Qazaqstan men Qytaı quny $565 mln kommertsııalyq kelisimsharttarǵa qol qoıdy
Qazaqstan men Qytaı arasynda barlyq baǵyttar boıynsha ózara qarym-qatynastard erekshe sıpatqa ıe.
Muny eki eldiń saýda, ınvestıtsııalar, logıstıka máselelerindegi úzdiksiz ózara is-qımyly dáleldep otyr.
«Memleket basshylary jan-jaqty yntymaqtastyqty damytýǵa kóp kóńil bóledi. Bıyl «Bir beldeý – bir jol» bastamasyna 10 jyl tolady. Osy kezeńde aradaǵy seriktestik jańa deńgeıge kóterildi. Yntymaqtastyqtyń barlyq baǵyttary boıynsha oń serpin baıqalady. Búginde Qazaqstanda taý-ken metallýrgııa kesheni, óńdeý ónerkásibi jáne basqa da strategııalyq salalarda 3 300 birlesken kásiporyn jumys isteıdi», — dedi Premer-Mınıstrdiń orynbasary – saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Serik Jumanǵarın forýmdy asha otyryp.
Eki eldi dástúrli túrde baılanystyratyn negizgi aımaq – qytaılyq Shyńjań, onyń úlesine Qazaqstan men Qytaıdyń barlyq taýar aınalymynyń 40%-dan astamy tıesili.
Sonymen qatar eki memlekettiń saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty keńeıtý áleýeti zor.
Vıtse-premeriniń habarlaýynsha, Qazaqstan qytaılyq satyp alýshyǵa $1 mlrd-tan astam somaǵa 135 taýar pozıtsııasy boıynsha ónerkásiptik jáne aýyl sharýashylyǵy taýarlarynyń keń assortımentin usynýǵa daıyn.
Atap aıtqanda, qazaqstandyq kásiporyndar Qytaıǵa salqyndatylǵan et ónimderin, balyq ónimderin, qus eti men qosalqy ónimderdi, shoshqa etin, jumyrtqany, jylqy etin jáne joǵary marjınaldy taýarlardyń basqa da túrlerin jetkize alady.
«Bul úshin qazaqstandyq et ónimderin Qytaıǵa eksporttaýǵa janýarlardyń aýrýlarymen baılanysty shekteýlerdi joıý óte mańyzdy. Jaqynda Janýarlardyń densaýlyǵyn saqtaý dúnıejúzilik uıymy aýsyl tirkelmegen jáne oǵan qarsy ekpe salynǵan Qazaqstannyń bes ońtústik-shyǵys aımaǵynyń mártebesin rastaýdy usyndy», — dedi Serik Jumanǵarın Qytaı delegatsııasynyń ókilderine.
Sonymen qatar forýmda vıtse-premer QHR Bas keden basqarmasy mamandarynyń qazaqstandyq ósimdik jáne mal sharýashylyǵy ónimderin óndirýshilerge ınspektsııa júrgizý úshin Qazaqstanǵa kelý qajettigin atap ótti.
Bul otandyq aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń keıbir túrlerine qoıylatyn talaptar týraly hattamalarǵa qol qoıý jáne kelisý rásimin jedeldetýge múmkindik beredi.
«Qazaqstan QHR-ǵa jyl saıynǵy bıdaı jetkizý kólemin 1 mln tonnaǵa deıin jáne odan da joǵary deńgeıge jetkizýge daıyn. Bul úshin ınfraqurylymdyq múmkindikter de bar. Men bir temirjol astyq quramyn QHR-dyń bond aımaǵyna pılottyq negizde baǵyttaý týraly tapsyrma berdim», – dep Serik Jumanǵarın dıalogqa qatysýshylardy habardar etti.
Sondaı-aq vıtse-premer ózara saýda máselelerin jedel sheshý úshin QR men QHR arasynda Aýyl sharýashylyǵy jónindegi shaǵyn komıtet qurýdy usyndy.
Forýmda taraptar jol boıyndaǵy ótkizý beketteri, logıstıkalyq ortalyqtar men kólik ınfraqurylymy jumysynyń tıimdiligin arttyrý joldaryn talqylady.
Qazirgi ýaqytta «Qorǵas» HShYO jáne «Qorǵas – Shyǵys qaqpasy» AEA-da saýda ınfraqurylymy men shekaralyq baqylaý júıesin jańǵyrtý sharalary qabyldanyp jatyr.
Tranzıttik baǵyttar, onyń ishinde Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty aıasynda damýda. 2022 jyly Qazaqstannyń temirjol arqyly tranzıtpen júk tasymaldaý kólemi 1,1 mln tonnaǵa ulǵaıyp, 9,4 mln tonnaǵa jetti.
QHR-dan avtokólikpen tranzıttik tasymaldaý eki ese ósip, 980,6 myń tonnany qurady.
Premer-Mınıstrdiń orynbasary – saýda jáne ıntegratsııa mınıstriniń aqparaty boıynsha, Lıanıýngan portynda Qazaqstan-Qytaı logıstıkalyq termınalymen birge júkterdiń kedergisiz tranzıti úshin qajetti baza qalyptastyrylǵan.
Qolaıly ınfraqurylymdyq jaǵdaı jasaý úshin Úrimshi men Almatyda saýda habyn salý josparlanyp otyr.
Budan basqa Baqty (QR) – Sháýeshek (QHR) avtomobıl ótkizý beketi aýdanynda Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy úshinshi temirjol ótkeli ashylmaq.
Sharaǵa Almaty qalasynyń, Qazaqstannyń tórt shekara mańy oblysynyń (Abaı, Jetisý, Almaty, Shyǵys Qazaqstan) ákimderi jáne ShUAA ókilderi, sondaı-aq eki eldiń bıznes-delegatsııalary qatysty.
Atap aıtqanda, forýmǵa 150-den astam qazaqstandyq kásipker, 20 jetekshi Shyńjań kásipkeri, Qazaqstandaǵy iri ınvestıtsııalyq Qytaı kásiporyndarynyń 10 ókili keldi.
Forým aıasynda ekonomıkanyń túrli salalarynda, atap aıtqanda, qurylys, energetıka, taý-ken ónerkásibi, aýyl sharýashylyǵy, tamaq ónerkásibi, mashına jasaý, týrızm, ınvestıtsııalar jáne t.b. salalarda qazaqstandyq jáne qytaılyq kásipkerler arasynda B2B formatynda ekijaqty kelissózder ótti.
16 ekijaqty qujatqa qol qoıyldy, onyń beseýi – $565,4 mln-nyń kommertsııalyq qujaty.
Sharany Almaty qalasy ákimdigi jáne «QazTrade» saýda saıasatyn damytý ortalyǵy» AQ qoldaýymen QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi uıymdastyrdy.
2022 jyldyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan men QHR arasyndaǵy ózara saýda $24 mlrd-qa jetti. Qazaqstandyq ónimniń Qytaıǵa eksporty úshtiń birinen astamǵa ósip, $13 mlrd-tan asty. Import 33,5%-ǵa ósip, $11 mlrd-ty qurady.
Qazaqstan Qytaıǵa munaı, mys jáne mys katodtar, ken jáne mys kontsentrattary, tabıǵı gaz, ferroqorytpalar, ýran, kúnbaǵys maıyn eksporttaıdy. QHR-dan negizinen telefon apparattary, esepteý mashınalary, elektr óndiretin qondyrǵylar, qara metaldardan jasalǵan buıymdar, shınalar, avtomobılder men traktorlarǵa arnalǵan bólshekter men kerek-jaraqtar, jol jáne qurylys tehnıkasy, avtomobılder ákelinedi.
