Qazaqstan Iranǵa bıdaı eksportyn jylyna 2 mln tonnaǵa deıin arttyrýdy josparlap otyr

ASTANA. KAZINFORM — Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov Astana qalasyna kelgen Iran delegatsııasymen, atap aıtqanda Iran Islam Respýblıkasynyń Aýyl sharýashylyǵy jıhady mınıstri Golamreza Nýrı Gezeldje myrzamen kezdesý ótkizdi. Bul týraly AShM baspasóz qyzmeti habarlady. 

Kezdesý barysynda dándi-daqyldar eksporty máselesine erekshe nazar aýdaryldy. 2024 jylǵy qyrkúıekten beri Qazaqstan Iranǵa jańa ónimnen 960 myń tonna astyq eksporttaǵan, bul ótken jylǵy osy kezeńdegi kórsetkishten 17 ese kóp. Jospar boıynsha, bıdaı eksportynyń kólemi jylyna 2 mln tonnaǵa, al arpa eksporty 1 mln tonnaǵa deıin jetkizilmek.

— Biz Iranǵa dándi jáne maıly daqyldardy eksporttaýda joǵary áleýet bar ekenin kórip otyrmyz. Qazaqstan jyl saıyn 500 myń tonnaǵa deıin kúnbaǵys maıy men kúnjara jetkize alady. Sonymen qatar aýyl sharýashylyǵy ónimderin tereń óńdeý salasyndaǵy ınvestıtsııalyq seriktestikti damytý — keleshegi zor baǵyt, — dedi Aıdarbek Saparov.

Taraptar ózara saýdany arttyrý máselelerin de qarastyrdy. 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha eki el arasyndaǵy agrarlyq saladaǵy taýar aınalymy 220,1 mln AQSh dollaryn qurap, 2023 jylmen salystyrǵanda 33,2%-ǵa artty. 2025 jyldyń alǵashqy tórt aıynda bul kórsetkish 139%-ǵa ósip, 151,1 mln AQSh dollaryna jetti. Onyń ishinde Qazaqstannan eksport kólemi úsh ese ósip, 116,7 mln dollardy qurady. Negizgi jetkiziletin ónimder qatarynda arpa, maıly daqyldar, et, ósimdik maıy, júgeri jáne burshaq daqyldary bar.

Irannyń Aýyl sharýashylyǵy jıhady mınıstri yntymaqtastyqty, sonyń ishinde tehnologııalyq baǵyttaǵy áriptestikti keńeıtýge daıyn ekenin bildirdi.

— Iran astyq, ásirese bıdaı men arpa satyp alýdy ulǵaıtýǵa múddeli. Biz qazaqstandyq jetkizýshilermen uzaqmerzimdi kelisimsharttar jasaýǵa daıynbyz, sondaı-aq ınjenerlik sýarý júıeleri, veterınarııa jáne asyl tuqymdy mal genetıkasy salalaryndaǵy tájirıbe men tehnologııalarmen bólisýge ázirmiz. Iran kompanııalary Qazaqstanda tabysty jumys istep jatyr, biz ınvestıtsııalyq qatysýdy keńeıtýge zor áleýet baryn kórip otyrmyz, — dep atap ótti Golamreza Nýrı Gezeldje.

Aıdarbek Saparov ekijaqty Aýyl sharýashylyǵy jónindegi Jumys toby aıasyndaǵy yntymaqtastyqty jalǵastyrý nıetin rastady. Atalǵan toptyń alǵashqy otyrysy bıylǵy aqpanda Tegeranda ótken bolatyn.

— Búgingi kezdesý Qazaqstan men Iran arasyndaǵy seriktestikti damytýǵa jańa serpin beretinine senimdimin. Aýyl sharýashylyǵy kesheni — eki el arasyndaǵy ózara saýdany 3 mlrd dollarǵa deıin arttyrý maqsatyna qol jetkizýdegi negizgi tirekterdiń biri bolmaq, — dep túıindedi mınıstr.

Kelissózderdiń mańyzdy nátıjesi retinde eki yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Qazaqstannyń Astyq odaǵy men Irannyń Azyq-túlik ónerkásibi qaýymdastyǵy dándi daqyldar, mal azyǵy men qospalar saýdasyn damytý, sondaı-aq ırandyq porttyq ınfraqurylymdy ónim logıstıkasynda paıdalaný jóninde ýaǵdalasty.

Sonymen qatar, «Temirtaý Treıd» JShS men Irannyń Azyq-túlik ónerkásibi qaýymdastyǵy aýyl sharýashylyǵy ónimderin jetkizý salasynda memorandýmǵa qol qoıdy.

Aıta ketelik astyq eksporttaýshylaryna 2,8 mlrd teńge kóleminde kólik shyǵyny óteldi.