Qazaqstan Germanııanyń aımaqtaǵy basty saýda seriktesi bolyp qala beredi - Elshi Bolat Núsipov
- Bolat Turaruly, osy jyldyń 7 jeltoqsanynda Berlınde Qazaqstan-German Іskerlik keńesiniń kezekti otyrysy ótedi. Atalǵan uıym týraly bizge tolyǵyraq aıtyp bere alasyz ba?
- Strategııalyq yntymaqtastyq jónindegi Qazaqstan-German Іskerlik keńesi (QGІK) elimiz ben Germanııa arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq qatynastardyń mańyzdy ınstıtýtsıonaldy organy jáne Qazaqstan ekonomıkasyna nemis ınvestıtsııasyn tartýdyń tıimdi mehanızmi bolyp tabylady. Uıym 2010 jyly GFR Kantsleri Angela Merkeldiń Qazaqstanǵa jasaǵan resmı sapary kezinde qurylyp, sol ýaqyttan beri Astana men Berlınde kezektese on otyrys ótkizildi.
Nemis tarapynan BDI nemis ónerkásibiniń Federaldy odaǵy, DIHK saýda-ónerkásip palatasy, OA german ekonomıkasynyń Shyǵys komıteti, OMV Ortalyq jáne Shyǵys Eýropa elderi ekonomıkasynyń Nemis qaýymdastyǵy sııaqty Germanııanyń bedeldi birlestikteri QGІK quryltaıshylary bolyp tabylady. Qazirgi tańda QGІK-ge Germanııanyń VDMA mashına qurastyrýshylar Federaldy odaǵy, sondaı-aq BVMW shaǵyn jáne orta kásipkerlik Federaldy birlestigi sııaqty nemis uıymdary qosymsha shaqyryldy. Qazaqstan tarapynan Іskerlik keńes quryltaıshylary - «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasy, Syrtqy saýda palatasy, «Báıterek» Ulttyq basqarý holdıngi, «QazaqInvest» UK. Bıylǵy jyldan bastap bizdiń taraptan «Atameken» UKP prezıdıýmynyń Tóraǵasy Tımýr Asqaruly Qulybaev Qazaqstan-German Іskerlik keńesiniń teń tóraǵasy bolyp otyr.
- QGІK-niń kezekti otyrysynan ne kútesiz? Qandaı da bir ekonomıkalyq kelisimderge qol qoıý josparlanyp otyr ma?
- Qazirgi ýaqytta elshilik «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasy jáne «QazaqInvest» ulttyq kompanııasymen birlesip, QGІK 10-otyrysynyń uıymdastyrý jáne mazmundyq aspektilerin pysyqtaý ústinde. Atap aıtqanda, kezdesýde ótken jyly jazda Germanııa Federaldy Prezıdenti F.V.Shtaınmaıerdiń Astanaǵa jasaǵan resmı sapary aıasynda ótkizilgen QGІK otyrysy Hattamasynyń oryndalý máseleleri talqylanady. Bul otyrysta somasy 1 mıllıard AQSh dollaryna jýyq jıyrma bir ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq kelisimge qol qoıylǵany ózderińizge málim.
Berlınde ótetin 11-otyrys kezinde biz atalǵan jobalardyń júzege asýyn, sondaı-aq saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi Úkimetaralyq jumys tobynyń qaraýyna jiberiletin jańa jobalardy anyqtaımyz. Otyrys qorytyndysy boıynsha somasy jarty mıllıard eýroǵa jýyq bolatyn on bir ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq kelisimge qol qoıý josparlanyp otyr. Jalpy Berlınge Qazaqstannan memlekettik organdar, ulttyq kompanııalar, bankter men jeke fırmalar basshylarynan quralǵan delegatsııanyń kelýi kútilýde.
- Atalǵan kelisimder men jańa jobalar týraly tolyǵyraq aıtyp berseńiz...
- Kelissózder nátıjesinde Vietz GmbH, Evonik AG, Sinalco AG, WABIO, FB Waste Recycling GmbH, Reserve Logistics Group, Posehl Spezialbau GmbH, ME-LE Biogas GmbH, GodbeckSolar GmbH sııaqty belgili nemis kompanııalarymen ekonomıkalyq kelisimder men memorandýmdarǵa qol qoıý kózdelýde. Olarmen ornatatyn yntymaqtastyǵymyzdyń negizgi salalary - tehnologııa transferti, mashına jasaý, aýyl sharýshylyǵyn qaıta óńdeý men tamaq ónerkásibi, agrohımııa, energetıka jáne JEK damytý, qaldyqtardy qaıta óńdeý jáne taǵy basqa salalar. Qazaqstan tarapynan belgilengen jobalardyń kópshiligine «QazaqInvest» UK AQ, al jekelegen jobalar boıynsha Atyraý oblysy ákimdigi, «Ulttyq munaıhımııa parki» AEA, «NefteStroı Servıs Ltd» JShS jáne basqa da qazaqstandyq qatysýshylar qol qoıady. Sondaı-aq QR men GFR-dyń Commerzbank AG jáne «Tsesnabank» AQ qarjy ınstıtýttary arasynda yntymaqtastyq jónindegi memorandýmǵa qol qoıylýy kútilýde.
