Qazaqstan men Qyrǵyzstan premer-mınıstrleri AÓK, ónerkásip jáne sý salasyndaǵy ózara is-qımyl máselelerin talqylady
ASTANA. KAZINFORM – Oljas Bektenov Eýrazııalyq úkimetaralyq keńeske qatysý úshin Almatyǵa kelgen Qyrǵyz Respýblıkasy Mınıstrler kabınetiniń tóraǵasy – Prezıdent Ákimshiliginiń basshysy Adylbek Qasymalıevpen kelissózder júrgizdi.
Saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyq, sý, kólik-logıstıka, energetıka, mádenı-gýmanıtarlyq, týrızm jáne basqa da salalardaǵy ózara is-qımyl máseleleri talqylandy.
Premer-mınıstr Oljas Bektenov eki memleket basshylary – Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev pen Qyrǵyzstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Sadyr Japarov arasyndaǵy belsendi saıası dıalog ekijaqty yntymaqtastyqtyń barlyq aýqymyn jańa deńgeıge kóterip, barlyq salada joǵary serpindi qamtamasyz etkenin atap ótti. Ótken jyldyń 11 aıynda ekijaqty saýda kólemi artyp, $1,6 mlrd-qa jetti. Jetkiziletin taýarlar atalymyn keńeıtý arqyly oń úrdisti saqtaý men saýda qurylymyn jaqsartýdyń mańydylyǵy kórsetilgen. Qazaqstan óz tarapynan jalpy quny $203 mln-nan asatyn 175 ataýdaǵy ónim eksportyn arttyrýǵa daıyn. Olardyń qatarynda munaı hımııasy, tamaq ónerkásibi, metallýrgııa, mashına jasaý, farmatsevtıka ónerkásibi, qurylys materıaldary jáne basqa da ónimder bar.
Ózara saýda kóleminiń 20%-ǵa jýyǵyn quraıtyn aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy yntymaqtastyqqa kóńil bólinýde. Aýyl sharýashylyǵy ónimderin ózara jetkizýdi arttyrý jónindegi jol kartasy iske asyrylýda. 2024 jyldyń 11 aıynda AÓK salasyndaǵy taýar aınalymy 5,5%-ǵa ósip, $313,6 mln-dy qurady. Bul rette Qazaqstannan astyq eksporty 40,4 myń tonnany, al un – 53,2 myń tonnany qurady.
Ekijaqty yntymaqtastyqtyń negizgi aspektisi – ónerkásip salasynda birlesken kásiporyndar qurýǵa baǵyttalǵan ınvestıtsııalyq ózara is-qımyl. Bul baǵytta ónerkásiptik kooperatsııany aıtarlyqtaı nyǵaıta alatyn birqatar birlesken perspektıvalyq joba pysyqtalýda. Sonyń biri – Tash-Kómúr qalasyndaǵy ferroqorytpa zaýytynyń qurylysy. Onyń ashylýy eki eldiń iri bıznesi úshin mańyzdy bolmaq. Jalpy, 2024 jyldyń 11 aıynda eki el arasyndaǵy ónerkásip taýarlarynyń aınalymy $985,5 mln-dy qurady, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 3,9%-ǵa artyq. Bul rette Qazaqstannan shyǵatyn eksport kólemi 13,5%-ǵa ósti.
Taraptar sý-energetıka salasyndaǵy yntymaqtastyq máselelerin de talqylady. Birlesken sharalardyń arqasynda 2024 jylǵy sýarý maýsymy shyǵynsyz ótkeni aıtyldy. Bıyl Shý jáne Talas ózenderiniń basseınderinde vegetatsııaaralyq kezeńdi qaýipsiz ótkizý máselesine erekshe nazar aýdaryldy.
Ekijaqty kún tártibindegi mańyzdy máselelerdiń biri – kólik-tranzıt áleýetin arttyrý. 2024 jyldyń 9 aıynda avtomobıl kóligimen eksporttyq-ımporttyq júk tasymaldaý kólemi 16%-ǵa artyp, 1,7 mln tonnany qurady. Osyǵan baılanysty birlesken shekaranyń ótkizý múmkindigin, sondaı-aq júk tasymaldaýshylar úshin tranzıttiń tartymdylyǵyn arttyrý boıynsha júrgizilip jatqan jumystar qaraldy.
Kelissózder qorytyndysy boıynsha Qazaqstan Premer-mınıstri men Qyrǵyzstan Mınıstrler kabınetiniń tóraǵasy saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty keńeıtýge daıyn ekenderin jetkizdi.
Aıta keteıik, Qyrǵyzstanda el astanasyn aýystyrý máselesi kóterildi.