Qazaqstan jańa damý dáýirine qadam basty — Reseı depýtaty Marına Kım

MÁSKEÝ. KAZINFORM — Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Máskeýge memlekettik saparyna oraı reseılik depýtat jáne jýrnalıst Marına Kım «Jibek Joly» telearnasyn suhbat berip, Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy seriktestik týraly oıymen bólisti.

— Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy ózara yntymaqtastyqty qalaı baǵalaısyz? Bul qatynastardy damytýda neni erekshe atap óter edińiz?

— Eki eldiń uzyn shekarasy olardyń arasyndaǵy tatý, dostyq jáne baýyrlastyq qatynastardyń berik negizi bolyp otyr. Qazir álemdegi jaǵdaı kúrdeli. Eski tártip ydyrap, jańa ári jyldam damyp kele jatqan kóp ortalyqty júıe qalyptasyp jatyr. Buryn álem bir ǵana ortalyqqa táýeldi bolsa, qazir birneshe yqpal ortalyǵy paıda boldy. Reseı men Qazaqstan osyndaı kóp ortalyqty, ıaǵnı ádil ári teń múmkindikterge negizdelgen álem ıdeıasyn qoldaıdy.

Buryn álemniń negizgi nazary Batysqa — batys mádenıeti men qarjy ortalyqtaryna baǵyttalsa, qazir ol birtindep Shyǵys pen Ońtústikke aýysyp keledi. Osy ózgeristerdiń nátıjesinde Eýrazııanyń mańyzy aıryqsha artty. Saıası, ekonomıkalyq jáne kólik qatynastary turǵysynan Eýrazııa qazir álemniń jańa ortalyǵyna aınalyp jatyr. Bul keń aımaq — alyp kólik jáne ónerkásip toraby, ózara yntymaqtastyq úshin zor múmkindik alańy bolmaq.

Ortaq qundylyqtar men strategııalyq seriktestiktiń arqasynda Reseı men Qazaqstan ózderiniń erekshe geografııalyq jáne ekonomıkalyq áleýetin tıimdi paıdalana alady. Eki eldiń qarym-qatynasy turaqtylyq pen senimge negizdelgen. Biz ortaq mádenı ortada óstik, sondyqtan Qazaqstannyń orys mádenıeti men tiline degen jyly kózqarasyn kórý — qýanarlyq jaıt.

Buqaralyq aqparat salasynda da birlesken jumys júrgizilip jatyr. TASS agenttiginiń qoldaýymen qurylǵan jáne Dmıtrıı Sergeevıch Peskov basqaratyn Reseı–Qazaqstan komıssııasy aqparattyq keńistiktiń tez ózgerip jatqan jaǵdaıyn eki eldiń qarym-qatynasyna tıimdi paıdalaný joldaryn talqylap jatyr.

Ortaq mádenıet jáne qundylyqtan bólek, ónerkásip pen energetıkada, sonyń ishinde atom salasynda da birlesip jumys isteýge zor múmkindik bar. Jalpy, Reseı men Qazaqstannyń damý joly eshqashan bólingen emes — ol árdaıym dostyqqa, ózara yqpalǵa jáne birtutas órleýge negizdelgen. Prezıdent Toqaevtyń Máskeýge memlekettik sapary — bıylǵy maýsymdaǵy eń mańyzdy geosaıası oqıǵalardyń biri dep oılaımyn.

— Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtınniń Qazaqstanǵa saparyna oraı elimiz týraly aýqymdy arnaıy reportaj daıyndaǵan edińiz. Siz úshin jańalyq bolǵan ne nárse?

— Reportaj daıyndaý barysynda Qazaqstan týraly keń aýqymdy derekti fılm shyqty. Negizgi maqsat — zamanaýı Qazaqstandy kórsetý edi. Fılm ınternet-aýdıtorııaǵa, jastarǵa baǵyttaldy.

Bizdiń kórsetkimiz kelgeni — Keńes Odaǵy kezinen belgili nárseler emes, qazirgi Qazaqstan edi jáne Qazaqstan meni tańǵaldyrdy. Men jas, serpindi jáne qarqyndy damyp kele jatqan eldi kórdim. Mysaly, qarjy salasy. Qarjy qyzmetteri men tehnologııalarynyń úzdiksiz damýyn baıqadym, shyn máninde bul — «Sılıkon alqaby» sııaqty.

Negizinen dástúrli óndiris pen ekonomıka salalaryn kóremin dep oılaǵam. Biraq kelgende múlde basqa kóriniske tap boldym. Innovatsııalyq ıdeıalary bar, zamanaýı kózqarastaǵy jas startaperlerdi kórdim. Qazaqstan kózge kórinbeı-aq jańa damý dáýirine ótip ketipti, bul meni qatty tańǵaldyrdy ári qýantty.

Demografııalyq ósim de birden kózge tústi. Qalalarda jastar men balalar kóp, eń bastysy olardyń ózin-ózi damytýǵa zor múmkindikteri bar.

Qazaqstan erekshe geografııalyq jerde ornalasqan. Ol Eýropa men Azııany, Soltústik pen Ońtústikti baılanystyratyn úlken eýrazııalyq kópir ispetti. El osy artyqshylyǵyn tıimdi paıdalanyp, qazirgi zamanǵa saı «kópir» qalyptastyrdy. Munda jastarǵa ashyq, batyl ári erkin bıznes jasaýǵa barlyq jaǵdaı jasalǵan.
Sońǵy on jylda elge iri qarjy kelip, Qazaqstan sol qarjyny tıimdi paıdalanyp, jańa, dınamıkalyq ekonomıka qurdy.

Búgingi álemde geosaıası ózgerister óte jyldam júrip jatyr. Osyndaı jaǵdaıda Reseı men Qazaqstan ózara qarym-qatynastaryn baıyppen jáne utymdy túrde damytyp keledi. Bul — asa mańyzdy qadam. Eki el arasyndaǵy uzaq jyldar boıy jalǵasyp kele jatqan dostyq pen seriktestik Eýrazııa keńistigi men búkil álemniń turaqtylyǵyna oń áserin tıgizip otyr.

Budan buryn habarlanǵandaı, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 11-12 qarashada Reseı Federatsııasyna memlekettik saparmen barady. Memleket basshysy Prezıdent Vladımır Pýtınmen kelissózder júrgizedi.

Sapar aıasynda ekijaqty strategııalyq áriptestik pen odaqtastyqty damytý, saýda-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyqty keńeıtý máseleleri talqylanady degen boljam bar. Kazinform analıtıkalyq sholýshysy sarapshylarmen birge yqtımal nátıjelerdi taldady.

Osyǵan deıin Peskov Qazaqstan Prezıdentiniń Máskeýge memlekettik saparyna daıyndyq barysyn baıandady.

Sondaı-aq Reseı Federatsııasyna memlekettik sapary qarsańynda «Rossııskaıa gazeta» basylymynda Qasym-Jomart Toqaevtyń «Vechnaıa drýjba – pýtevodnaıa zvezda dlıa nashıh narodov» atty maqalasy jaryq kórdi.