Qazaqstan men Irlandııa dıplomatııalyq qatynasyna 30 jyl
Nur-Sultan men Dýblın BUU jáne EQYU sheńberinde tıimdi yqpaldasady, demokratııa, adam quqyqtary men zań ústemdigi sııaqty ámbebap qundylyqtardy ustanady. Irlandııa 2017-2018 j.j. BUU Qaýipsizdik Keńesiniń turaqty emes músheligine Qazaqstannyń kandıdatýrasyn qoldady, al Qazaqstan 2021-2022 j.j. BUU Qaýipsizdik Keńesine Irlandııanyń kandıdatýrasyna daýys berdi.
Irlandııa – ekonomıkasy qarqyndy damyp kele jatqan el. Innovatsııa jaǵynan eń aldymen atalatyn 15 memlekettiń qataryna kiredi. Onda ozyq IT kompanııalardyń Eýropa shtab-páterleri ornalasqan: Apple, Google, Facebook, Amazon, IBM, Microsoft, Ebay, Oracle jáne basqalary. Qazaqstan IT damytý boıynsha Irlandııanyń tájirıbesine, sondaı-aq elge transulttyq kompanııalardy tartý men tolyqqandy jumys isteý úshin jaǵdaı jasaýǵa múddeli. Osy rette, 2018 jyly «Zerde» UIH AQ jáne «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» AQ ókilderiniń Dýblın qalasyna issapary uıymdastyrylyp, ondaǵy tehnologııalyq kompanııalarmen kezdesýler ótkizildi.
Eki eldiń úkimetteri agroónerkásiptik keshende yntymaqtastyqqa daıyn ekenderin bildirip otyr. Irlandııa - Eýropadaǵy sıyr eti men sút ónimderiniń iri eksporttaýshysy. Osy oraıda, «QazIndustry» qazaqstandyq ındýstrııa jáne eksport ortalyǵy» AQ men «International Development Ireland» Irlandııa ulttyq kompanııasy 2019 jyly 50 mlrd. teńge kólemindegi ınvestıtsııalyq jobalardy júzege asyrý jóninde memorandýmǵa qol qoıdy.
Yntymaqtastyqtyń keleshegi mol salalaryna qarjy sektory da jatady. Bul baǵytta tıisti jumystar júrgizilip jatyr. Ótken jyly «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy men Irlandııanyń Ortalyq banki ınvestorlardy qorǵaý, naryqtyq jáne qarjylyq tutastyqty nyǵaıtý, senim men qarjylyq turaqtylyqty qoldaý máselelerinde ózara árekettestikke baǵyttalǵan qujatqa qol qoıdy.
Eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 2021 jyly shamamen 140 mln. AQSh dollary kóleminde boldy. Bul - aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 14,2% artyq. Qazaqstanda Irlandııa kapıtalynyń qatysýymen 40 kompanııa jumys isteıdi. Irlandııadan kelgen tikeleı shetel ınvestıtsııalarynyń jalpy kólemi - 130 mln. AQSh dollary.
Irlandııanyń bilim berý júıesi de qyzyǵýshylyq týdyrady, sebebi ol joǵary sapaly mamandar men oqytýshylar daıyndaýda berik bedelge ıe. Jaqynda Qazaqstandaǵy orta mektepterdiń aǵylshyn tili oqytýshylaryna arnalǵan tegin onlaın-bilim berý kýrstaryn ótkizý boıynsha birlesken joba aıaqtaldy, onyń sheńberinde shamamen 4 myń oqytýshy bilimin shyńdady.
Ózara árekettestiktiń qazirgi jaǵdaıy eki eldiń saıası, ekonomıkalyq jáne mádenı qatynastaryn odan ári nyǵaıtýǵa umtylysyn kórsetedi.
Eske sala keteıik, osy aptada QR Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary aýysqan bolatyn.
