Qazaqstan - saýda soǵysynyń nysany emes – sarapshylar Tramp engizgen baj salyǵy jaıynda
ASTANA. KAZINFORM – AQSh Prezıdenti Donald Tramp Qazaqstandy qosa alǵanda 185 elden keletin taýarǵa jańa baj salyǵy engiziletinin málimdedi. Osyǵan oraı qarjy sarapshylary Andreı Chebotarev pen Rasýl Rysmambetov elimizdiń ekonomıkasyna onyń qandaı saldary bolýy múmkin ekenine qatysty oılarymen bólisti.
Aq úı H áleýmettik jelisinde baj salyǵy salynatyn elderdiń tizimin jarııa etti. Usynylǵan derekke sáıkes, Qazaqstanda amerıkalyq taýarlarǵa 54 paıyz tarıf bekitilgen. Osyǵan jaýap retinde AQSh Qazaqstan ónimderine 27 paıyz baj salyǵyn engizbek.
HAPPY LIBERATION DAY, AMERICA! 🇺🇸💰
— The White House (@WhiteHouse) April 2, 2025
President Donald J. Trump has secured nearly $5,000,000,000,000 in investment and trade commitments from across the globe. pic.twitter.com/JA9Om3ypMq
- AQSh Qazaqstannyń eń iri saýda seriktesi emes. Olar taýar aınalymy boıynsha 12-orynda tur. 2023 jyly Qazaqstan AQSh-qa 1,5 mlrd dollardyń taýaryn eksporttady. Negizinen ol munaı bolatyn. 850 mln dollarǵa jetkizdik, - dep atap ótedi qarjy sarapshysy Andreı Chebotarev.
Qazaqstan munaıdan bólek AQSh-qa ýran, kúmis, ferroqorytpa, tantal jáne taýarlardyń ózge de túrin ımporttaıdy.
- Árıne, biz úshin bul unamsyz. Sebebi kez kelgen tarıf ekonomıka ósimi qarqynynyń tómendeýine nemese tipti ekonomıkanyń quldyraýyna alyp keledi. Degenmen búkil álemge tarıf engizgen AQSh-tyń ózine munyń qatysy kóp bolmaq. Demek, olardyń elinde qyzmetter men taýarlardyń baǵasy kóteriledi, - dedi sarapshy.
Ol eger taýarlarymyzdy satyp alýshy tabylmasa, onda eksportynyń bir bóliginen aıyrylýymyz yqtımal ekenin alǵa tartady.
- Onda máselen, «Qazatomónerkásip» óndiretin ýran ızotopy sııaqty barynsha aıryqsha zattar bar. Biraq, álemde qalaı degende de ony satyp alatyn bireý tabylady. Iá, qıyndaý bolýy jáne tabystyń bir bóliginen aıyrylyp qalýymyz yqtımal. Degenmen, jahandyq daǵdarys úderisteri jaıynda aıtýǵa kelmeıdi. Saýdalasý úderisi júrip jatqanyna senimdimin jáne taıaý ýaqytta Qazaqstanǵa qatysty ózge de tarıfterdi kórip qalarmyz, - dedi Andreı Chebotarev.
Al qarjy salasynyń sarapshysy Rasýl Rysmambetov baj salyǵynyń otandyq eksportqa qatysy joq ekenin alǵa tartady. Sebebi Qazaqstan taýarlary AQSh-qa strategııalyq materıaldar tizimimen enedi jáne baj salyǵyna ilikpeıdi.
- Qazaqstan saýda soǵysynyń nysany emes. Qaıta qubylmaly óńirler arasyndaǵy turaqtylyq araly jáne bul ásirelep aıtqan sóz emes. Jahandyq janjaldar – bul beıtarap deldal bolý, eksportty keńeıtý jáne Azııamen, EO-men, ózge de eldermen saýda baılanystaryn nyǵaıtý múmkindigi. Aıtpaqshy, kóńilge qonymdy fakti de bar. Biz AQSh-pen tikeleı saýda-sattyq jasaımyz jáne shaǵyn ekonomıkasynda osyndaı profıtsıti bar TMD-daǵy sanaýly elderdiń birimiz. Bizben qatar osyndaı tarıf Ońtústik Koreıaǵa jáne ózge de Azııa jolbarystaryna engizildi, - dedi qarjy sarapshysy.
Sondaı-aq ol Qazaqstanǵa otandyq óndiriske basymdyq berýi kerektigin basa aıtty.
- Qazaqstan óziniń óndirisine beıimdelýi qajet. Jergilikti óndirýshi degenimiz kim degen túsinikke qoıylatyn talapty qatańdatyp, aýyl sharýashylyǵy ónimderine, qaıta óńdeý men mashına jasaýǵa basymdyq bergen jón. Qazir múmkindikter terezesi ashylyp, arzan aqsha tartýdyń, úzdik jabdyqtar satyp alýdyń oraıy kelýi yqtımal. Eń bastysy – jyldam áreket etý, - dep atap ótedi Rasýl Rysmambetov.
Aıta keteıik, Prezıdent Donald Tramp AQSh-tyń barlyq saýda seriktesteri úshin 10% tarıfti jáne óziniń «Amerıka birinshi kezekte» atty baǵdarlamasy aıasynda ózge ondaǵan memleketke barlyq salany qamtıtyn joǵary baj salyǵyn engizýdi qarastyratyn paketin usyndy.
Osyǵan oraı elimizdiń Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi AQSh-tyń birqatar taýarǵa jańa kedendik baj engizýine qatysty málimdeme jasady.