Qazaqstan Úndistandaǵy konferentsııada saılaý tásilderin usyndy
ASTANA. KAZINFORM – QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń Tóraǵasy Nurlan Ábdirov bastaǵan delegatsııa Nıý-Delı qalasynda Úndistannyń saılaý komıssııasy jáne Dúnıejúzilik saılaý organdary qaýymdastyǵy (A-WEB) birlesip uıymdastyrǵan «2024 – Jahandyq saılaý jyly: demokratııalyq keńistikterdi rastaý» halyqaralyq konferentsııasyna qatysty.
QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń málimetinshe, bul konferentsııa saılaý organdarynyń, halyqaralyq uıymdardyń ókilderin jáne 60-tan astam eldiń sarapshylaryn biriktirip, negizgi saılaý trendteri men syn-qaterlerin talqylady.
2024 jyldyń qorytyndysyna arnalǵan birinshi sessııada QR OSK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov «2024 jylǵy saılaý trendteri: qazaqstandyq keıs» taqyrybynda baıandama jasap, Qazaqstannyń birqatar negizgi is-sharalaryna toqtaldy:
• 2024 jylǵy referendým negizgi sheshimderdi qabyldaýǵa qoǵamnyń qatysýyn nyǵaıta otyryp, halyqtyq bılik qaǵıdattaryn iske asyrýdyń jarqyn úlgisi boldy.
• Aýyldyq jáne aýdandyq ákimderdi saılaýǵa kóshý jergilikti ózin-ózi basqarý men saıası reformalardy damytýdyń jańa kezeńin bildiredi.
• Halyqaralyq yntymaqtastyq Qazaqstannyń jahandyq saılaý protsesiniń belsendi qatysýshysy retindegi ósip kele jatqan rólin kórsetip, keńeıýin jalǵastyrýda.
Nurlan Ábdirov bul bastamalar demokratııalyq ınstıtýttardy nyǵaıtýǵa yqpal etip qana qoımaı, azamattardyń saılaý ınstıtýtyna degen senimin arttyratynyn atap ótti, bul memlekettiń turaqty damýy úshin óte mańyzdy.
Sonymen qatar, QR OSK Tóraǵasy qazirgi ýaqytta basqa eldermen yntymaqtastyq geografııasy keńeıip kele jatqanyn atap ótti. Al 2024 jyl tarıhpen, tájirıbemen, zamanaýı elektoraldyq tehnologııalarmen tikeleı tanysýǵa múmkindik beretin jyl boldy.
- Biz úshin yntymaqtastyqtyń jańa baǵyty Eýropalyq Odaq, Ońtústik jáne Shyǵys Azııa elderi men Amerıka Qurama Shtattary boldy. Basqa elderdiń áriptesteriniń shaqyrýy boıynsha Qazaqstan OSK ókilderi alǵash ret Avstrııa, Vengrııa, Úndistan, Ońtústik Koreıa jáne AQSh-taǵy saılaýdy halyqaralyq baıqaýǵa qatysty. Tutastaı alǵanda, halyqaralyq baıqaýǵa qatysý bizge Qazaqstanda eki negizgi mindetti sheshýge múmkindik beredi: Birinshi, basqa elderdiń tájirıbesin, olardyńsaılaý júıelerin zertteý, bul bizdiń ártúrli elektoraldyq protsester men ınfraqurylym týraly túsinigimizdi jaqsartatyny sózsiz. Ekinshi mindet – bizdiń eldegi saılaý protsesterine zerdelengendi qabyldaý jáne túsindirý prızmasy arqyly obektıvti túrde syrt kózben qaraý, - dep atap ótti QR OSK Tóraǵasy.
Konferentsııada saılaýdyń bolashaǵy men saılaý protsesin tsıfrlandyrýǵa baılanysty jahandyq syn-qaterlerge erekshe nazar aýdaryldy. Etıkalyq normalardy saqtaı otyryp, derekterdi taldaý jáne boljaý úshin jasandy ıntellektti tıimdi paıdalaný talqylanǵan máselelerdiń biri boldy.
Konferentsııa aıasynda Nurlan Ábdirov Úndistan, Býtan, Irlandııa saılaý organdarynyń basshylarymen, sonyń ishinde Dúnıejúzilik saılaý organdary qaýymdastyǵynyń (A-WEB) Bas hatshysy In-shık Djangpen, Halyqaralyq saılaý júıeleri qorynyń (IFES) Prezıdenti jáne atqarýshy dırektory Entonı Natan Banberımen ekijaqty kezdesýler ótkizdi. Kezdesý barysynda In-shık Django myrza Nurlan Ábdirovtiń Qazaqstanǵa kelýge shaqyrýyn qabyldady. Sonymen qatar, halyqaralyq sarapshy - International IDEA aǵa keńesshisi Antonıo Spınellı myrzamen kezdesý ótti.
Osylaısha, Úndistannyń saılaý komıssııasynyń basshysy Radjıv Kýmarmen kezdesý barysynda taraptar qazirgi ózara is-qımyldyń joǵary ónimdiligin atap ótip, elektoraldyq rásimderdi jetildirý jáne tásilder men tájirıbemen almasý salasyndaǵy áriptestikti odan ári tereńdetýge daıyn ekenin bildirdi.
Jalpy alǵanda, 2024 jyl 60 eldegi 4,2 mıllıardtan astam saılaýshylardy biriktiretin álemdik saılaý júıesi úshin betburys jyly boldy. Qazaqstan osy úderistiń belsendi qatysýshysy bola otyryp, saılaýdyń jańa standarttaryn qalyptastyrýǵa óz úlesin qosyp jatyr.
Aıta keteıik, Grýzııada mýnıtsıpaldy saılaýdyń ótetin kúni belgili boldy.