Qazaqstan áıelder densaýlyǵy ındeksinde neshinshi orynda tur
ASTANA. KAZINFORM - Hologic kompanııasy 142 el men aýmaqtan 146 000 áıelge júrgizilgen saýalnama boıynsha Áıelder densaýlyǵynyń jahandyq ındeksin jarııalady.
Zertteýge arnalǵan derekter 2023 jyl boıy jınalyp, 2024 jyly taldanǵan. Eskerilgen krıterıılerge aldyn alý, emotsıonaldyq densaýlyq, negizgi qajettilikter jáne jeke densaýlyq kiredi.
Qazaqstan 142 eldiń ishinde 13-oryndy ıelendi.
Indeks 5 negizgi krıterııdi qamtıdy:
- profılaktıkalyq kómek – 19 (eń tómengi kórsetkish);
- emotsıonaldy densaýlyq – 74;
- densaýlyq jáne qaýipsizdik kórsetkishi – 87 (eń joǵary);
- Negizgi qajettilikter – 53;
- Jeke densaýlyq – 74.
Indekste áıelderdiń ótken jyly qan qysymynyń joǵarylaýy, qaterli isik, qant dıabeti jáne jynystyq jolmen beriletin aýrýlarǵa skrınıngtik tekserýden ótken-ótpegenine baılanysty elderdiń reıtıngisi berilgen.
Emotsıonaldyq densaýlyq ındeksi áıelderdiń alańdaýshylyq, qaıǵy, stress jáne ashý sııaqty jaǵymsyz emotsııalar tájirıbesine negizdelgen elderdi baǵalaıdy.
Densaýlyq pen qaýipsizdikti baǵalaý áıelderdiń jalpy sapaly medıtsınalyq kómekke qol jetkizýge qanaǵattanýyna, olardyń ana kútiminiń sapasyna kózqarasyna jáne túnde jalǵyz júrgen kezdegi qaýipsizdik sezimine negizdelgen.
Negizgi qajettilikter týraly derekter áıelderdiń sońǵy 12 aıdaǵy osy qajettilikterden qanaǵattanýyna, sonyń ishinde otbasyna azyq-túlik satyp alý jáne baspanamen qamtamasyz etý múmkindigine negizdelgen.
Jeke densaýlyq ındıkatory áıelderdiń densaýlyq máselelerimen baılanysty tájirıbesine negizdelgen elderdi baǵalaıdy. Baǵalaý olardyń sońǵy kúni aýyrsynýyn nemese olardyń kúndelikti áreketterine kedergi keltiretin qandaı da bir medıtsınalyq jaǵdaılary bar-joǵyn suraý arqyly júzege asyrylady.
Ortalyq Azııa elderi arasynda Ózbekstan 34-orynǵa ıe boldy, onyń jalpy upaıy 60; Qyrǵyzstan – 58 jalpy upaımen 49-oryn; Qazaqstan eń joǵary – 13-orynda, onyń jalpy upaıy – 63.
Reıtıngte jalpy 68 upaımen Taıvan kósh bastap tur, eń sońǵy oryndy 30 upaımen Aýǵanstan ıelengen.
Eske sala keteıik, Fınlıandııa, Danııa: álemdegi eń baqytty elderdiń tizimi jarııalandy.