǵamdyq monıtorınginiń bolýy, jaýapkershilikti qatańdatý jáne basqalary qajettigin aıtty.
Osy jáne basqa da sharalar jol qozǵalysy qaýipsizdigin qamtamasyz etý jónindegi biryńǵaı baǵdarlamalyq qujatta eskeriletin bolady, bul qujat qazir ІІM-de jáne Bas prokýratýra janyndaǵy Quqyq qorǵaý akademııasynda daıyndalyp jatyr.
