Qazaqstan bıyl jan basyna shaqqandaǵy JІÓ-niń deńgeıi boıynsha kósh bastady — Halyqaralyq valıýta qory
ASTANA. KAZINFORM — Halyqaralyq valıýta qory Qazaqstannyń qazirgi baǵamen jan basyna shaqqandaǵy JІÓ boıynsha postkeńestik keńistikte kóshbasshyǵa aınalǵanyn kórsetetin jańa statıstıkalyq málimetterdi jarııalady.
HVQ boljamy boıynsha, 2025 jyly Qazaqstanda bul kórsetkish 14,77 myń dollardy quraıdy, bul Reseıden — 14,26 myń dollar, Túrkimenstannan — 13,34 myń dollar joǵary. Salystyrmaly túrde Qytaıda — 13,69 myń dollar.
Odan keıingi reıtıngte Grýzııa (9,57 myń dollar), Armenııa (8,86 myń dollar), Moldova (8,26 myń dollar), Belarýs (7,88 myń dollar), Ázerbaıjan (7,6 myń dollar), Ýkraına (6,26 myń dollar), Ózbekstan (3,51 myń dollar), Qyrǵyzstan (2,75 myń dollar) jáne Tájikstan (1,43 myń dollar) tur.
Qazaqstan úshin bul ekonomıkalyq damýdyń jedeldeýin jáne aımaqtaǵy ustanymdardyń nyǵaıýyn kórsetetin eleýli nátıje.
HVQ málimeti: Qazaqstan reıtıngte kósh bastady
HVQ-nyń sońǵy derekteri boıynsha Qazaqstan 2025 jyly jan basyna shaqqandaǵy JІÓ-niń eleýli deńgeıine — 14,77 myń dollarǵa jetti. Bul kórsetkish aǵymdaǵy baǵalarmen esepteledi, ıaǵnı baǵanyń aǵymdaǵy deńgeıi men ınflıatsııany eskersek, ekonomıkalyq ál-aýqattyń mańyzdy kórsetkishi etedi. Salystyrý úshin, dástúrli túrde postkeńestik keńistiktiń ekonomıkalyq kóshbasshysy sanalatyn Reseı 14,26 myń dollar, al energetıkalyq resýrstarǵa baı Túrkimenstan 13,34 myń dollar nátıje kórsetti. Aıta keterligi, Qazaqstan da jan basyna shaqqandaǵy JІÓ 13,69 myń dollardy quraǵan Qytaıdy basyp ozdy.
Bul derekter aımaq elderi arasyndaǵy ekonomıkalyq damý deńgeıinde aıtarlyqtaı alshaqtyqty kórsetedi. Qazaqstan kósh bastap qana qoımaı, turaqty ilgerileýshilik tanytyp, Reseı sııaqty dástúrli kúshti ekonomıkasy bar elderdi, tipti Qytaı sııaqty iri álemdik ekonomıkalardy basyp ozyp keledi.
Qazaqstan jetistiginiń faktorlary
Qazaqstannyń bul jetistigin turaqty ekonomıkalyq ósýdi qamtamasyz etken jáne eldiń aımaqtaǵy pozıtsııasyn nyǵaıtqan birneshe negizgi faktorlarǵa jatqyzýǵa bolady.
Qazaqstanda munaı, gaz, ýran jáne basqa da paıdaly qazbalardyń eń úlken qory bar. Energııa men mıneraldy shıkizat eksporty ekonomıkanyń negizgi draıveri bolyp qala beredi. Sońǵy jyldary elimizde eksportty ártaraptandyrý, shıkizat óńdeýdi damytý jáne qosylǵan quny joǵary ónim úlesin arttyrý boıynsha belsendi jumystar júrgizildi.
Qazaqstan bıznes klımatty jaqsartýǵa, sheteldik ınvestıtsııalardy tartýǵa jáne ınfraqurylymdy damytýǵa baǵyttalǵan dáıekti reformalardy júzege asyryp keledi.
Memlekettik baǵdarlamalar ekonomıkany jańǵyrtýǵa jáne básekege qabilettilikti arttyrýǵa yqpal etti. Kólik, logıstıka jáne tehnologııa sııaqty salalarǵa ınvestıtsııa tartý da mańyzdy ról atqardy.
Bilim, densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik ınfraqurylymǵa salynǵan ınvestıtsııa halyqtyń ómir súrý deńgeıin jaqsartty. Bul óz kezeginde eńbek ónimdiliginiń ósýine jáne ishki tutyný naryǵynyń damýyna yqpal etti.
Qazaqstan Eýropa men Azııany baılanystyratyn dáneker qyzmetin atqara otyryp, Ortalyq Azııada strategııalyq pozıtsııaǵa ıe. «Bir beldeý, bir jol» sııaqty bastamalarǵa qatysý, sondaı-aq Reseı, Qytaı, Eýropalyq Odaq jáne basqa seriktestermen belsendi yntymaqtastyq elimizdiń ekonomıkalyq múmkindikterin nyǵaıtady.
Qazaqstan salystyrmaly túrde joǵary makroekonomıkalyq turaqtylyqty kórsetip otyr, ol tómen ınflıatsııada, ulttyq valıýtanyń (teńge) turaqty baǵamy jáne teńgerimdi bıýdjette kórinedi. Qazaqstannyń Ulttyq banki men úkimetiniń saıasaty jahandyq syn-qaterler jaǵdaıynda da ekonomıkalyq turaqtylyqty saqtaýǵa kómektesedi.