Qazaqstan aýyldaryndaǵy ınternet máselesi eki jylda tolyq sheshiledi – Prezıdent keńesshisi

ASTANA. KAZINFORM – Aldaǵy 2-3 jylda Qazaqstan aýyldaryndaǵy ınternet sapasy máselesi tolyǵymen sheshiledi.

Bul týraly QR Prezıdentiniń keńesshisi Qýanyshbek Esekeev «Jibek Joly» telearnasyndaǵy «Ýáde» baǵdarlamasynda aıtty jáne spýtnık tehnologııalaryn damytý men baılanys naryǵyndaǵy básekelestik ahýalyna pikirin bildirdi.

Keı aýyldarda nege ınternet joq

Q. Esekeevtiń aıtýynsha, uıaly baılanys sıgnaly bazalyq stantsııalar arqyly jumys isteıdi, bul stantsııalar energetıkalyq ınfraqurylymǵa táýeldi.

− Abonent alatyn kez kelgen sıgnal bazalyq stantsııalardyń ornatylýyna baılanysty. Biz qazir otyrǵan ǵımaratta sizdiń uıaly telefonyńyzǵa shamamen 3-4 bazalyq stantsııa sıgnal beredi. Aýyldardaǵy baılanys máselesi bazalyq stantsııa salý úshin energetıkanyń qajettigimen baılanysty. Telekommýnıkatsııa ındýstrııasy, ásirese uıaly baılanys tikeleı energetıkaǵa táýeldi, sebebi sıgnal beretin radıo bóligi elektr qýatynsyz jumys istemeıdi, - dep túsindirdi keńesshi.

Sonymen birge, baǵdarlama qonaǵy bazalyq stantsııalardy paıdalaný jergilikti jer bederine de baılanysty ekenin aıtty.

− Mysaly, taýly jer bederinde bazalyq stantsııalardy paıdalaný qıyn. Sondyqtan baılanystyń aýqymy – únemi nazarda bolatyn másele. Qazir el aýmaǵynyń negizgi bóliginde 3G sıgnaly bar. Biraq tutynýshylar qalyptasqan daǵdysymen 4G sıgnalyn talap etedi. Sol sebepti 4G sıgnalymen qamtýdy árdaıym ulǵaıtyp otyrýǵa týra keledi. Dál osyndaı másele qalalardaǵy «sur aımaqtarda» da bar. Mysaly, kólik keptelisinde tórt adam otyrsa, olardyń úsheýi 90% jaǵdaıda telefon qarap otyrady. Kólikter sany kóp bolsa, bazalyq stantsııanyń júktemesi de artady. Sol sebepti joǵary júkteme bolǵan aımaqtarda basqa abonentterdiń sıgnal deńgeıi tómendeı bastaıdy, - dedi Q.Esekeev.

Onyń aıtýynsha, qazir bir adamǵa shaqqandaǵy tutyný kólemi orta eseppen 30%-ǵa artqan. Sondyqtan bul jumys úzdiksiz júrgizilýde, oǵan memleket túrli joldarmen qarjy bólip otyr.

StarLink máselesin sheshe ala ma

Keńesshiniń pikirinshe, Starlink sııaqty tómen orbıtalyq spýtnıkterdi damytý aýyldyq jerlerdegi ınternet máselesin sheshýge aıtarlyqtaı yqpal etýi múmkin.

− StarLink – qandaı da bir termınalǵa sıgnal jiberetin tómen orbıtalyq spýtnıkter toby. Mundaı termınaldar qazir shamamen 2000 mektepke ornatylýda, olar sekýndyna 200 megabıt jyldamdyqty qamtamasyz etedi. Orta eseppen bir synyp abonenti shamamen 10 megabıt jyldamdyq tutyna alady. Eger 5G standarty engizilse, ol qalalyq ınternet máselesiniń bir bóligin sheshedi. Al aýyldyq jerlerge kelsek, meniń oıymsha, 2-3 jylda tómen orbıtalyq spýtnıkter bul máseleni óte tez sheshedi. Esterińizde bolsa, teledıdar máselesin de spýtnıktik teledıdar tez arada sheshken edi. Jalpy alǵanda, aýylǵa sıgnal jetkizýge bolady, biraq ózindik qun máselesi týyndady jáne StarLink bul ózindik qundy birneshe ese tómendetti, – dep atap ótti keńesshi.