Budan bólek, «Atameken» UKP, turǵyn úı salasyndaǵy «Shańyraq» sýbektilerdi, qyzmet jáne energetıkalyq qyzmetti basqarý Qaýymdastyǵy jáne IWO turǵyn úı-kommýnaldy sharýashylyǵynyń Nemis birlestigi arasynda transferttik tehnologııa boıynsha kúsh salý men turǵyn úı sharýashylyǵyn basqarý salasyndaǵy tájirıbeni úılestirý týraly Kelisimge qol qoıylady. Bizdiń paıymdaýyymzsha, bul - Memleket basshysy Joldaýynyń mánmátinindegi yntymaqtastyqtyń mańyzdy baǵyty. Al osy turǵyda Germanııanyń mol tájirıbesi bizge qajet.
Osylaısha, eki eldiń isker top ókilderi arasynda tıisti kelisimder men memorandýmdarǵa qol qoıý arqyly Іskerlik keńestiń 11-otyrysy mazmundy ótedi degen oıdamyz.
- Jalpy Qazaqstan men Germanııa arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq qarym-qatynas jaǵdaıyn Siz qalaı baǵalaısyz?
- Germanııa - Qazaqstannyń Eýropadaǵy strategııalyq seriktesi. Indýstrıaldy damyǵan, joǵary tehnologııalyq jáne ınnovatsııalyq el bolyp tabylatyn GFR ónerkásiptik óndiris pen tehnologııa transferti salasyndaǵy elimizdiń basty seriktesi bolyp qala beredi. Qazir nemis ınvestıtsııasynyń 90 paıyzy Qazaqstan ekonomıkasynyń shıkizattyq emes, ıaǵnı qaıta óńdeý ónerkásibi, hımııa salasy, qurylys materıaldaryn óndirý, mashına jasaý, AÓK jáne aýyl sharýashylyǵy sektoryna baǵyttalǵan.
Memleket basshysynyń tapsyrmalary sáıkes jáne ótken jyly shildede Astanadaǵy nemis basshylyǵymen bolǵan kelissózder qorytyndysy boıynsha, sondaı-aq «ekonomıkalyq dıplomatııa» mindetteri aıasynda biz shıkizattyq jáne tehnologııalyq seriktestik, ındýstrııalandyrý, energetıkalyq tıimdilik jáne energııa únemdeý, Qazaqstandaǵy qosarly bilim berý, «Indýstrııa 4.0.» nemis platformasy elementterin qoldanyp tsıfrlandyrý sııaqty baǵyttarda Germanııamen belsendi túrde yntymaqtastyq ornatýdamyz. Bıyl turǵyn úı kommýnaldy sharýashylyǵy salasyndaǵy nemis tájirıbesi men ınnovatsııasyn qoldaný boıynsha tyǵyz yntymaqtastyq ornata bastadyq.
Qazaqstan óz kezeginde Germanııanyń Ortalyq Azııa aımaǵyndaǵy basty saýda seriktesi bolyp qala beredi. Ortalyq Aııanyń barlyq bes memleketimen taýar aınalymy kóleminiń 90 paıyzǵa jýyǵy dástúrli túrde tek bizdiń elge tıesili. Nemis statıstıkalyq málimetine sáıkes, ótken jyly Qazaqstan men Germanııa arasyndaǵy ózara saýda kólemi 31 paıyzǵa artyp, bes mıllıard eýrodan asqan. Bul qarqyn bıyl da jalǵasýda, aldyn-ala málimetter boıynsha osy jyldyń alty aıynda taýar aınalymynyń kólemi 23 paıyzǵa artqan. Bizdiń oıymyzsha, ekonomıka salasyndaǵy Germanııamen sheshilmegen bir máselege qaramastan, bul - jaqsy kórsetkish.
- Suhbat bergenińizge raqmet. Іs-sharany ótkizýde sáttilik tileımiz.