Qazaqstan taǵy Statıdi jeńdi: Nıderland soty 530 mln dollardy quraıtyn tórelik sheshimdi tanýdan bas tartty
Ádilet mınıstrliginiń málimetinshe, 2021 jylǵy 24 jeltoqsanda Amsterdam Joǵarǵy soty Apellıatsııalyq sottyń tórelik sheshimdi taný jáne oryndaýǵa qatysty burynǵy sheshimin joıyp, isti Amsterdam Okrýgtik sotyna qaıtardy. Amsterdam Okrýgtik sotynyń 2022 jylǵy 3 mamyrdaǵy aralyq sheshimi Respýblıkaǵa tórelik sheshim protsedýralyq alaıaqtyq arqyly alyndy degen ustanymyn jańa dálelder negizinde odan ári negizdeýge múmkindik berdi.
Respýblıka Statıdiń alaıaqtyǵyn, atap aıtqanda, Statı men olardyń KPMG aýdıtory arasyndaǵy hat-habarlardy usyna otyryp, tórelik kezinde Statı súıengen qarjylyq esepter aıtarlyqtaı burmalanǵandyǵyn jáne KPMG keıinnen bul esepterdi keri qaıtaryp alǵanyn dáleldedi.
Sonymen qatar, Respýblıka Statıdiń baqylaýyndaǵy birneshe uıymnyń banktik úzindilerin alyp taldaǵannan keıin Statıdiń qarajatty jymqyrǵandyǵyn anyqtaı aldy. Amsterdam Okrýgtik soty alaıaqtyqtyń barlyq aýqymymen tanysyp, Statı tórelik sheshimge alaıaqtyq arqyly qol jetkizdi dep sheshti jáne osy negizde Statıdiń taný jáne oryndaý týraly ótinishin qabyldamady.
Budan buryn habarlanǵandaı, Nıderlandy soty Respýblıka paıdasyna sheshim shyǵarǵan jáne Statıdiń alaıaqtyq áreketin moıyndaǵan alǵashqy sot emes. 2021 jylǵy 16 qarashada Brıýssel Apellıatsııalyq soty tórelik sheshimdi Belgııada taný men oryndaýdan bas tartqan bolatyn. Sot sheshiminde Statıdiń tórelikke deıin, onyń kezinde jáne odan keıin de alaıaqtyq jasaǵanyn anyqtady. 2021 jylǵy 2 jeltoqsanda Lıýksembýrg Apellıatsııalyq soty Statıge qarsy júrgizilip jatqan qylmystyq tergeýge baılanysty tórelik sheshimdi taný jáne oryndaý rásimin toqtatty. 2022 jylǵy qyrkúıek jáne jeltoqsan aılarynda Anatol Statı men Gabrıel Statıge alaıaqtyq, jalǵan qujat jasaý jáne aqshany jylystatý kúdigi boıynsha resmı aıyp taǵyldy. 2017 jylǵy 6 maýsymda Anglııa Joǵarǵy soty «prima facie» Statıdiń tórelik sheshimdi alaıaqtyq arqyly alǵany týraly jetkilikti dálelder anyqtaǵan bolatyn.
Osylaısha, Nıderlandy Koroldigi, birinshi satydaǵy sottyń Stokgoldik tórelik sheshimdi tanýdan jáne oryndaýdan bas tartqan tórtinshi ıýrısdıktsııa boldy. Statıge qarsy iste Qazaqstan Respýblıkasy paıdasyna sheshim shyǵarǵan tórtinshi el. Amsterdam Okrýgtik sotynyń sheshimi Statıdiń alaıaqtyǵy Qazaqstannyń ádil jáne teń quqyqty tórelik etý quqyǵyn buzdy degen senimin odan ári nyǵaıtty.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstri Azamat Esqaraev bul sheshimge kelesideı túsinikteme berdi:
«Qazaqstan Respýblıkasy moldavan olıgarhtary Anatol Statı men Gabrıel Statıdi jaýapqa tartýǵa baǵyttalǵan óziniń kóp jylǵy kúsh-jigerinde taǵy da revolıýtsııalyq jeńiske jetti. Bul sot isti tolyǵymen qarap, Statı bizdiń elge, olardyń aýdıtorlaryna (KPMG), tórelik sotqa jáne sheshimniń kúshin joıý boıynsha Shvetsııa sottaryna qatysty alaıaqtyq jasaǵanyn rastaǵan tórtinshi jaǵdaı».
Amsterdam Okrýgtik soty Statıdiń Respýblıkada qarjylyq alaıaqtyq jasaǵanyn rastady:
«Statı (i) baqylaýyndaǵy kompanııa Hayden Limited Ltd arqyly shıki munaıdy satý kezinde QPM men TNG (Statıdiń qazaqstandyq kompanııalary «Qazpolmunaı» jáne «Tolkynneftegaz») qarajatyn jeke shyǵystarǵa paıdalana otyryp, aýqymdy somalardy shyǵardy; (ii) TNG-dan gaz óńdeý zaýytyn salý kezinde zańsyz mámileler arqyly Statımen qupııa baqylanatyn Perkwood kompanııasy arqyly ondaǵan mıllıon dollar shyǵardy; jáne (iii) óziniń shyǵyndaryn «aktıvter» men «shyǵyndar» jyldyq eseptiliginde jasyrý nátıjesinde jyldyq eseptilikti aıtarlyqtaı burmalady».
Sonymen qatar, Amsterdam Okrýgtik soty Qazaqstanda Statı jasaǵan qarjylyq alaıaqtyq tórelik kezinde talqylaýdyń máni bolǵan joq degen qorytyndyǵa keldi.
Statıdiń tórelikke jalǵan jáne tolyq emes aqparat bergeni, sanaly túrde jańylystyratyn málimdemeler jasaǵany jáne tıisti faktilerdi jasyrǵany anyqtaldy. Osyǵan baılanysty Amsterdam Okrýgtik soty:
«Statı Nıderlandynyń jarııa tártibin buzý bolyp tabylatyn tórelikte protsessýaldyq alaıaqtyq jasady degen negizde Statıdiń tórelik sheshimdi taný týraly ótinishin qanaǵattandyrýdan bas tartyldy», - dep habarlady.
Osylaısha, tórelik sheshimdi oryndaýdan bas tartyldy, bul rette Qazaqstan Respýblıkasynyń shyǵystaryn Statı óteý tıis.
Qorytyndy
Amsterdam Okrýgtik sotynyń mańyzdy jańa dálelderge negizdelgen sheshimi Statıdiń tórelik sheshimdi alaıaqtyq arqyly alǵandyǵyn rastaıdy. Qazaqstan Respýblıkasy Statıdiń basqa ıýrısdıktsııalarda tórelik sheshimdi oryndaýǵa talpynystaryna qarsy óziniń áreketterin jalǵastyra beretinine senimdi. Amsterdam Okrýgtik sotynyń bul sheshimi Qazaqstan úshin basqa ıýrısdıktsııalarda ádil jáne shynaıy tórelik etý quqyǵyn qorǵaýda berik negiz bolady.
Foto: istockphoto.com
