Qazaqstan jaıylymdarynyń 87%-dan astamy óte nashar jaǵdaıda
ASTANA. KAZINFORM – Álemdik reıtıngte Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy alqaptarynyń kólemi boıynsha 6-orynda tur. Degenmen birneshe faktor bizdiń elimizge aýyl sharýashylyǵy ónimdiligi men azyq-túlik qaýipsizdigi kórsetkishteri boıynsha kóshbasshy bolýǵa múmkindik bermeıdi. Máselen, paıdalanylatyn jerlerdiń tómen sapasy, tozý deńgeıi, shóleıttený, shabyndyqtar ónimdiliginiń tómendigi bar.
«Qazaqstan ǵarysh Sapary» ulttyq kompanııasy» AQ júrgizetin ǵaryshtyq monıtorıngke sáıkes, 2023 jyly Qazaqstannyń barlyq jaıylym jerleriniń 87,2%-y nashar jáne óte nashar jaǵdaıda bolǵan nemese eshqandaı ósimdik bolmaǵan. 80,8 mln gektardyń ishinde mundaı jerlerdiń aýdany 70,5 mln gektarǵa jetken. Qanaǵattanarlyq jaǵdaıdaǵy jaıylymdar úlesi nebári 10,2%, jaqsy jaǵdaıda – 2,1%, úzdik jaǵdaıda – 0,5%. Bul esepteýler QR Strategııalyq josparlaý jáne reformalar agenttiginiń eksperımenttik statıstıka derekteri negizinde jasalǵan.
Jaıylymdyq jerlerdiń sapasyna qatysty qanaǵattanarlyqsyz jaǵdaı el aýmaǵynyń basym bóliginde jıi kezdesedi. Ótken jyly 17 oblystyń 15-inde ósimdik jamylǵysy joq nemese jaǵdaıy nashar jaıylymdar úlesi 80%-dan joǵary bolǵan. Eń nashar jaǵdaı Mańǵystaý oblysynda, mundaǵy taqyr jaıylymdar osy sanattaǵy barlyq aýylsharýashylyq jerleriniń 99,4%-yn quraıdy. Eń nashar kórsetkishteri bar aýtsaıderler bestiginde Atyraý (98,1%), Ulytaý (97,4%), Jambyl (95,7%) jáne Túrkistan (93,6%) oblystary bar. Qostanaı men Shyǵys Qazaqstan oblystary kerisinshe, jaıylymǵa eń baı óńirler atandy. Munda teris kórsetkishter basqa aýmaqtarǵa qaraǵanda tómen – 57,4% jáne 72,2%.
«Aýyl» partııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary, Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń burynǵy keńesshisi Tóleýtaı Rahymbekov BAQ-qa bergen suhbatynda kóptegen óńirlerde qazaqstandyqtar jaıylym bolmaýyna baılanysty mal ustaı almaıtynyn atap ótti. Jerdiń tozýy men shabyndyqtardyń tómen ónimdiligi klımattyń ózgerýine tikeleı baılanysty. Aldaǵy jyldary jaǵdaı nasharlaýy múmkin.
«Dúnıejúzilik meteorologııalyq uıymnyń málimetinshe, Qazaqstan aýmaǵyndaǵy klımattyń ózgerý protsesi aldaǵy 20-30 jylda kúsheıe túsedi. Qazaqstanda qatty qurǵaqshylyq jıi bolyp, jerdiń tozýyna, shóleıttenýine yqpal etedi dep boljanady. Qazirdiń ózinde Qazaqstan jeriniń shamamen 70%-yna qurǵaqshylyq qaýpi tónip otyr, el halqynyń tórtten bir bóligi tozǵan jerlerde turady. Boljam boıynsha, 2030 jylǵa qaraı elimizde jaıylymdardyń ótkizý qabileti 10%-ǵa tómendeıdi», - dedi Tóleýtaı Rahymbekov.