Sondaı-aq, spıker Amazon men OneWeb kompanııalary da osyndaı spýtnıkterdi ázirlep jatqanyn, bul naryqtyń belsendi damýyna yqpal etetinin aıtty.

«Qazaqtelekom» monopolıst pe

– Qazaqtelekomnyń monopolıst ekeni jóninde óte keń taraǵan pikir bar. Bálkim, bul eski Baılanys mınıstrliginen mura bolyp qalǵan ınfraqurylymnyń monopolısi shyǵar. Barlyǵy «Qazaqtelekomdy» kabeldik kanalızatsııalary arqyly monopolıst boldy dep esepteıdi. Biraq «Qazaqtelekom» qurylǵanda bul kanalızatsııalar tolyǵymen jaramsyz kúıde boldy. Іs júzinde kompanııa komandasy olardy retke keltirdi, – dep pikir bildirdi Esekeev.

Onyń aıtýynsha, qyzmetter segmentinde qazirgi naryq aıtarlyqtaı básekege qabiletti.

– Mysaly, úıdegi ınternet baǵytynda Beeline bar. Onda kásibı komanda jumys isteıdi, belsendi emes dep aıtýǵa bolmaıdy. Bul rette «Qazaqtelekom» ınfraqurylymyn burynnan qalyptastyrǵan. Mysaly, Megalaın damyǵan sátte «Megalaın» men «ınternet» sınonımge aınaldy. Adamdar «Qazaqtelekom» bar dep úırenip qalǵan jáne úırengen kompanııasyna syn aıtady. Árıne, «Qazaqtelekom» árdaıym sapa men qyzmet kórsetý turǵysynan kóshbasshy boldy. Biraq mobıldi segmentte de úlken báseke bar. Beeline jaqsy qyzmet usynady, olardyń Izi atty qosymsha brendi de belsendi jumys istep jatyr. Bul jerde básekelestik aıqyn, – dep esepteıdi keńesshi.

Ol sondaı-aq Kcell jáne Tele2 mobıldi operatorlaryn satyp alý protsesin túsindirdi.

– 2012 jyly «Qazaqtelekom» Altel-den basqa barlyq uıaly aktıvterden shyqty. Altel-4G tarıhy bastalǵan 2015-2016 jyldary Altel men Tele2 birikti. Sol kezde naryqta 4 uıaly baılanys operatory boldy. Altel naryqtyń 2%-yn ǵana qamtydy, «Qazaqtelekom» ony naryqta ornyqqan operatorǵa aınaldyrý úshin úlken qadamdar jasady. Tele2-men birigip, 12% naryqtyq úleske qol jetkizdi. Keıinirek bul úlesti shamamen 30%-ǵa jetkizdik. Odan keıin Kcell-di satý máselesi týyndady. Fın kompanııasy naryqtan shyǵýdy qalady jáne 75%-yn satty. Ony eshqandaı oıynshy satyp almady jáne 3 jyl boıy aktıvter bos turdy, sodan keıin bizdiń kompanııa osy saýdaǵa qatysty jáne markany satyp aldy. Osylaısha naryqta dýopolııa paıda boldy. Retteýshi bizdiń basqarýda táýelsiz jaǵdaı bolýy kerek degen shart qoıdy, biz ony oryndadyq. Sondaı-aq tarıfterdiń táýelsizdigi saqtalýy tıis edi, bul talapty da oryndadyq. Sońǵy jyldary biz 5G engizgende Altel, Tele2, Kcell birge jumys isteı bastady. Retteýshi operatorlardyń birin satýdy talap etti. Qazir Qatar holdıngi Altel men Tele2-ni satyp almaq, – dep túsindirdi Q.Esekeev.

Sóz sońynda ol «Qazaqtelekom» dýopolııa qurmaǵanyn jáne qazirgi jaǵdaıynda bul segmentte básekelestik týǵyzyp otyrǵanyn atap ótti.

Buǵan deıin Qýanyshbek Esekeev sheteldik iri spýtnık operatorlaryn Qazaqstanda lokalızatsııalaýdyń mańyzdylyǵyn jáne Telekommýnıkatsııalar týraly zańdy qabyldaýda keshikpeý keregin aıtty.