Qazaqstan BRIKS-ke qosyla ma – Erkin Tuqymovtyń pikiri
Astanada ótken Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń sammıti kezinde Qytaı Tóraǵasy Sı Tszınpın Qazaqstannyń BRIKS-ke múshe bolýyn qoldaıtynyn málimdedi. QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI dırektory Erkin Tuqymov Kazinform tilshisine Qazaqstannyń BRIKS-ke nege qosylýy qajet ekenin, onyń elimizge ne paıda beretini jóninde aıtyp berdi.
Eń aldymen Tuqymovtyń aıtýynsha, BRIKS – memleketterdiń kezdeısoq jınaqtalǵan ortasy emes.
– Eger máselege geosaıası perspektıvadan qaraıtyn bolsaq, zańdylyqtardy baıqaımyz. BRIKS kezdeısoq qurylmaǵan. Kartaǵa qarańyz, bul elderdiń barlyǵy álemdik mańyzdy teńiz joldarynda tur. Qytaı – úlken Tynyq muhıt jaǵalaýynda, Reseı – Soltústik teńiz jolynda, Úndistan – Úndi muhıtynda, Brazılııa – Ońtústik Atlantta, OAR – Dreık buǵazynda, Mysyr – Sýets kanalynda, Iran men BAÁ – Parsy shyǵanaǵy jáne Ormýz buǵazynda ornalasqan, – dep túsindirdi sarapshy.
Eger osy format boıynsha zerdelesek, Qazaqstan qurlyqtaǵy basty kólik toraby retinde qyzmet etedi.
– Biz shynymen de kontınenttik tranzıttik habqa, joldardyń, qubyrlar men avıamarshrýttardyń qıylysyna aınalýdamyz. Eger BRIKS-ke qosylýdy osy turǵydan qaraıtyn bolsaq, bul alań Qazaqstan úshin óte paıdaly bolady. Kólik áleýetin damytý eldiń álemdik arenada orta derjava retindegi ustanymyn nyǵaıtýmen tyǵyz baılanysty, - dep esepteıdi E.Tuqymov.
QSZI dırektorynyń aıtýynsha, BRIKS Qazaqstan úshin Brazılııa, Egıpet, OAR, Efıopııa sııaqty orta derjavalarmen qarym-qatynas ornatý turǵysynan mańyzdy bolmaq.
– Atalǵan birlestikke múshe bolýǵa úmitker elderdiń tizimin, ıaǵnı, 32 ótinimdi nazarǵa alatyn bolsaq, «middle powers» formatyndaǵy yntymaqtastyqtyń sheńberi Qazaqstan úshin aıtarlyqtaı keńeıýde. BRIKS ózin pragmatıkalyq jáne syndarly ózara is-qımyl alańy retinde kórsetedi. Format iske qosylǵannan beri BRIKS elderi ózgelerge qarsy turý maqsaty emes ekenin málimdedi. BRIKS-qa basty leıtmotıv árdaıym saýda, quramyndaǵy elderdiń ekonomıkalyq ósimi sanaldy. Qazir BRIKS álemdik ekonomıkanyń úshten birin quraıdy. Qazaqstan úshin úderisten tys qalmaý mańyzdy, sondyqtan biz BRIKS-ke qosylý máselesinde belsendi pozıtsııany ustanamyz, – dep qorytyndylady Erkin Tuqymov.
Buǵan deıin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyń BRIKS-ke qatysýshy memleket retinde áleýetin damytýǵa óz úlesin qosqysy keletinin málimdegen bolatyn.
– Men jahandyq qaýipsizdikti, ornyqty damý men ınklıýzıvtilikti qamtamasyz etýge baǵyttalǵan ujymdyq kúsh-jigerdi arttyrý qajet ekenine nyq senimdimin, – degen edi QR Prezıdenti Iohannesbýrgte ótken BRIKS-tiń 15-shi sammıti aıasynda.
