Qazaqstan BUU standarty boıynsha qartaıǵan elder qataryna kiredi
ASTANA. KAZINFORM – 1 qazan – halyqaralyq qarttar kúni BUU Bas Assambleıasynyń 45-shi sessııasy ótti. Úlkendi syılaý, qarttarǵa qurmet kórsetý ejelden bar dúnıe. Olaı bolsa elimizdegi egde jastaǵy kisilerge qandaı jaǵdaı jasalǵan, bizdiń qarttardyń orta jasy qanshada? Qoǵamdyq saıasat ınstıtýty atalǵan kúnge oraı sholý jasapty.
«Álemdik demografııalyq perspektıvalar» baıandamasyna sáıkes, 65 jastan asqan adamdardyń sany basqa jas toptarymen salystyrǵanda jyldam ósip jatyr.
Boljam boıynsha, 2050 jyly 65 jastan asqan egde jastaǵy halyqtyń úlesi 16%-ǵa ósedi jáne 5 jasqa deıingi balalar sanynan eki ese artyp, 12 jasqa deıingi balalar sanymen teńesedi.
Qazaqstandaǵy jaǵdaı álemdik trendke sáıkes kelip otyr, 5 jyl ishinde elimizde qarttardyń úlesi 22,2% ósti.
Aıta ketsek, BUU standarttary boıynsha 65 jastan asqan qarttardyń úlesi 7%-dan joǵary bolsa, qartaıǵan el sanalady. Al Ulttyq statıstıka bıýrosynyń málimetinshe, elimizde 65 jastan asqan adamdardyń sany 1 771 909 nemese 8,8%. Bul Qazaqstannyń qartaıǵan elderdiń qataryna kirgenin aıqyndaıdy.
Elimiz boıynsha qarttardyń turǵylyqty jeri jáne áleýmettik-demografııalyq kórsetkishterine kelsek:
- egde jastaǵy halyq kóbinese qalada turady (65%), qalǵany aýylda (35%);
- demografııalyq bóliniste erkekterden (37%) áıelder kóp (63%);
- 65 jastan asqan adamdardyń kóbi Almaty qalasynda (205 586), Qaraǵandy (139 449) jáne Túrkistan oblysynda ómir súrip jatyr (121 299);
- eń az kórsetkish Mańǵystaý (42 353), Atyraý (44 203) jáne Ulytaý oblystarynda (20 356).
Qazaqstanda jıyntyq zeınetaqynyń ortasha mólsheri – 131 872 teńge.
Memlekettik qoldaýdyń basqa sharalary da qarastyrylǵan:
- tabysy tómen nemese ómirlik qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan qarttarǵa arnalǵan áleýmettik járdemaqylar;
- turǵyn úı máselesin retteý, emdeý nemese turmysyn jaqsartý sııaqty arnaıy qajettilikterge arnalǵan birjolǵy járdemaqylar;
- aýrýhanalarda tegin medıtsınalyq kómek jáne emdeý;
- gaz tartý jabdyqtaryn ornatýǵa jumsalǵan shyǵyndardy óteý;
- sanatorııge joldamalar taǵy sol sııaqty.
Jergilikti atqarýshy organdar qarttarǵa belsendi qoldaý kórsetip, merekege oraı birjolǵy qarjylaı tólem jasaıdy, alaıda onyń kólemi bıýdjettiń jaı-kúıine baılanysty. Mysaly, Astanada 2,5 aılyq eseptik kórsetkish (9 230 teńge) kóleminde, Aqmola oblysynda 2 AEK-ten 5 AEK-ke deıin (7384 teńgeden 18 460 teńgege deıin) tóleıdi. Pavlodar oblysynda 2 AEK-ten 3 AEK-ke deıin (7384 teńgeden 11 076 teńgege deıin) tólem qarastyrylǵan. Aqtaýda 70 jastan asqan zeınetkerlerge 2 AEK kóleminde tólem jasalady.
