Qazaqstan Ortalyq Azııadaǵy ınfektsııalyq emes aýrýlardan bolatyn ólim kórsetkishin azaıtqan birinshi el boldy
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń (DDU) baǵalaýynsha, ınfektsııalyq emes aýrýlardan mezgilsiz ólim-jitim deńgeıin 25%-ǵa tómendetý jónindegi maqsatty kórsetkishke 2025 jylǵa deıin qol jetkizgen Eýropalyq óńirdegi on eldiń qataryna endi.
Osylaısha elimiz Ortalyq Azııa elderi arasynda alǵashqy bolyp mundaı nátıjege jetti. Bul jetistik DDU tarapynan qoǵamdyq densaýlyq saqtaý salasyn nyǵaıtýdaǵy mańyzdy tabys retinde ataldy.
DDU mamandarynyń pikirinshe, júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń aldyn alý jáne emdeý baǵytynda qabyldanǵan keshendi sharalar ólim-jitimniń tómendeýine aıtarlyqtaı áser etken. Qazaqstanda jedel medıtsınalyq kómektiń zamanaýı ınfraqurylymy qurylyp, 2017 jyldan 2024 jylǵa deıin 85 ınsýlt ortalyǵy ashylǵan. Bul óz kezeginde ınsýlttan keıingi ólim men múgedektik kórsetkishterin edáýir azaıtýǵa múmkindik berdi.
Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń dereginshe, 2025 jyldyń toǵyz aıynda elimizdiń ınsýlt ortalyqtarynda 39 447 naýqas em qabyldady. Statsıonarlyq ólim deńgeıi 11,3%-dy qurap, sońǵy jyldardaǵy eń tómengi kórsetkishterdiń biri tirkeldi.
2025 jyly ıshemııalyq ınsýlt kezinde trombolız júrgizý úlesi 6%-ǵa jetti, ıaǵnı 1872 trombolıtıkalyq emshara jasaldy. Sonymen qatar neırohırýrgııalyq belsendilik 5%-dy qurady.
Insýlt qyzmetiniń úılestirý jumysyn Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Ulttyq shuǵyl medıtsınany úılestirý ortalyǵy bazasynda ornalasqan Insýlt problemalary jónindegi respýblıkalyq úılestirý ortalyǵy atqarady. Atalǵan ortalyq elimizdegi 85 ınsýlt ortalyǵyna – 32 III deńgeıli, 30 II deńgeıli jáne 23 ınsýlt tósegi bar medıtsınalyq uıymǵa ádistemelik jáne uıymdastyrýshylyq qoldaý kórsetedi.
29 qazanda Dúnıejúzilik ınsýltpen kúres kúnine oraı Astanadaǵy Ulttyq shuǵyl medıtsınany úılestirý ortalyǵynda Ashyq esik kúni ótedi. Іs-shara DDU qoldaýymen Salıdat Qaıyrbekova atyndaǵy Ulttyq ǵylymı densaýlyq saqtaýdy damytý ortalyǵymen birlesip uıymdastyrylýda.
Aktsııanyń negizgi maqsaty – halyqtyń ınsýlttiń aldyn alý, qaýip faktorlary jáne aýrýlardy erte anyqtaýdyń mańyzdylyǵy týraly habardarlyǵyn arttyrý.
Baǵdarlama aıasynda tegin jedel dıagnostıka, qan qysymyn, holesterın men qandaǵy glıýkozany ólsheý, nevropatolog, terapevt, kardıolog jáne salaýatty ómir salty mamandarynyń keńesteri usynylady. Sondaı-aq ınsýlttiń qaýip faktorlary týraly aqparattyq materıaldar taratylady.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi ınfektsııalyq emes aýrýlardyń profılaktıkasy men emdeý júıesin damytýǵa atsalysyp júrgen barlyq medıtsına qyzmetkerlerine jáne densaýlyq saqtaý uıymdastyrýshylaryna alǵys bildirdi. Mınıstrliktiń atap ótýinshe, olardyń eńbeginiń arqasynda myńdaǵan qazaqstandyq tolyqqandy ómir súrý múmkindigine ıe boldy.
Aıta keteıik, psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵyna túsken 5 balanyń anasy úıge shyqty.