Qazaqstan koronavırýsqa qarsy otandyq vaktsınany óndirý tehnologııasyna qol jetkizedi - ǵalym
«2020 jyldyń 31 naýryzynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan halqyna málimdeme jasap, koronavırýs indeti dúnıejúziniń 177 memleketine taralǵanyn, 800 myńǵa jýyq adam dertke shaldyqqanyn aıtty. Bizdiń elimizde tótenshe jaǵdaı jarııalanyp, vırýstyń jappaı taralýyna jol berilmegenin aıtyp ótti. Buǵan deıin daǵdarysqa qarsy alǵashqy sharalar toptamasynyń jarııalanǵanyn eske salǵan Prezıdent indetke shaldyqqan adamdarǵa jan-jaqty kómek kórsetiletinin, indetpen kúresý barysynda aldyńǵy shepte júrgen dárigerler men medıtsına qyzmetkerlerdiń jalaqysyna ústem aqy tólenetinin atap ótti. Inflıatsııanyń artýyna baılanysty zeınetaqy, memlekettik járdemaqy jáne ataýly áleýmettik kómek mólsherin 10 paıyzǵa ındeksatsııalaýdy, tabysynan aıyrylǵan azamattarǵa eń tómengi jalaqy mólsherinde qoldaý kórsetip, 42500 teńge kólemindegi kómekti alatyn azamattardyń sanatyn keńeıtýdi tapsyrǵany da belgili. Prezıdenttiń bul tapsyrmalary ýaqytyly jáne durys sheshim dep esepteımin», - dedi ol.
Jambyl oblysyndaǵy Otarda ornalasqan Kúnsulý Daltonqyzy basqaratyn QR BǴM ǴK Bıologııalyq qaýipsizdik problemalarynyń ǵylymı-zertteý ınstıtýty 1958 jyly qurylǵan jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń adamnyń, janýarlar men qustardyń asa qaýipti aýrýlarynan qaýipsizdigin qamtamasyz etý jónindegi bıologııalyq qaýipsizdik salasyndaǵy memlekettik mindetterdi sheshýge qabiletti jalǵyz ulttyq ǵylymı ortalyq sanalady.
Bul biregeı ınstıtýt burynǵy KSRO-nyń iri vırýsologııalyq ortalyqtarynyń biriniń «murageri» desek te bolady. 60 jyldan astam tarıhy bar BQPǴZI-ynda vırýsologııa, mıkrobıologııa, ımmýnologııa jáne bıologııalyq qaýipsizdik salasynda úlken jumys tájirıbesi jınaqtalǵan. BQPǴZI jumysynyń nátıjeleri Qazaqstannan tys jerlerde de belgili.
Instıtýt preparattardyń 67 ataýyn, onyń ishinde 30 vaktsına ataýyn, 16 test-júıesin jáne 15-ten astam túrli bıopreparatty ázirledi jáne engizdi. Instıtýt jyl saıyn ártúrli vaktsınalardyń 27 mıllıonnan astam dozasyn jetkizedi, sonyń ishinde shet elderge. Instıtýttyń asa qaýipti ınfektsııalardyń patogenderimen jumys isteýge ruqsaty jáne asa qaýipti ınfektsııalardyń patogenderimen jumys isteýge arnalǵan bıologııalyq qaýipsizdigi 2 jáne 3-deńgeıli zerthanalary (BSL-2+, BSL-3) bar.
BQPǴZI ǵalymdary DDSU baqylaýymen qysqa merzimde (3 jyldyń ornyna 6 aı ishinde) Qazaqstan jaǵdaıyna beıimdelgen alǵashqy otandyq «Qazaqstan-15» qus tumaýyna qarsy vaktsınany ázirlep, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń tapsyrysy boıynsha 7 mln doza vaktsına jetkizdi. Nátıjesinde, kóptegen basqa memleketterge qaraǵanda Qazaqstan qus sanynyń 95 paıyzyn saqtap qaldy. BQPǴZI-da Kazfluvac, Refluvac adamǵa arnalǵan otandyq vaktsına ázirlendi.
«Qazaqstan Respýblıkasynda SOVID-19 koronavırýsymen kúresý úshin BQPǴZI ǵalymdary vaktsına ázirleýge kiristi. Búgingi tańda vırýsty bólip alý ǵylymı zertteý jumystary júrgizilýde. Atalǵan ǵylymı zertteýler nátıjeli bolsa 1-2 jyl ishinde koronavırýsqa qarsy otandyq vaktsınalyq preparatty óndirý tehnologııasyna qol jetkizemiz», - dedi Kúnsulý Daltonqyzy.
