Qazaqstan BRIKS sammıtiniń maqsaty men mindetterin tolyǵymen qoldaıdy
ASTANA. KAZINFORM - Qazaqstan Premer-Mınıstriniń orynbasary – Syrtqy ister mınıstri Murat Nurtileý bastaǵan qazaqstandyq delegatsııa BRIKS sammıtiniń birinshi kúniniń otyrysyna qatysty, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.
Kezdesý «Kópjaqtylyqty, ekonomıkalyq jáne qarjylyq máselelerdi jáne jasandy ıntellektti nyǵaıtý» taqyrybynda ótti.
– Qazaqstan boljaýǵa bolmaıtyn jáne buryn-sońdy bolmaǵan synaqtar kezinde kópjaqtylyq ıdeıalary men qundylyqtaryn ilgeriletýge baǵyttalǵan osy sammıttiń ıgi maqsattary men mindetterine tolyǵymen qosylady. Bul mindet buryn-sońdy bolmaǵan birlikti, orasan zor adamı jáne materıaldyq resýrstardy tartýdy, barshamyzdan danalyqty jáne syndarly qatysýdy talap etedi, - dedi Murat Nurtileý.
QR SІM basshysy BRIKS basymdyqtaryn tolyq kórsetetin Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńes, BUU-nyń Ortalyq Azııa jáne Aýǵanstan boıynsha óńirlik ortalyǵy, Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń sezi sııaqty bastamalar arqyly Qazaqstannyń teńgerimdi jáne kópvektorly syrtqy saıasatyn atap ótti.
Ortalyq Azııa memleketteriniń Konsýltatıvtik keńesi jáne S5+ Qytaı, Reseı, Úndistan, Parsy shyǵanaǵy memleketteri, EO, AQSh, Japonııa jáne Koreıa óńirlik dıalog alańdary da atap ótildi. Bul syndarly dıalogty, ózara túsinistik pen qoldaýdy ilgeriletýdiń mańyzdy kópjaqty mehanızmi bolyp sanalady.
– Biz Nıý-Delıdiń kelesi Ortalyq Azııa-Úndistan sammıtin ótkizý týraly bastamasyn qoldaımyz, - dedi Murat Nurtileý.
BUU-nyń róline jáne Bas hatshy Antonıý Gýterrıshtiń jahandyq sheshimder qabyldaý úderisi boıynsha reformalyq baǵdarlamalaryn qoldaý qajettiligine erekshe nazar aýdaryldy.
QR Syrtqy ister mınıstrliginiń basshysy boljamdylyq pen turaqtylyqty nyǵaıtý, zańdy quqyqtardy qurmetteý, dıplomatııa men dıalogty yntalandyrý, sondaı-aq BUU Jarǵysynda jáne halyqaralyq quqyqta bekitilgen normalar men qaǵıdattardy ustaný arqyly jaqsy álem úshin kúresýge shaqyrdy, bul ásirese Taıaý Shyǵysty, Afrıkany, Eýrazııany, Ońtústik Azııa jáne Kavkazdy qosa alǵanda, Jer sharynyń ártúrli bólikterindegi qaqtyǵys áleýetiniń shıelenisýi aıasynda ózekti bolyp otyr.
– BUU-nyń 80 jyldyǵyna oraı Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev bıylǵy jyldyń qyrkúıeginde Nıý-Iorkte BUU reformasyna qatysty óziniń strategııalyq kózqarasyn baıandaıdy, - dedi Murat Nurtileý.
Jahandyq ekonomıkalyq belgisizdik pen saýda soǵystary jaǵdaıynda Qazaqstan basqa salalardaǵy yntymaqtastyqty shektemeı, BRIKS seriktesterimen energııany ártaraptandyrý, azyq-túlik qaýipsizdigi, kólik jáne logıstıka, bilim berý, jasandy ıntellekt jáne tsıfrlyq transformatsııa salalaryndaǵy yntymaqtastyqty tereńdetýge beıildi.
– Men sondaı-aq BRIKS elderin jeńildetilgen sharttarmen jáne qolaıly, boljamdy ınvestıtsııalyq ahýalmen qamtamasyz etilgen Qazaqstannyń ınvestıtsııalyq múmkindikterin zertteýge shaqyramyn, - dedi QR SІM basshysy.
Álemde tsıfrlyq tehnologııalar men jasandy ıntellekt mańyzdy ról atqaratynyn eskersek, Qazaqstan bul salada tyǵyz yntymaqtastyqqa daıyn.
Dıplomat óńirdegi eń qýatty sýperkompıýter – IT-startaptarǵa arnalǵan Alem.AI hab jaqynda Qazaqstanda iske qosylǵanyn, sonymen qatar tsıfrlyq valıýtalardy kúndelikti ómirde qoldanýǵa bolatyn krıpto qalashyq ashylatynyn mysalǵa keltirdi.
Sondaı-aq kez kelgen tehnologııalyq revolıýtsııa tehnologııaǵa teń emes qoljetimdilik, jumys oryndarynyń qysqarýy, tsıfrlyq egemendik problemasy jáne jahandyq tehnologııalyq monopolııalarǵa táýeldilik sııaqty táýekeldermen baılanysty ekeni aıtyldy.
– Sondyqtan BRIKS elderi oıynda qalyp qana qoımaı, ony basqarýy kerek, - dep keńes berdi Murat Nurtileý.
Sóziniń sońynda qazaqstandyq delegatsııa basshysy beıbit, gúldengen jáne turaqty bolashaqty birlesip qurý úshin nátıjeler men konsensýsqa baǵyttalǵan kópjaqty yntymaqtastyqty nyǵaıtýdyń mańyzyn atap ótti.
Buǵan deıin Brazılııaǵa BRIKS quramyndaǵy elderdiń (Reseı, Úndistan, Qytaı, Ońtústik Afrıka Respýblıkasy, Saýd Arabııasy, Mysyr, Birikken Arab Ámirlikteri, Efıopııa, Indonezııa jáne Iran), sondaı-aq 10 seriktes eldiń (Belarýs, Bolıvııa, Qazaqstan, Kýba, Malaızııa, Nıgerııa, Taıland, Ýganda, Ózbekstan jáne Vetnam) delegatsııalary barǵanyn jazǵan bolatynbyz.
Sonymen qatar Chılı, Kolýmbııa, Kenııa, Meksıka, Palestına, Túrkııa, Ýrýgvaı sııaqty elder men Afrıka odaǵy, Azııalyq ınfraqurylymdyq ınvestıtsııalar banki (AIIB), And damý korporatsııasy (CAF), Jańa damý banki (NDB), BUU jáne Dúnıejúzilik saýda uıymy (WTO) sııaqty halyqaralyq uıymdardyń ókilderi qatysatynyn rastady.